Chronische bronchitis is een van de meest voorkomende chronische aandoeningen van de luchtwegen. De belangrijkste oorzaak is roken. Typisch symptoom is chronische hoest met sputum. In ernstige gevallen wordt ademnood toegevoegd. Chronische bronchitis treft de meeste mannelijke rokers. Lees alles wat belangrijk is over symptomen, oorzaken, behandeling en gevaren van chronische bronchitis!
Chronische bronchitis: beschrijving
Artsen noemen een bronchitis chronisch als iemand lijdt aan hoesten met sputum gedurende bijna drie maanden gedurende twee opeenvolgende jaren. Bij de getroffenen is het slijmvlies van de bronchiën chronisch ontstoken. (De bronchiën zijn grote takken van de luchtpijp in de thorax.)
Er zijn twee soorten chronische bronchitis:
- eenvoudige (niet-obstructieve) chronische bronchitis: Hier zijn de bronchiën chronisch ontstoken. Het is meestal de aansteker van de twee vormen van ziekte.
- obstructieve chronische bronchitis: Hier zijn de chronisch ontstoken bronchiën extra vernauwd (obstructie = obstructie, verstopping). Men spreekt ook van chronische obstructieve bronchitis (COB) of – in de volksmond – van “rokershoest”.
Obstructieve chronische bronchitis kan zich ontwikkelen tot een chronische obstructieve longziekte(COPD). Dan zijn de longblaasjes ook te opgeblazen (longemfyseem). COPD is daarom een chronische obstructieve bronchitis in combinatie met longemfyseem. De ziekte is wereldwijd en ook in Duitsland een van de belangrijkste doodsoorzaken.
Wie wordt getroffen door chronische bronchitis?
In Duitsland heeft ongeveer 10 tot 15 procent van de volwassenen een eenvoudige chronische bronchitis. Roken is de belangrijkste risicofactor: elke seconde roker ouder dan 40 jaar heeft chronische bronchitis. Mannen worden veel vaker ziek dan vrouwen.
Obstructieve chronische bronchitis treft ongeveer twee tot drie procent van de vrouwen en vier tot zes procent van de mannen. Bijna alle patiënten hebben gerookt of blijven dit doen, zelfs na de diagnose.
Chronische bronchitis: symptomen
Chronische bronchitis gaat gepaard met productieve hoest (Hoest met slijm) Begeleiding. Vooral ’s morgens laat hij zich voelen. Meestal is dat zo Slijm slijmerig-witachtig, Als bacteriën zich op het ontstoken bronchiale slijmvlies hebben verspreid, verkleurt het Slijm geelachtig-purulent.
Als de chronisch ontstoken bronchiën extra geïrriteerd zijn (bijv. Door luchtverontreinigende stoffen, tabaksrook, infecties, enz.), Kunnen de symptomen erger worden.
Opmerking: Hoesten met meer of minder sputum is ook het typische teken van acute bronchitis. Bij chronische bronchitis zijn de symptomen echter aanzienlijk minder uitgesproken.
De algemene toestand van de patiënt is meestal goed voor chronische bronchitis. Problemen met ademhalen treden niet op.
In het verdere verloop kan een eenvoudige chronische bronchitis er een worden chronische obstructieve bronchitis evolueren, dat wil zeggen, de ontstoken bronchiën worden steeds smaller. Dit belemmert de doorgang van lucht tijdens het inademen en uitademen.
Bij een lichte vernauwing treedt alleen een vernauwing op onder stress kortademigheid aan, bijvoorbeeld tijdens het hardlopen. Naarmate de ziekte vordert, krimpen de luchtwegen steeds meer. Dit maakt ademhalen steeds moeilijker. Zelfs met matige inspanning (zoals traplopen) raken patiënten snel buiten adem. In het ergste geval veroorzaakt obstructieve chronische bronchitis Kortademigheid zelfs zonder lichamelijke inspanning (in vrede).
De moeilijke ademhaling kost de patiënt veel energie. Ze zijn daarom alleen minder krachtig.
De belangrijkste complicatie van obstructieve chronische bronchitis kan er een zijn Overbelasting van het juiste hart (Cor pulmonale) ontwikkelen. Bijgevolg kan aritmie optreden. Vanwege de verminderde pompkracht van de hartspier hoopt water zich op in het weefsel van de benen (zwelling). Bovendien hebben patiënten voortdurend last van een aanzienlijk zuurstofgebrek. Blauwachtige lippen en vingernagels zijn hier tekenen van.
Obstructieve chronische bronchitis kan longemfyseem symptomen in alle stadia veroorzaken.Door overstrekking en vernietiging van de alveoli, neemt de ademhalingsinspanning van de longen permanent af. De longen zijn te opgeblazen. Chronische bronchitis heeft COPD veroorzaakt. De overgang verloopt.
Waarschuwing: Chronische bronchitis beïnvloedt het zelfreinigend vermogen van de longen. Patiënten zijn daarom gevoelig voor extra bacteriële luchtweginfecties. Het risico op longontsteking is ook verhoogd.
Chronische bronchitis: oorzaken en risicofactoren
Chronische bronchitis is vooral een “rookziekte”: tabaksrook beschadigt direct het slijmvlies van de luchtwegen. Het ontsteekt en produceert meer viskeus slijm.
Bovendien remt tabaksrook de beweging van cilia in de bronchiën. Deze dragen normaal gesproken slijm, bacteriën en andere vreemde stoffen naar de uitgang (luchtpijp en keel). Voor rokers zijn ze hier niet langer toe in staat.
De combinatie van verhoogde slijmproductie en verminderde verwijdering van slijm is typisch voor chronische bronchitis.
Zeldzame oorzaken van chronische bronchitis
Zelden oplossen verontreinigende stoffen Chronische bronchitis in het milieu en op de werkplek. Dit kunnen bijvoorbeeld gassen, stof en dampen zijn die de luchtwegen irriteren. Voorbeelden zijn zwaveldioxide, stikstofoxiden, ozon, cadmium, silicaten, hout, papier, graan en textielstof.
Ook zeldzaam is een chronische bronchitis veroorzaakt door zogenaamde endogene factoren. Dit zijn bijvoorbeeld factoren die inherent zijn aan de patiënt genetische factoren, De aangeboren deficiëntie van het enzym alfa-1-antitrypsine kan bijvoorbeeld chronische bronchitis veroorzaken. Zelfs een zogenaamd antilichaamtekortsyndroom (gebrek aan IgA of IgG) komt als oorzaak in kwestie. Andere mensen lijden aan een aangeboren aandoening van ciliaire haren in de luchtwegen. Ze ontwikkelen vaak al in de kindertijd obstructieve chronische bronchitis.
Sommige patiënten hebben er een ernstige acute luchtweginfectie uitgebreid tot chronische bronchitis. Dit gevaar bestaat vooral wanneer de infectie niet behandeld of laat is. ook herhaalde luchtweginfecties kan bijdragen aan de ontwikkeling van chronische bronchitis.
Artsen discussiëren nog steeds over andere risicofactoren voor (obstructieve) chronische bronchitis. Deze omvatten een laag geboortegewicht, vroege jeugdinfecties, een neiging tot allergische aandoeningen (zoals eczeem, hooikoorts, allergische astma) en een overgevoelig ademhalingssysteem.
Chronische bronchitis: onderzoeken en diagnose
Chronische bronchitis moet worden gediagnosticeerd en behandeld door een ervaren huisarts of longarts.
De arts zal eerst uitgebreid met de patiënt praten om zijn medische geschiedenis te krijgen (anamnese). Mogelijke vragen zijn:
- Welke symptomen heb je precies? Sinds wanneer bestaan de klachten?
- Ben je een roker?
- Sinds wanneer en hoeveel rook je?
- Goederen / Wordt u blootgesteld aan een speciale belasting van verontreinigende stoffen, zoals op de werkplek?
- Heeft u pre- of basisziekten?
Dan volgt de lichamelijk onderzoek, De arts luistert onder andere naar de longen met de stethoscoop. Hij heeft meestal rammelende geluiden. Als er sprake is van een obstructieve chronische bronchitis, is een zogenaamde piepende ademhaling over het algemeen te horen. Dat is een fluitend geluid tijdens het uitademen. Het geeft vernauwde luchtwegen aan.
Longfunctietest
Met een longfunctietest kan de arts controleren hoe goed de longen van de patiënt werken. Dit is vooral belangrijk voor obstructieve chronische bronchitis. Er zijn verschillende methoden beschikbaar, bijvoorbeeld spirometrie. Meer specifiek kan men de longfunctie testen met een zogenaamde lichaamsplethysmografie.
Piekstroommeting kan ook helpen om de omvang van obstructieve chronische bronchitis te beoordelen. Bovendien kunnen herhaalde piekstroommetingen het succes van een behandeling beoordelen. Als er een vermoeden bestaat dat de patiënt een overgevoelig bronchiaal slijmvlies heeft, kan methacholine of histamine worden gebruikt om een provocatietest uit te lokken. Voor een fijne damp van het actieve ingrediënt wordt ingeademd. Vervolgens wordt de piekstroommeter gebruikt om te meten of de luchtstroomsnelheid tijdens het uitademen is afgenomen.
Röntgenonderzoek van de ribbenkast
X-stralen van de borst (X-thorax) worden voornamelijk gebruikt om andere oorzaken van de symptomen uit te sluiten. Longkanker en longtuberculose kunnen bijvoorbeeld vergelijkbare symptomen veroorzaken als chronische bronchitis. Hetzelfde geldt voor vreemde lichamen in de longen, evenals zogenaamde bronchiectasis (uitgroei van de bronchiën).
Chronische bronchitis laat onregelmatige, diffuse strepen of bandschaduwstrepen op de röntgenfoto achter. Artsen spreken hier van Plattenatelektasen of “vuile borst”. De schaduwen worden veroorzaakt door het feit dat de luchtzakken te weinig of geen lucht bevatten. Het overeenkomstige longgebied wordt daardoor verkleind of niet ingezet.
Verder onderzoek
Soms wordt de ribbenkast gebruikt door computertomografie (CT) weergegeven. Bronchiectasis kan bijvoorbeeld worden uitgesloten.
De dokter kan er een doen Voorbeeld van hoestuitstoot (Sputum) nader bekijken. Er kan bijvoorbeeld worden vastgesteld of een extra bacteriële infectie zich in de luchtwegen heeft verspreid.
Vaak ook bloedgassen gemeten, dwz het zuurstof- en kooldioxidegehalte en de pH van het bloed. Uit de resultaten kan worden geschat hoe geavanceerd een chronische bronchitis is. Dit is vooral belangrijk voor obstructieve chronische bronchitis.
Als de arts vermoedt dat obstructieve chronische bronchitis de rechterhelft van het hart (cor pulmonale) overbelast, is verder onderzoek nodig. Deze omvatten vooral een elektrocardiografie (ECG) evenals een Echografie van het hart (Echocardiografie). Mogelijk ook een examen door middel van hartkatheterisatie zinvol.
Chronische bronchitis ontwikkelt zich meestal alleen op oudere leeftijd. Als de patiënt echter jonger is dan 45 jaar en / of er gevallen van COPD in zijn familie zijn, is de oorzaak vaak een erfelijke tekort aan alfa-1-antitrypsine (antirypsine-tekort). Ook kan een aangeboren gebrek aan bepaalde antilichamen (antilichaamtekortsyndroom) achter de rug zijn. Overeenkomende informatie biedt een bloedonderzoek.
Chronische bronchitis: behandeling
Roken is de belangrijkste oorzaak van chronische bronchitis. De behandeling is daarom alleen succesvol als de patiënt de tabak volledig heeft opgegeven. Hij moet ook passief roken vermijden. Hij moet ook andere verontreinigende stoffen vermijden die de bronchiën kunnen irriteren. Als de patiënt op de werkplek met dergelijke irriterende stoffen in aanraking komt, kan omscholing raadzaam zijn.
De andere chronische bronchitis-therapie hangt af van de ernst van de ziekte. In principe zijn er niet-medicamenteuze en medicamenteuze behandelingen.
Niet-medicamenteuze maatregelen
Ongeacht de ernst van de ziekte: chronische bronchitis vereist intense Training van de patiënt, Dit kan veel doen om de progressie van de ziekte te stoppen. Hij zou bijvoorbeeld moeten leren hoe goed geïnhaleerd en gebruik een klopmassage vast slijm in de bronchiën kan loskomen.
Zinvol zijn synoniem speciale ademtechnieken, Het wordt vaak aanbevolen, bijvoorbeeld de “liprem”: het probeert uit te ademen door de bijna gesloten lippen. Dit creëert een hogere druk in de bronchiën, die hun instorting vermindert. Ook een ademhalingsoefeningen kan het ademhalingswerk ondersteunen. Een fysiotherapeut kan de patiënt passende oefeningen laten zien.
Chronische bronchitis verleidt veel patiënten om voor zichzelf te zorgen. Dit geldt vooral als ze ook vernauwde luchtwegen hebben (obstructieve chronische bronchitis). Maar het is erg belangrijk voor de patiënten blijf fysiek actief, Regelmatige lichaamsbeweging en lichaamsbeweging verhogen de algemene veerkracht en kwaliteit van leven. Als de chronische bronchitis al vergevorderd is, moet de training onder medisch toezicht plaatsvinden.
een gezond, uitgebalanceerd dieet is ook erg belangrijk. Het bevordert over het algemeen een goede gezondheid. Het is vooral belangrijk bij patiënten met ondergewicht. Boven alles kan obstructieve chronische bronchitis zoveel kracht kosten dat de betrokkenen aanzienlijk meer gewicht verliezen. Dan moeten ze een calorierijk dieet eten. Over het algemeen moet men ook letten op voldoende hydratatie.
Chronische bronchitis: medicatie
Indien nodig, schrijft de arts voor luchtwegverwijdende medicijnenbijvoorbeeld zogenaamde bèta-sympathicomimetica. Ze verlichten de ademnood die gepaard gaat met obstructieve chronische bronchitis.
Soms ontvangen patiënten ook zogenaamde glucocorticoïden (“cortisoneDeze remmen de chronische ontsteking in de bronchiën en hebben een decongestivum effect op het slijmvlies. De actieve ingrediënten worden meestal ingeademd.
Als de chronische bronchitis gepaard gaat met een bacteriële infectie, schrijft de arts voor antibiotica.
Een (obstructieve) chronische bronchitis kan acuut verergeren (exacerbatie). Mogelijke triggers zijn bijvoorbeeld acute infecties met bacteriën of virussen. Dan is een snelle en intensieve behandeling door de arts noodzakelijk. Indien nodig moeten de getroffenen in het ziekenhuis worden behandeld.
Opmerking: sommige patiënten melden dat ze goed zijn in slijmoplossers (zoals acetylcysteïne of ambroxol). De effectiviteit van deze medicijnen is niet wetenschappelijk bewezen.
Chronische bronchitis: beloop en prognose
Soms is een eenvoudige chronische bronchitis te genezen – op voorwaarde dat deze zich nog in een zeer vroeg stadium bevindt en de trigger (roken, andere schadelijke stoffen, enz.) Strikt wordt vermeden. Eenvoudige chronische bronchitis kan levenslang aanhouden. De getroffenen kunnen nog steeds erg oud worden – de eenvoudige chronische bronchitis verkort de levensduur niet.
Bij iets minder dan 20 procent van de patiënten ontwikkelt zich na verloop van tijd obstructieve chronische bronchitis uit het eenvoudige. De luchtwegen worden dan permanent vernauwd. Bij medicijnen (zoals sympathicomimetica) kan deze vernauwing slechts gedeeltelijk worden teruggedraaid.
Als zich naast obstructieve chronische bronchitis hyperinflatie van de longblaasjes (longemfyseem) ontwikkelt, spreken medische experts van een chronische obstructieve longziekte (COPD). Dit is een zeer ernstige en progressieve longziekte. Het verkort de levensverwachting van een patiënt met ongeveer acht tot tien jaar.
Een andere gevreesde complicatie is de Rechts hartfalen (cor pulmonale).
Bovendien is chronische bronchitis over het algemeen gevoeliger voor infecties, zoals griep en longontsteking. Dergelijke complicaties kunnen de toestand van een patiënt aanzienlijk verslechteren. Daarom moeten mensen met obstructieve chronische bronchitis regelmatig worden ingeënt tegen griep en pneumokokken (veel voorkomende oorzaken van longontsteking).
Verdere informatie:
richtlijnen:
- Richtlijn “Diagnose en therapie van volwassen patiënten met acute en chronische hoest” van de Duitse Vereniging voor Longziekten (vanaf 2015)