Ziekte van Reiter

Ziekte van Reiter: beschrijving

De ziekte van Reiter (het syndroom van Reiter, de ziekte van Reiter) is een speciale vorm van “reactieve artritis”. Reactieve artritis is een ontstekingsziekte van de gewrichten die ontstaat na een bacteriële infectie (“reactief”). Bij de ziekte van Reiter worden naast de gewrichten, de urethra, het bindvlies van de ogen en soms ook de huid aangetast.

Een tot vier procent van de mensen die een gastro-intestinale infectie of een urineweginfectie ontwikkelen, ontwikkelen vervolgens de ziekte van Reiter.

Na het bestrijden van de bacteriële infectie blijft het immuunsysteem vals reageren met de resterende eiwitten van de gedode bacteriën. Immuuncellen komen binnen met de eiwitverbindingen en veroorzaken ontsteking op verschillende plaatsen in het lichaam. De ontstekingen treden meestal slechts tijdelijk op. Soms ontwikkelt zich echter een chronische ziekte die zowel de gewrichten als de wervelkolom aantast.

Mensen van alle leeftijden kunnen ziek worden van de ziekte van Reiter. Mannen met een witte huid tussen de 20 en 40 jaar worden het zwaarst getroffen. In westerse landen ligt het aantal nieuwe gevallen iets boven het wereldgemiddelde van ongeveer drie mensen per 100.000.

Ziekte van Reiter: symptomen

In de meeste gevallen treden de symptomen van de ziekte van Reiter ongeveer één tot twee weken na infectie op. Het zal een of meer gewrichten ontsteken. Vooral vaak worden de knie- en enkelgewrichten aangetast. Ze doen pijn, zijn rood en oververhit. In sommige gevallen wordt ook het grote teengewricht of een hele teen aangetast.

Naast de gewrichten kunnen pezen en fascia in het lichaam ook ontstoken raken. De achillespees op de hiel komt vooral veel voor. Het doet vooral pijn bij bewegingen van de voet. Ontsteekt de peesplaat op de voetzool, lopen wordt geassocieerd met hevige pijn. Nachtelijke lage rugpijn duidt op ontsteking van de bekkenkam. Sommige mensen lijden aan veel voorkomende symptomen zoals koorts, vermoeidheid en gewichtsverlies.

Bovendien ontwikkelt zich vaak conjunctivitis van de ogen. Het komt aan één of beide kanten voor en kan in ernstige gevallen zelfs tot blindheid leiden.

Koorts en pijn bij het plassen

Een ontsteking van de urethra manifesteert zich in frequent urineren en pijn bij het urineren. Soms komt er pus uit de plasbuis. Bij vrouwen kunnen de blaas, de eileiders of de baarmoeder ook ontsteken. Dan bestaat het gevaar onvruchtbaar te worden.

huidletsels

De ziekte van Reiter kan leiden tot verschillende huidveranderingen. Vaak komen ze voor op de voorhuid van de penis. Het resultaat is kleine, rondachtige roodheid met witachtige rand.

Andere vaak aangetaste huidgebieden bij het syndroom van Reiter zijn de zolen van de handen en zolen, evenals de nagels. De huidlaesies kunnen vergelijkbaar zijn met psoriasis, zoals rode knobbeltjes of huidkeratinisatie. Het mondslijmvlies wordt ook gedeeltelijk aangetast.

Vooral onder de voetzolen en in de palm van de hand kan zich een bruine verkleuring vormen. In de loop van een paar dagen worden deze delen van de huid dikker en ontwikkelen ze korstige, soms hobbelige verhogingen. In deze bellen of bobbels kan zich vloeistof ophopen. Als de bubbels barsten, ontwikkelt zich een bruinachtige korst op de huid.

Vaak is er een verhoogde speekselvloed en afzettingen op de tong. In de loop van enkele dagen ontwikkelt zich een zogenaamde kaarttong uit de afzettingen, waarbij bruine of witte vlekken worden afgewisseld met nog steeds normaal uitziende vlekken.

De helft van de patiënten heeft ook een milde nierontsteking, terwijl ernstigere nieraandoeningen zeldzaam zijn. Het risico bestaat dat de hartspier ontstoken raakt. Dit veroorzaakt op zijn beurt enkele hartritmestoornissen.

De ziekte van Reiter: oorzaken en risicofactoren

Hoe het Reiter-syndroom precies ontstaat, is onduidelijk. Het is een auto-immuunziekte waarbij het immuunsysteem reageert op bacteriële componenten in de synoviale vloeistof. Wanneer het gewrichtsmembraan bijvoorbeeld in contact komt met de oppervlakte-eiwitten van bepaalde bacteriën, reageert het met een ontstekingsreactie.

De getroffenen zijn genetisch bevooroordeeld in meer dan de helft van de gevallen. Ze bevatten het zogenaamde HLA-B27-molecuul in het bloed, dat verantwoordelijk is voor sommige reumatische aandoeningen. Mensen met een witte huid worden ook vaker getroffen.

De ziekte van Reiter: onderzoeken en diagnose

Een belangrijke aanwijzing voor de ziekte van Reiter wordt verstrekt door de medische geschiedenis. Als de gewrichtsontsteking na een urineweg- of darminfectie heeft plaatsgevonden, ondersteunt dit het vermoeden van de ziekte. Soms melden patiënten een nieuwe seksuele partner binnen de laatste drie maanden vóór gewrichtspijn. Als reumatische aandoeningen bekend zijn in de familie, neemt ook de kans op het Reiter-syndroom toe.

Een bijzonder belangrijke indicatie van de ziekte is de detectie van het HLA-B27-molecuul in het bloed. Verder wordt onderzocht of de lever- en nierfunctie worden beperkt door het Reiter-syndroom.

Röntgenonderzoek van de aangetaste gewrichten en de wervelkolomsecties biedt meer gedetailleerde informatie over de manifestatie van gewrichtsschade veroorzaakt door de ziekte van Reiter. Om de diagnose te waarborgen, moet een zogenaamd urineweguitstrijkje worden gemaakt. Hier kunt u vaak de ziekteverwekkende bacteriën detecteren. De urine wordt ook gebruikt om het syndroom van Reiter te diagnosticeren op bacteriën, ontstekingscellen en nierschade.

Soms moet een aangetast gewricht worden doorboord om de effusie die ontstaat tijdens ontsteking nauwkeuriger te onderzoeken. Een ECG en echocardiogram (cardiale echografie) moeten uitsluiten dat de auto-immuunreactie ook het hart heeft beïnvloed.

Ziekte van Reiter: behandeling

De symptomen van gewrichtsontsteking kunnen worden behandeld met pijnstillers en ontstekingsremmende middelen (niet-steroïde ontstekingsremmende medicijnen). Over het algemeen moet men proberen de aangetaste gewrichten te beschermen. Koele enveloppen en medicinale planten kunnen ook helpen de symptomen van gewrichtsontsteking te verlichten.

Bij ernstige ziekteprocessen met een uitgesproken betrokkenheid van het bindvlies moet vaak worden behandeld met cortison. Bovendien zijn er andere chemotherapeutische middelen die in ernstige gevallen worden gebruikt. In zeer zeldzame gevallen zijn chirurgische procedures zoals verwijdering van het synoviaal membraan (synovectomie) of een gewrichtsverandering (artroplastiek) noodzakelijk.

Bij chronische ziekte van Reiter moeten zogenaamde langwerkende antireumatische middelen (LWAR) worden ingenomen.

Ziekte van Reiter: ziekteverloop en prognose

Meestal geneest het Reiter-syndroom vanzelf na drie tot negen maanden. Het medicijn kan dan de symptomen helpen verlichten. Bij tien tot 20 procent van de getroffenen, maar ontwikkelt een chronische ziekte. Het verloop van de ziekte wordt langduriger naarmate meer gewrichten worden aangetast. Bij de helft van de patiënten keert de ziekte na enige tijd terug (recidief). Soms treden slechts enkele symptomen op, zoals conjunctivitis.

Vooral als het HLA-B27-molecuul in het bloed kan worden gedetecteerd, is de ziekte meestal aanhoudend. In uitzonderlijke gevallen is een ziekteduur van tien tot 15 jaar mogelijk. Complicaties ontstaan ​​wanneer de gewrichtsontsteking leidt tot een blijvende aantasting van de gewrichtsfunctie tot de vernietiging van het gewricht.

In het oog kan het ontstekingsproces zich verspreiden van de conjunctiva naar de iris en aangrenzende oogstructuren. Aldus wordt de visuele functie permanent aangetast. Het risico bestaat dat zich een zogenaamde staar ontwikkelt. Op zijn beurt kan een staar leiden tot blindheid.

Vaak wordt de ziekte van Reiter veroorzaakt door zogenaamde Chlamydia-infecties. Chlamydia worden overgedragen tijdens geslachtsgemeenschap. Bij het veranderen van seksuele partners moet daarom worden voorkomen met condooms. Mensen die ooit zijn getroffen door de ziekte van Reiter lopen een verhoogd risico om de ziektesymptomen opnieuw te ontwikkelen.