De varkensgriep (nieuwe influenza A / H1N1, nieuwe influenza) wordt veroorzaakt door een variant van het influenza A-virus H1N1. Het nieuwe griepvirus startte in Mexico en veroorzaakte in 2009 en 2010 een pandemie. Gelukkig was de griepepisode mild. In tegenstelling tot seizoensgriep heeft varkensgriep extra symptomen zoals misselijkheid, braken en diarree. Bovendien treft de ziekte vooral jonge, gezonde volwassenen. Lees hier meer over varkensgriep.
Mexicaanse griep: beschrijving
De Mexicaanse griep werd voor het eerst ontdekt in april 2009. Artsen spreken ook van New Influenza A / H1N1 of New Influenza. Slechts een paar jaar geleden veroorzaakte de term “varkensgriep” bezorgde reacties bij de bevolking, terwijl er nu nauwelijks over werd gesproken. Veel mensen weten niet dat ongeveer een derde van de griepvirussen van vandaag varkensgriepvirussen zijn.
De veroorzaker van varkensgriep is een type A / H1N1-influenzavirus, dat tot 2009 onbekend was. Net als de veroorzaker van de gewone seizoensgriep, kan het nieuwe virus van persoon tot persoon overslaan. De Mexicaanse griep verscheen voor het eerst massaal in Mexico. Op 11 juni 2008 heeft de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) het hoogste niveau van pandemie verklaard 6. Op 10 augustus 2010 werd de pandemie uitgeroepen, omdat het niet langer een noodgeval voor de gezondheid betekende.
Dit betekent echter niet dat het H1N1-virus is verdwenen. Zelfs jaren na de pandemie kan het virus blijven circuleren en infecties veroorzaken. Net zoals geen pandemieën kunnen worden voorspeld, kan men niet voorspellen hoe een virus zich na een pandemie gedraagt. De WHO schrijft daarom een vaccin voor tegen het varkensgriepvirus, zelfs na de pandemie.
Mexicaanse griep: parallellen met de seizoensgriep
Net als de seizoensgriep, wordt varkensgriep overgedragen door een druppelinfectie, bijv. Hoesten of niezen. De symptomen zijn vergelijkbaar, maar bovendien hebben varkensgrieppatiënten steeds vaker last van gastro-intestinale problemen.
In tegenstelling tot de seizoensgriep komt varkensgriep niet voor in de winter maar in de zomermaanden. Het beïnvloedt ook ongewoon vaak voorkomende jonge, gezonde mensen. Bovendien kunnen ernstige complicaties zich ontwikkelen tot ernstige virale pneumonie. Daarom moet elke varkensgriepziekte serieus worden genomen en behandeld.
Mexicaanse griep: incubatietijd en infectierisico
Vanaf het moment van infectie tot het uitbreken van de Mexicaanse griep (incubatietijd) duurt het meestal één tot drie dagen, soms vier dagen. Mexicaanse griepvirussen kunnen worden doorgegeven tijdens de incubatieperiode, zelfs als er nog geen ziektesymptomen zijn ontstaan. Na het begin van de eerste symptomen worden varkens-influenzavirussen nog drie tot vijf dagen uitgescheiden, mogelijk zelfs tot zeven dagen. Bij kleine kinderen geloven experts dat ze meer virussen uitscheiden dan volwassenen, en zelfs voor een langere tijd.
Een verhoogd risico op varkensgriepinfectie is chronisch ziek en mensen die veel professioneel contact hebben met andere mensen. Deze omvatten bijvoorbeeld medisch personeel, leerkrachten en kleuterleidsters.
Mexicaanse griep: symptomen
U kunt alles lezen over de typische tekenen van Mexicaanse griep in het artikel Mexicaanse griepsymptomen.
Mexicaanse griep: oorzaken en risicofactoren
De trigger van de varkensgriep is een type A / H1N1-influenzavirus. In 1930 werd het H1N1-virus voor het eerst gedetecteerd bij varkens. Voor dieren was deze ziekteverwekker echter niet gevaarlijk en was een infectie niet dodelijk. Het gebeurde soms dat mensen die contact hadden met getroffen varkens, besmet raakten met dit virus. Een overdracht van mens op mens was echter niet mogelijk.
In de loop der jaren is de ziekteverwekker echter geëvolueerd en veranderd (gemuteerd). Hij heeft nu genen van griepvirussen van varken, vogel en mens. Dergelijke gemengde virussen kunnen ontstaan wanneer een gastheer tegelijkertijd met meerdere influenzavirussen wordt geïnfecteerd. Varkens worden vooral beschouwd als klassieke “mengvaten”, omdat ze zowel met varkensgriepvirussen als met vogels en mensen kunnen worden besmet. Daarom kan het virus nu van persoon op persoon worden overgedragen.
Het merendeel van de varkensgriep en griepdoden tijdens de pandemie was jonger dan 60 jaar oud. Sinds de zogenaamde “Spaanse griep” in 1918 circuleren H1N1-virusvarianten. Sommige oudere patiënten zijn hier al mee besmet geraakt, het varkensgriepachtige virus en enige immuunbescherming. Dit verklaart waarom met name veel jonge mensen lijden aan Mexicaanse griep – een duidelijk verschil met seizoensgriep, die vooral ouderen treft.
Mexicaanse griep: vermenigvuldiging van het virus
Een virus kan zich alleen vermenigvuldigen met behulp van levende cellen, zoals mensen of dieren (gastheren). Het varkensgriepvirus infecteert de luchtwegen en nestelt zich in een cel. Het dwingt de cel om talloze nieuwe virussen te produceren die zoeken naar nieuwe naburige gastheercellen of een nieuwe gastheer zoals mens of dier. Het is niet het doelwit van het virus, maar een bijwerking van de infectie dat het immuunsysteem van de gastheer door het virus wordt verzwakt.
Mexicaanse griep: risicofactoren
Net als een gewone griep springt A / H1N1 door druppelinfectie, bijvoorbeeld door direct hoesten en -siesen. Maar u kunt ook zeer waarschijnlijk besmet raken met varkensgriep als u besmette oppervlakken aanraakt die virusbevattende secreties bevatten (uitstrijkje). De virussen bereiken de mond, neus of ogen via de hand en vandaar in het lichaam.
Mexicaanse griep: onderzoeken en diagnose
Als u varkensgriep vermoedt, moet u eerst een huisarts bellen en hem al aan de telefoon vertellen over hun vermoedens. In de praktijk kunnen voorafgaand aan uw bezoek voorzorgsmaatregelen worden genomen tegen het besmettelijke varkensgriepvirus om andere patiënten en personeel te beschermen. De varkensgriep is geen noodsituatie, dus een reis naar de eerste hulp van het dichtstbijzijnde ziekenhuis is niet nodig.
Of een Mexicaanse griep aanwezig is, kan moeilijk te detecteren zijn op basis van klinische symptomen alleen. Zekerheid levert het directe bewijs van het varkensgriepvirus (influenza A / H1N1) in monstermateriaal uit de luchtwegen van de patiënt:
De arts moet zo snel mogelijk na het begin van de ziekte een uitstrijkje maken van de keelholte of het neusslijmvlies en het monster opsturen voor gedetailleerd onderzoek in een laboratorium. De virussen worden gekweekt in laboratoriumvaten (kweek). In de regel mag dit alleen in gespecialiseerde laboratoria worden gedaan. Dit geldt ook voor de verdere tests die nodig zijn om de subgroep (subtype) van griepvirussen te bepalen.
Mexicaanse griep: behandeling
De varkensgriep is vaak mild. In de meeste gevallen is het voldoende om de symptomen te behandelen. De arts zal u meestal naar huis ontslaan tenzij er een chronische ziekte of zwangerschap is. Met bevestigde varkensgriep moet u in quarantaine blijven, of u nu in het ziekenhuis of thuis bent, omdat de ziekte uiterst besmettelijk is. Het is belangrijk om elk contact met uw partner, familie en medemensen te vermijden. Pas na zeven dagen, wanneer de varkensgriep wordt behandeld, is deze niet langer besmettelijk. Voor de zekerheid moeten er beschermende maatregelen worden genomen, zelfs nadat de Mexicaanse griep is overgebleven.
Mexicaanse griep: rust, slaap en vocht
Het is vooral belangrijk bij varkensgriep om het lichaam veel rust en slaap te geven. Elke extra activiteit of oefening verzwakt het lichaam onnodig. Bovendien moet u zoveel mogelijk vloeistof drinken in de vorm van water of thee – door de varkensgriep symptomen zweten, diarree en braken veel vocht en elektrolyten zijn verloren. Huismiddeltjes zoals kuitomslag kunnen de koorts helpen verlagen.
Mexicaanse griep: medicijnen
Een therapie met speciale griepremmers beveelt het Robert Koch Institute (RKI) aan, vooral wanneer patiënten bijvoorbeeld chronisch ziek zijn. Voor dit geval zijn er twee geneesmiddelen beschikbaar, een met het werkzame bestanddeel oseltamivir en een met het werkzame bestanddeel zanamivir.
Beide geneesmiddelen behoren tot de groep van zogenaamde neuraminidaseremmers. Ze blokkeren een specifiek enzym op het oppervlak van het virus, waardoor ze onder andere menselijke slijmvliescellen kunnen binnendringen. De vermenigvuldiging wordt dus gestopt. Antivirale middelen moeten echter binnen 48 uur (maximaal 72 uur) worden ingenomen nadat de eerste symptomen verschijnen. Anders zijn de virussen al te veel in het lichaam verspreid.
Omdat varkensgriep een virale en niet-bacteriële infectie is, helpen antibiotica niet. Als er echter een bacteriële infectie is, zoals bacteriële bronchitis, vanwege de virale ziekte, is het zinvol om antibiotica te nemen.
Mexicaanse griep: griepmiddelen niet effectief?
De twee medicijnen die worden gebruikt bij de varkensgriep zijn controversieel. Onderzoekers van de Cochrane Collaboration en het British Medical Journal hebben aangetoond dat deze medicijnen eigenlijk niet geschikt zijn om de varkensgriep te bestrijden. Hoewel de duur van de symptomen van griep met ongeveer een halve dag kan worden verminderd, maar de ernstige complicaties van griepziekte niet konden worden voorkomen. In plaats daarvan zou het medicijn braken, misselijkheid en buikpijn veroorzaken. Andere bijwerkingen kunnen psychiatrische stoornissen zijn. Volgens de bijsluiter kunnen deze variëren van hallucinaties, verwarring en abnormaal gedrag tot mysterieuze zelfmoorden.
Mexicaanse griep: ziekteverloop en prognose
De pandemie in 2009 was minder ernstig dan aanvankelijk werd gevreesd. In sommige gevallen was het verloop van de varkensgriep echter ook zeer ernstig of zelfs fataal. Wereldwijd stierven ongeveer 203.000 mensen aan de varkensgriep-pandemie 2009/2010. Tot 85 procent van de getroffenen was jonger dan 65 jaar. Kinderen jonger dan vier jaar, zwangere vrouwen en mensen met chronische reeds bestaande aandoeningen zoals luchtwegaandoeningen, hart- en vaatziekten, diabetes, immunodeficiëntie en nier- en leveraandoeningen zijn bijzonder vatbaar voor ernstige of zelfs fatale varkensgriep.
Recente studies hebben aangetoond dat 20 tot 40 procent van de bevolking in het verleden is geïnfecteerd met het H1N1-virus en daarom nu een zekere mate van immuniteit heeft.
Tot nu toe is het virus niet gemuteerd in een meer dodelijke vorm en heeft het tot nu toe geen resistentie tegen geneesmiddelen ontwikkeld. Het is bewezen dat het varkensgriepvaccin effectief is tegen virussen die in omloop zijn.
Varkensgriep: algemene beschermende maatregelen
Er zijn een paar eenvoudige maatregelen om te beschermen tegen de varkensgriep of de seizoensgriep. Het gaat erom te voorkomen dat door virussen beladen secreties uw eigen luchtwegen en ogen binnendringen:
- Was uw handen regelmatig, vooral na persoonlijk contact, voor het eten of bij contact met items die mogelijk door besmette personen zijn gebruikt. Dit omvat deurknoppen in openbare ruimtes.
- Vermijd direct contact met potentieel zieke personen.
- Raak zo min mogelijk uw ogen, neus of mond aan, want deze zijn de toegangspunten voor de ziekteverwekkers.
- Vermijd hoesten of niezen.
- Handen niet schudden.
Daarnaast zijn er enkele tips voor patiënten:
- Gewone papieren maskers bieden weinig bescherming voor gezonde mensen. Het is beter voor patiënten om ze te dragen om te voorkomen dat ze grote hoeveelheden secreties verspreiden en anderen infecteren.
- Patiënten moeten wegwerpzakdoeken gebruiken en veilig weggooien.
- Iedereen die al ziek is, moet minimaal een week thuisblijven. Dit voorkomt dat je anderen infecteert, maar ook om jezelf te vangen van secundaire infecties als gevolg van het verzwakte immuunsysteem.
Mexicaanse griep: vaccinatie
De grootste bescherming tegen griep van elk type wordt geboden door een griepprik. Een varkensgriepvaccin is beschikbaar sinds oktober 2009 – voornamelijk voor kwetsbare groepen. Deze omvatten bijvoorbeeld mensen met reeds bestaande aandoeningen, medisch personeel, brandweer, politie, gevangenisofficieren, zwangere vrouwen, mensen met een hoog infectierisico zoals leerlingen, kleuters en hun familieleden, evenals leraren en kleuterschoolpersoneel.
Aangezien de eerste gevallen van varkensgriep zich pas in het voorjaar van 2009 voordeden, adviseerde het Robert Koch Instituut naast het normale griepvaccin het seizoen 2009/2010 ook een eigen varkensgriepvaccin. In augustus 2010 heeft het Permanent Vaccinatiecomité (STIKO) van het Robert Koch Institute de vaccinatie-aanbeveling voor een afzonderlijk varkensgriepvaccin ingetrokken. Ondertussen biedt het jaarlijkse “normale” griepvaccin bescherming tegen varkensgriep.
Griepvaccin tegen varkens: oorzaak van slaapziekte?
Sommige Europese studies suggereren dat het varkensgriepvaccin in sommige gevallen slaapziekte (narcolepsie) had kunnen veroorzaken. In Finland werden 60 kinderen tussen de 4 en 19 jaar gediagnosticeerd met slaapziekte tijdens de varkensgriep pandemie. 52 van hen hadden het speciale varkensgriepvaccin ontvangen dat destijds werd gebruikt. In hetzelfde jaar (2010) werden 29 gevallen met narcolepsie in Duitsland vastgesteld. Het causale verband is nog niet duidelijk. Onderzoek heeft echter aangetoond dat een klein deel van het vaccin lijkt op een deel van de neurotransmitter Hypocretin, die slaappatronen in de hersenen reguleert. Volgens onderzoekers kan een gebrek aan hypocretine narcolepsie veroorzaken. Bij mensen met een overeenkomstige genetische aanleg lijkt het immuunsysteem hypocretine nu aanwezig te zijn varkensgriepVirussen in het vaccin om de boodschapper ook te verwarren en aan te vallen.