Genitale herpes is een van de seksueel overdraagbare aandoeningen en wordt veroorzaakt door virussen. Na een infectie met genitale herpes kan de uitbraak niet voorkomen, maar de ernst en duur van het ongemak verminderen. Lees hier het belangrijkste over genitale herpes.
Genitale herpes: beschrijving
“Herpes op de penis”, “vaginale herpes”, “intieme herpes” – al deze termen zijn samengevat in genitale herpes, de aantasting van het genitale gebied met herpes.
Hoe is het met je genitale herpes? – Trigger- en transmissiepad
Herpes genitalis wordt geactiveerd door herpes simplex virussen (HSV), die zijn onderverdeeld in type 1 (HSV1) en type 2 (HSV2). Voor 70 tot 80 procent van de gevallen is Type 2 verantwoordelijk, de rest wordt veroorzaakt door Type 1.
Klassiek vindt een genitale herpesinfectie met type 2 als een uitstrijkje via onbeschermde geslachtsgemeenschap plaats. Hier komt direct of indirect besmet van de viruslichaamsvloeistof van de ene persoon naar de volgende. Door minimaal slijmvlies, komen de herpesvirussen in het lichaam terecht. Penis en vagina zijn de voorkeursplaatsen voor infectie van het herpes simplex-virus na het gezichtsgebied.
Een herpes in het genitale gebied veroorzaakt door type 1 ontstaat door de overdracht van koortslippen naar de genitale regio. Dit wordt meestal gedaan door orale seks of infectie door met virussen besmette handen.
Ook is een indirecte genitale herpesinfectie op geïnfecteerde items mogelijk. Omdat buiten het menselijk lichaam de virussen tot 48 uur overleven. Gebruikte condooms of gedragen ondergoed hebben daarom altijd een risico op infectie.
Tijdens de zwangerschap en bij de geboorte kan het herpesvirus worden overgedragen van de moeder op het kind, wat ernstige complicaties veroorzaakt, waaronder een miskraam.
Eens genitale herpes, altijd genitale herpes? – Primaire infectie en reactivering
Herpesvirussen blijven na een eerste infectie, de zogenaamde primaire infectie, levenslang in het lichaam. Ten eerste bereiken de virussen de kleinste huid en slijmvliesscheuren in het organisme en vermenigvuldigen zich daar in oppervlakkige huidcellen, epitheelcellen genaamd, met de typische symptomen.
Na enige tijd verdwijnen de symptomen, maar de herpesvirussen worden niet volledig vernietigd door de verdediging van het lichaam. Sommige pathogenen migreren langs de zenuwbanen naar de zenuwwortels (retrograde axonaal transport). Daar schakelen de virussen over naar een soort slaapmodus en ontsnappen ze aan de toegang van het immuunsysteem. In deze toestand, ook wel latentie genoemd, gaan de herpesvirussen een leven lang mee.
De reactivering
Van tijd tot tijd worden de virussen weer actief en migreren ze terug naar de epitheelcellen van de huid. Daar veroorzaken ze een nieuwe uitbraak van genitale herpes. Dit fenomeen wordt reactivering (of terugkerende infectie) genoemd en komt vooral voor in een verzwakt immuunsysteem.
Typische triggers van een reactivering zijn verkoudheid, mentale of fysieke stress of zware lichamelijke inspanning.
Andere risicofactoren voor een reactivering van genitale herpes zijn huidletsels of infecties van de penis of vagina. Herpesvirussen kunnen hier bijzonder goed doordringen in het lichaam. Zelfs een hoog niveau van UV-straling kan genitale herpes reactiveren.
Bepaalde medicijnen, hormonale veranderingen en ziekten geassocieerd met immunodeficiëntie (bijvoorbeeld AIDS) kunnen ook het begin van genitale herpes bevorderen.
De frequentie van uitbraken is individueel verschillend en neemt af met de leeftijd. Kortom, het komt na infectie met HSV2 vaker voor reactivering dan na infectie met HSV1.
Wanneer is genitale herpes besmettelijk?
Lijders zijn altijd besmettelijk wanneer het lichaam virussen uitscheidt. Hoe meer, hoe groter het risico op infectie. Zolang de virussen in winterslaap zijn, is infectie niet mogelijk, maar alleen tijdens de primaire infectie en daaropvolgende reactivering wanneer de typische bubbels optreden.
Bij zogenaamde “latente infecties” vertonen vaginale of op de penis weinig of geen symptomen, maar virussen worden geëlimineerd. Hier is het infectierisico bijzonder hoog, omdat de getroffen regelingen kunnen treffen.
Wie wordt getroffen door genitale herpes?
Infecties met de door HSV2 veroorzaakte genitale herpes vinden meestal alleen plaats vanaf het begin van seksuele activiteit. Volgens een studie van het Robert Koch Institute is tussen de twaalf en 16 procent van de totale bevolking in Duitsland besmet met HSV2. Vrouwen worden vaker getroffen dan mannen, omdat het risico op infectie tijdens geslachtsgemeenschap hoger is voor vrouwen.
Genitale herpes: symptomen en complicaties
Na een eerste infectie met genitale herpes treden de typische vroege symptomen pas op na twee tot twaalf dagen (incubatieperiode). Vagina of penis zijn rood en gezwollen. De getroffenen ervaren vaak een onaangename tintelingen en jeuk of een stekend, brandend gevoel. Bovendien zwellen de lymfeklieren in de lies vaak op.
Soms verschijnen na een paar uur, maar vaak pas na dagen, kleine, pijnlijke blaren. Deze zijn gevuld met een transparante tot purulent-troebele vloeistof die veel virussen bevat en zeer besmettelijk is. De bellen en barsten geleidelijk open.
Dit veroorzaakt huidbeschadiging (erosies), soms zelfs kleine, pijnlijke zweren (zweren), die vaak worden bedekt door een dunne korst. Bovendien kan pijn optreden tijdens het plassen (dysurie), evenals een ontsteking van de gehele eikel (balanitis) of vagina (vulvovaginitis). Als de blaren en huidschade volledig zijn verdwenen, is de genitale herpes genezen.
De symptomen variëren individueel. Kortom, primaire infecties zijn meestal ernstiger dan reactiveringen. Patiënten lijden dan aan algemene ziekteverschijnselen zoals koorts, hoofdpijn en lichaamspijnen. Sommige vertonen alleen zeer milde of geen symptomen.
Als de getroffenen al met HSV1 zijn geïnfecteerd, is een HSV2-infectie vaak zwakker, omdat de twee virustypen erg op elkaar lijken en het immuunsysteem al is aangepast.
Vaginale herpes gaat meestal gepaard met een glazige afscheiding, die veel zwakker is in herpes op de penis, of volledig ontbreekt.
Complicaties van genitale herpes
In de regel beïnvloeden de symptomen alleen de geslachtsorganen in genitale herpes: vagina en vulva bij de vrouw, de penis bij de man. Af en toe worden grotere gebieden getroffen.
Dus de genitale herpes kan zich verspreiden over de billenhelften naar de dijen of rond de anus optreden. Seksuele praktijken staan ook andere wijzen van overdracht toe. Zelfs in het gebied van de vingers gaat het om genitale herpes.
Mensen die lijden aan genitale herpes hebben een groter risico om besmet te raken met andere seksueel overdraagbare aandoeningen tijdens onbeschermde geslachtsgemeenschap. Je immuunsysteem wordt verzwakt door de herpes en het lichaam is dus gevoeliger. Omgekeerd, bijvoorbeeld, zijn HIV-geïnfecteerde patiënten vaak geïnfecteerd met genitale herpes.
Genitale herpes: duur
Het tijdsverloop van de ziekte is afhankelijk van veel individuele factoren. De duur van de ziekte varieert van enkele dagen tot vier weken. In de regel, genitale herpes maar na twee tot drie weken verdragen.
Genitale herpes: diagnose
Hoewel genitale herpes meestal een typisch uiterlijk heeft, maar andere ziekten hebben vergelijkbare symptomen. Een loutere blikdiagnose door de arts is meestal niet genoeg voor een eerste infectie. Aanvullende laboratoriumtests bevestigen het vermoeden.
Naast speciale antilichaamtests (antilichaamdetectie) kan de kleinste viruscomponent (antigeendetectie) of genetische informatie in het laboratorium worden gedetecteerd. Ten slotte kan men ook herpesvirussen cultiveren en nauwkeurig bepalen.
Genitale herpes: wat helpt?
Voor genitale herpesbehandeling worden bepaalde zogenaamde antivirale geneesmiddelen gebruikt. Ze hebben een zeer vergelijkbaar effect, worden in tabletvorm gegeven of in ernstige gevallen direct gespoten. Deze medicijnen verkorten de duur van de ziekte en verzwakken de symptomen.
Genitale herpes: ziekteverloop en preventieve maatregelen
Meestal is genitale herpes onschadelijk en zonder verdere complicaties. Vooral bij initiële infecties is het altijd raadzaam om een arts te raadplegen, omdat eerst een diagnose moet worden gesteld. Bovendien kan alleen de arts de nodige medicijnen voorschrijven voor de behandeling van genitale herpes.
Zoals met alle seksueel overdraagbare aandoeningen, moeten seksuele partners ook worden onderzocht en indien nodig gelijktijdig worden behandeld. Het risico op infectie kan aanzienlijk worden verminderd met beschermde geslachtsgemeenschap, zelfs met een condoomoverdracht van genitale herpes is niet volledig uitgesloten. Tijdens een actieve uitbraak van genitale herpes moeten patiënten het beste zich volledig onthouden van geslachtsgemeenschap.
Nuttig is het vermijden van welke stress dan ook en de ondersteuning van het immuunsysteem door een gezond dieet, voldoende slaap en regelmatige lichaamsbeweging. Omdat een gezonde afweer de beste bescherming biedt tegen frequente uitbraken van Genitale herpes.