aneurysma

Aneurysma: kort overzicht

• beschrijving: morbide uitgroei van een bloedvat, het meest getroffen is de abortinale aorta, gevolgd door thoracale en cerebrale slagaders, bij breuk bedreigen levensbedreigende bloedingen.
• symptomen: vaak symptoomvrij, afhankelijk van de situatie maar ook pijn, indigestie, hoesten, kortademigheid, hoofdpijn, wazig zien of gezichtsverlamming. Bij extreme pijn, instorting van de bloedsomloop, coma
• oorzaken: Congenitale misvormingen, familiale aanleg, arteriosclerose, hypertensie, zelden bacteriële infecties
• diagnose: meestal incidentele bevindingen met abdominale echografie, hersenscan of thoraxfoto’s
• behandeling: Sluiting van het aneurysma, meestal minimaal invasief, door vasculaire prothese, stent, bypass, wikkeling, knippen, inpakken of vangen (zie tekst). Kleinere aneurysma’s hoeven vaak alleen te worden waargenomen.
• voorspelling: op tijd erkend, is de voorspelling goed. Als een aneurysma breekt, sterft meer dan 50 procent van de patiënten.

Aneurysma: beschrijving

Een aneurysma is een pathologische zwakke plek van een bloedvat, waarbij de vaatwand meestal zakvormig, bes- of spilvormig wordt. In de meeste gevallen vormen aneurysma’s in slagaders omdat ze een hogere druk hebben dan in de aderen.

Meestal wordt de abortinale aorta aangetast

In ongeveer 75 procent van de gevallen komt de ballonvormige Gefäßaussackungen voor in de loop van de hoofdslagader (aorta) in de buik. Maar aorta-aneurysma’s in de borst komen veel voor, evenals aneurysma’s in de hersenen en in het gebied van de popliteale fossa. Zelfs een aneurysma in het hart is mogelijk.

Vaak lange tijd zonder klachten

Aneurysma veroorzaakt vaak geen ongemak. Ze worden daarom vaak alleen per ongeluk ontdekt in een echografie of hersenscan – of in het slechtste geval alleen wanneer ze breken. Dan is er acuut levensgevaar – vanwege het enorme bloedverlies of in het hoofd ook door hersenschade.

Veel mensen leven echter tientallen jaren met de vaatveranderingen zonder er ooit over te worden verteld. Experts schatten dat twee tot drie procent van de volwassen bevolking een aneurysma heeft.

Welke vormen van aneurysma zijn er?

Afhankelijk van het type vaatwandverandering, onderscheiden artsen de volgende soorten aneurysma’s:

“Echt” aneurysma (aneurysma verum): In het zogenaamde “ware aneurysma” zijn de verschillende lagen in de wand van de bloedvaten allemaal behouden, maar de vaatwand zit in zakken.

Split aneurysma (aneurysma dissecans): Een laag in de wand van het bloedvat wordt gescheurd en bloed verzamelt zich tussen de vaatwandlagen.

“Valse” aneurysma (aneurysma spurium): Dit is geen aneurysma in de ware zin van het woord. Het aneurysmasurium heeft een lek in de vaatwand die van buitenaf is afgedicht (bijvoorbeeld door het omringende weefsel). Vervolgens vormt zich rond het bloedvat een hematoom dat op de lange termijn in bindweefsel verandert.

Aneurysma: symptomen

Als een aneurysma niet te groot is, laat het zich meestal niet voelen. Welke symptomen grotere exemplaren veroorzaken, is afhankelijk van hun locatie.

Aorta-aneurysma in de maag: symptomen

Als een aorta-aneurysma van de abdominale aorta zo groot is dat het op omliggende structuren drukt, kunnen de volgende symptomen optreden.

• Pijn, vooral in de onderbuik, meestal stekend en aanhoudend, ongeacht de lichaamshouding
• Rugpijn die uitstraalt in de benen
• zeldzame indigestie
• voelbare, pulserende structuur onder de buikwand

Burst aorta aneurysma in de buik

Hoe groter het aneurysma, hoe groter het risico op een scheur (breuk). Dit geldt met name voor aorta-aneurysma’s met een diameter van meer dan zes centimeter.

Als een dergelijk aorta-aneurysma breekt, verschijnen plotseling ondraaglijke buikpijn die uitstraalt naar de rug. Er zijn ook misselijkheid en misselijkheid.

Door het enorme bloedverlies daalt de bloeddruk snel. De patiënt lijdt aan een bloedsomloop shock. Zo’n bloeding is een absoluut noodgeval! Ongeveer de helft van de getroffenen overleeft een burst-aorta-aneurysma niet.

Aorta-aneurysma in de borst: symptomen

Als het aneurysma zich bevindt op de hoofdader op het niveau van de thorax (thoracaal aorta-aneurysma), kunnen de volgende symptomen optreden:

• pijn op de borst
• hoesten
• morbide ademhalingsgeluid (stridor)
• heesheid
• dysfagie
• Kortademigheid (dyspneu)

Als de luchtwegen ernstig worden beperkt in een thoracaal aorta-aneurysma, kan longontsteking steeds opnieuw optreden.

Burst aorta aneurysma in de borst

Thoracale aneurysma’s met een diameter van meer dan vijf en een halve centimeter zijn bijzonder gevaarlijk. Als ze breken, veroorzaken ze meestal ernstige pijn op de borst. De symptomen zijn vergelijkbaar met die van een hartaanval. Een breuk is dodelijk in drie van de vier gevallen.

Symptomen van een aneurysma in de hersenen

Sommige hersenaneurysma’s (intracranieel of cerebraal aneurysma) drukken op individuele neuronen. Vooral vaak worden de ogen aangetast, ook treedt gezichtsverlamming op.

Bursted hersenaneurysma

Als de vaatwand scheurt in een aneurysma in de hersenen, verschijnen er massale symptomen. Meestal zogenaamde subarachnoïdale bloeding, kort SAB. Het bloedt in de ruimte tussen de hersenen en de hersenvliezen, meer specifiek de spinhuid (arachnoïde).

Door de solide schedeldop kan het bloed niet ontsnappen en oefent het snel een verhoogde druk op de hersenen uit. De symptomen van een aneurysma in de hersenen treden op als gevolg van verhoogde intracraniële druk:

• Plotseling begin, sterkste hoofdpijn
• misselijkheid
• overgeven
• stijve nek
• duizeligheid
• slaperigheid
• Bewusteloosheid of coma

Als de patiënt overleeft, is gevolgschade van het slagtype zoals hemiplegie mogelijk.

Aneurysmasymptomen in de popliteale fossa

Een aneurysma van de popliteale slagader (popliteale slagader) blijft meestal onopgemerkt. Als het popliteale aneurysma echter een diameter van meer dan drie centimeter heeft, kan zich een bloedstolsel (trombose) vormen.

Hierdoor wordt het onderbeen niet meer voldoende van bloed voorzien. Vooral het kalf doet pijn, er zijn emotionele stoornissen zoals tintelingen, gevoelloosheid en koude gevoelens.

Als het bloedstolsel wordt meegevoerd door de bloedbaan, kan het een bloedvat op een smaller punt sluiten, bijvoorbeeld in de long (longembolie).

Aneurysma: oorzaken

Of het nu gaat om een ​​aorta-aneurysma of aneurysma in de hersenen – de vaatklieren kunnen aangeboren zijn of zich alleen in de loop van het leven ontwikkelen. Ongunstige genetische aanleg speelt een rol, maar dat geldt ook voor een levensstijl die schadelijk is voor de bloedvaten.

Aangeboren afwijking

Soms komen aneurysma’s vaak voor in een gezin, bijvoorbeeld vanwege een erfelijke bindweefselzwakte. Het risico op een aneurysma neemt bijvoorbeeld toe van één naar twee procent wanneer een aneurysma wordt gedetecteerd in een eerstegraads familielid, en vier procent wanneer twee naaste familieleden worden getroffen.

Ook veroorzaken genetische aandoeningen zoals het Marfan-syndroom of het Ehlers-Danlos-syndroom vaak aneurysma’s.

Veel aneurysma’s komen ook voor als gevolg van aangeboren misvormingen van de bloedvaten, zonder dat er sprake is van familiale accumulatie.

Hogere leeftijd

Het risico op een aorta-aneurysma neemt toe met de leeftijd. De reden is dat de structuur van de vaatwand door de jaren heen verandert. Het is minder elastisch en kan de hoge druk in de hoofdslagader betrouwbaarder absorberen. Het ontwikkelt zwakke punten in de vaatwand, die uiteindelijk wijken – er ontstaat een aneurysma.

Hoge bloeddruk

Een andere belangrijke risicofactor is hoge bloeddruk (hypertensie). Met elke hartslag rolt een explosie van druk over de slagaders van het lichaam. Als het bloed van binnenuit bijzonder hoge druk uitoefent, beschadigt het de vaatwanden.

arteriosclerose

In meer dan 50 procent van de gevallen is vasculaire calcificatie (arteriosclerose) de oorzaak van een aneurysma. Kalk en vetafzettingen (plaques) op de vaatwanden veroorzaken dat ze hun elasticiteit verliezen. De vaten kunnen de druk absorberen met toenemende leeftijd die erger wordt.

Bacteriële infecties

Zelden zijn bacteriële infecties betrokken bij de ontwikkeling van een aneurysma – bijvoorbeeld bij syfilis of tuberculose. Tijdens de infectie raakt de vaatwand ontstoken. Eindelijk ontstaat een Gefäßaussackung. Dit wordt mycotisch aneurysma genoemd.

Mechanische verwondingen van de vaatwanden

De meest voorkomende oorzaak van een aneurysma-spurium – het “valse aneurysma” – is letsel aan de vaatwand. Hartkatheterisatie, waarbij een smalle, flexibele buis over de beenslagader naar het hart wordt geduwd, kan bijvoorbeeld de vaatwand beschadigen.

Aneurysma: diagnose

Artsen ontdekken vaak een aneurysma als onderdeel van een routineonderzoek, bijvoorbeeld in het geval van een echografie van de buik, röntgenfoto’s van de longen of hersenscan. Dit kan een aneurysma herkennen.

Zelfs wanneer u luistert met een stethoscoop, detecteert de arts soms verdachte stroomgeluiden over de voering van het vat. Bij magere mensen kan een abdominaal aorta-aneurysma met een diameter van meer dan vijf centimeter meestal worden gevoeld als een pulserende zwelling door de buikwand.

Beeldvormingsprocedures

Afhankelijk van de situatie kunnen details van de grootte en het gevaar van een aneurysma een cardiale echografie, een computertomografie (CT) of magnetische resonantiebeeldvorming (MRI) en mogelijk een angiografie (weergave van de bloedvaten) opleveren. In het geval van een aorta-aneurysma in het borstgedeelte wordt ook een speciale echografieprocedure gebruikt. De transducer wordt over de slokdarm ingebracht (transesofageale echografie).

Aneurysma: behandeling

Er zijn verschillende procedures voor het behandelen van een aneurysma. Of men überhaupt behandelt en zo ja, hangt af van verschillende factoren:

• Grootte van het aneurysma
• plaats
• Waarschijnlijkheid van een breuk
• operatierisico
• Toestand van de patiënt
• Verlangen van de patiënt

Aneurysma – opereren of wachten?

Kleinere, asymptomatische aneurysma’s hebben vaak geen onmiddellijke behandeling nodig. Ze bestuurt de arts eenmaal per jaar, iets groter tweemaal per jaar door echografie. Het is belangrijk dat de bloeddruk in het onderste normale bereik blijft (120/80 mmHg). Voor dit doel kan een bloeddrukverlagend medicijn worden gebruikt.

Als een aorta-aneurysma een diameter van zes centimeter in de buikaorta of vijf en een halve centimeter in de borst bereikt, neemt het gevaar van het verscheuren van de vaatwand toe. In dit geval moet een aorta-aneurysma worden behandeld. Zelfs tijdens de procedure bestaat er echter een risico dat het vat barst.

Met een aneurysma in de hersenen is de situatie vaak zelfs nog delicater. Afhankelijk van de locatie en de toestand van het vat, bestaat er een ander gevaar voor het veroorzaken van een hersenletsel tijdens een operatie, die ernstige permanente schade kan hebben. Chirurgie of niet – deze beslissing moet individueel door de arts en de patiënt worden genomen.

Chirurgische behandeling van het aorta-aneurysma

Voor grotere aorta-aneurysma’s in de borst of buik zijn twee chirurgische methoden beschikbaar:

Stent (endovasculaire procedure)

Een aorta-aneurysma kan vaak worden gestabiliseerd met behulp van een stent. Over een kleine incisie in de lies slagader, duwt de arts een kleine buis naar de muur van de muur. Dit overbrugt de kwetsbaarheid.

vaatprothese

Bij de werking van een aorta-aneurysma snijdt de chirurg het verwijde deel van de arteriële wand door en vervangt dit door een buisvormige of Y-vormige vaatprothese.

Als er een vergroting dichtbij het hart is, moet de aortaklep vaak aanvullend worden vervangen (kunstmatige flap).

Behandeling hersenaneurysma

Voor de behandeling van een aneurysma in de hersenen zijn er hoofdzakelijk twee methoden die elkaar aanvullen: knippen of oprollen. Het hangt met name af van de vorm van het aneurysma, welke methode e veelbelovend is.

oprollen

Tijdens het wikkelen stabiliseert de arts het vat meestal met behulp van een gaas (stent) en draagt ​​het aneurysma in de hersenen met speciale platinaspiralen van binnenuit. Om dit te doen, duwt hij eerst een microkatheter over de lies in de relevante hersenslagader. Hoewel deze microspiralen het aneurysma van de hersenen slechts gedeeltelijk vullen. Er zijn echter bloedplaatjes die samenklonteren en zo het aneurysma sluiten.

Voordeel van de methode is de minimaal invasieve, zachtere toegang tot het aneurysma. Het is echter niet van toepassing op brede aneurysma’s. Een ander nadeel van de methode is dat deze de aneurysma’s vaak niet volledig afsluit. Ze moeten regelmatig worden gecontroleerd en indien nodig opnieuw worden behandeld.

knipsel

Als coiling niet mogelijk is of als het aneurysma al is gescheurd, wordt het meestal afgeknipt. De chirurg sluit het aneurysma in de hersenen met behulp van een miniclip. Hij opent eerst de schedel. Het creëert een zachte toegang tot de vaatwand tussen de natuurlijke convoluties van de hersenen. De occlusie van het aneurysma wordt uitgevoerd met behulp van een chirurgische microscoop met hoge resolutie.

Met deze methode kan het aneurysma meestal betrouwbaar sluiten. Vervolgonderzoeken zijn dan niet meer nodig. De procedure is minder zacht dan een wikkeling.

omhulsel

Een andere neurochirurgische optie is inpakken. Het wordt gebruikt in gecompliceerde gevallen waarin knippen niet mogelijk is. Het onstabiele vat wordt van buiten gestabiliseerd door het vat te omwikkelen. Dit kan worden gedaan met behulp van het eigen weefsel van het lichaam of anders met gaas of plastic. Dat is de reden waarom een ​​bindweefselcapsule wordt gevormd.

trapping

Een andere methode is de zogenaamde trapping. Daarbij wordt het aneurysma in de hersenen verlicht door clips of ballonnen ervoor en erachter te plaatsen. De procedure is echter alleen mogelijk als de aangetaste hersenslagader niet het enige toevoerpad is voor bepaalde gehoorgebieden.

Behandeling van een aneurysma van knieslagader

In een aneurysma van de popliteale slagader wordt de behandeling meestal uitgevoerd door een bypass-operatie. De chirurg transplanteert een stuk bloedvat dat hij eerder uit een ander deel van het lichaam heeft genomen en het aneurysma omzeilt.

Leven met aneurysma

Naast de stabilisatie van het vat is het cruciaal om de oorzaken van het aneurysma consequent te minimaliseren. Dit geldt met name voor patiënten bij wie het aneurysma wordt waargenomen maar niet chirurgisch wordt gestabiliseerd.

• Hoofdactie: Houd de bloeddruk laag! Dit wordt meestal gedaan met behulp van bètablokkers of ACE-remmers
• uitgebalanceerd dieet met weinig dierlijke vetten, veel vezels en groenten
• Sportieve activiteit
• Vermijden of verminderen van obesitas
• Onthoud u van nicotine
• Weinig alcohol

Vermijd bloeddrukpieken!

Patiënten met onbehandeld aneurysma moeten plotselinge bloeddrukstijgingen die scheuren kunnen veroorzaken, vermijden.

• Vermijd zwaar tillen.
• Leer goed te ademen tijdens het sporten.
• Laat astma of chronische bronchitis zo goed mogelijk behandelen. Bij hoesten stijgt de bloeddruk!
• Vermijd blokkades en behandel ze indien nodig. Zelfs wanneer u op het toilet drukt, stijgt de bloeddruk.
• Overdrijf het niet tijdens het sporten, vooral tijdens krachttraining.
• Streef naar een serene levenshouding.

Aneurysma: ziekteverloop en prognose

De prognose van een aneurysma is afhankelijk van verschillende factoren. De beslissende factoren zijn de diameter van de voering van het vat en de snelheid waarmee deze groter wordt.

Bij breuk hoog risico op overlijden

De ernstigste complicatie is het scheuren van het aneurysma (scheuren) – het kan levensbedreigende bloedingen veroorzaken. Mortaliteit hangt in zo’n geval af van waar het aneurysma zich bevindt.

Dus, de mortaliteit in een gescheurd abdominaal aorta-aneurysma met meer dan 50 procent, scheurt de hoofdslagader in de borst, het is zelfs tot 75 procent. Als een aneurysma van een bloedvat in het hoofd scheurt, sterft ongeveer de helft van de patiënten binnen de eerste 28 dagen. Anderen lijden levenslange schade die typerend is voor een beroerte, waaronder hemiplegie en verminderd spraak- en gezichtsvermogen.

Als een aneurysma tijdig wordt ontdekt en behandeld, zijn de kansen op herstel goed. Een operatie, vooral in de hersenen, brengt echter zijn eigen risico’s met zich mee.