roos

Erysipelas: beschrijving

Erysipelas, ook wel Wundrose of Rotlauf genoemd, is een bacteriële huidziekte. Door kleine wonden op het lichaamsoppervlak kunnen bacteriën doordringen in diepere huidlagen en zich daar vermenigvuldigen. Het lichaam probeert deze bacteriën te bestrijden en het komt tot een ontsteking van de huid. Het resultaat is een platte, meestal scherp gedefinieerde roodheid en pijnlijke zwelling. Omdat de ontsteking zich verspreidt rond het ingangspunt van de ziekteverwekker, doet het uiterlijk denken aan een roze bloem, vandaar de naam Wundrose.

Ziekten zoals erysipelas kunnen ook blaren en puistjes vormen in de getroffen delen van de huid en nabijgelegen lymfeklieren, zoals lymfeklieren, kunnen worden aangetast. in de knie of de lies, zwellen. De getroffen mensen voelen zich ziek en ontwikkelen koorts, maar ze merken de opperhuid vaak pas enkele dagen later op vanwege pijn en zwelling.

Over het algemeen kunnen bacteriën elk deel van de huid aantasten. Vaak komt de nagelriem voor op het been of soms op het gezicht. De bacteriën zijn meestal streptokokken (A, C, G), meer zelden stafylokokken, die beide goed reageren op antibiotica. De erysipelas zijn daarom snel te behandelen, maar moeten correct en vroeg worden herkend, omdat de infectie zich ook verder in het lichaam kan verspreiden en kan leiden tot sepsis, ontsteking van het hart (endocarditis) of nefritis (glomerulonefritis). Het is ook belangrijk om de erysipelas te onderscheiden van andere ziekten, omdat het ook kan worden verward met trombose, andere ontstekingsprocessen of zelfs een tumor.

Zelfs na een succesvolle behandeling kunnen erysipela’s binnen enkele maanden terugkeren (recidief). Dit is helaas heel typerend, omdat mensen met huidletsel of huidziekten steeds weer doelen voor bacteriën bieden. De ziekteverwekkers zijn bijzonder gemakkelijk wanneer het immuunsysteem verzwakt is. Daarom worden vooral oudere mensen getroffen door een Wundrose (erysipelas).

Veel mensen vrezen dat een erysipel besmettelijk is. Erysipela’s verspreiden zich echter niet van de ene persoon op de andere. Veel andere ziekten veroorzaakt door dezelfde bacterie (voornamelijk Streptococcus pyogenes) zijn zeer besmettelijk. Bijvoorbeeld roodvonk of een huidaandoening die impetigo contagiosa wordt genoemd. In deze gevallen zijn de infectieroutes en de verspreiding van de ziekteverwekker echter verschillend. Bij 20 procent van alle mensen leeft Streptococcus pyogenes al op de huid en slijmvliezen, zonder de getroffen personen ziek te maken. Alleen wanneer het de huidbarrière doorbreekt, kan dit leiden tot een ziekte.

Erysipelas: symptomen

Het belangrijkste symptoom van erysipelas is de typische, meestal scherp gedefinieerde pijnlijke zwelling van de huid. Het gebeurt echter vaak dat de roodheid van de huid niet als het eerste symptoom verschijnt of het meeste ongemak veroorzaakt. Soms gaan patiënten zelfs naar de dokter voor niet-specifiek ongemak zonder de laesie te hebben ontdekt. Al aan het begin van de infectie kan het tot koorts, hoofdpijn en een sterk gevoel van ziekte komen. De roodheid hoeft op dit moment niet te worden gezien, maar de huid brandt of doet vaak pijn. Kort daarna vormt de gezwollen, rode Wundrose zich rond het toegangspunt van de bacteriën. Typische tekenen van het huidgebied aangetast door de Wundrose zijn:

• verwarming
• Zwelling (oedeem)
• tederheid
• vlakke roodheid
• Zwelling van nabijgelegen lymfeklieren

Erysipelas: oorzaken en risicofactoren

De Wundrose is een bacteriële ontsteking van verschillende huidlagen, die zich naar alle kanten verspreidt en zo het roodachtige ontstekingsgebied creëert. Vooral de erysipelas worden getriggerd door een bepaalde Streptokokkenart: Streptokokkus pyogenes. Maar ook andere streptokokken, of in sommige gevallen stafylokokken (een ander geslacht van bacteriën), kunnen keelpijn veroorzaken. Ze zijn echter veel zeldzamer.

Bij de meeste mensen komen streptokokken van nature voor op de huid en op de slijmvliezen zonder enig ongemak te veroorzaken. De huid fungeert als een natuurlijke barrière die ons beschermt tegen ziekten en infecties. Het lichaamsoppervlak wordt bevolkt door bacteriën die ons niet ziek maken, omdat ze niet in het lichaam kunnen doordringen, integendeel, ze voorkomen vaak dat nog gevaarlijkere bacteriën de huid aanvallen. Als er echter een huidletsel is, kunnen deze bacteriën doordringen in diepere lagen van het weefsel en het komt tot een ontsteking.

Het is belangrijk om te begrijpen dat het enige contact met de bacterie je niet ziek maakt, maar er moet altijd een huidletsel zijn. Dit letsel kan een kras, een blauwe plek of een snee zijn, maar ook bijvoorbeeld een droge, schrale huid of een voetschimmel. Zodra de beschermende functie van de huid is aangetast, kunnen bacteriën het lichaamsoppervlak binnendringen.

Gunstige factoren voor een erysipelas

Ziekten die de huid beschadigen, kunnen een wondroos bevorderen. Een typisch voorbeeld is lymfoedeem na een borstoperatie. Borstkanker snijdt of verwijdert naast de tumor ook belangrijke lymfevaten die normaal weefsel afvoeren. Deze vloeistof blijft nu in het weefsel en de huid zwelt op. Hierdoor kunnen bacteriën gemakkelijker in de huid doordringen en ontstekingen veroorzaken. Zwelling (oedeem) bevordert daarom de vorming van een erysipel. Oorzaken van zwelling of vocht in het weefsel kunnen zijn:

• hartverlamming
• nierschade
• spataderen
• lymfoedeem
• ondervoeding
• stoornissen in de bloedsomloop

Huidaandoeningen die de beschermende functie beïnvloeden, zijn ook risicofactoren voor een erysipel:

• huidpaddestoel
• droge, schrale huid
• eczeem
• lichte verwondingen aan de huid of het nagelbed

Zelfs als bacteriën de bovenste huidlaag kunnen binnendringen, creëert het vaak het immuunsysteem om deze bacteriën snel te verwijderen en de huidletsel te genezen. Een functionerend immuunsysteem en een ongestoorde bloedtoevoer naar de huid en het onderliggende weefsel is daarom erg belangrijk. Sommige ziekten of therapieën verstoren de bloedtoevoer of onderdrukken het immuunsysteem, zodat bacteriën zich in deze gevallen ongestoord in het weefsel kunnen verspreiden. Deze omvatten bijvoorbeeld:

• Diabetes mellitus
• Chemotherapie voor kanker
• arteriosclerose
• alcoholverslaving
• HIV / AIDS

Vooral kinderen en ouderen worden vaker getroffen door rode rot. Enerzijds vanwege hun minder efficiënte immuunsysteem, anderzijds omdat ze sneller pijn doen en er dus geen huidbarrière aanwezig is.

Erysipelas: onderzoeken en diagnose

Erysipelas is een diagnose die de arts al in uiterlijk en symptomen stelt. Afhankelijk van het stadium van de ziekte kunnen ook algemene aanwijzingen voor een infectie worden gevonden. Een verhoging van de temperatuur (koorts), veranderingen in de snelheid van erytrocytsedimentatie en andere veranderingen in bloedspiegels helpen de arts om de fysieke respons en de ernst van de infectie te schatten. Wonduitstrijkjes voor de detectie van ziekteverwekkers zijn helaas zelden nuttig in erysipela’s en bacterieculturen kunnen alleen uit het bloed worden verkregen wanneer de bacteriën al in grote aantallen in de bloedbaan zijn doorgedrongen.

Het is vooral belangrijk om te zoeken naar de toegangspoort van de bacteriën. Puistjes of kleine tranen van de huid in de mondhoeken (rhagades), bijvoorbeeld, zijn vaak verantwoordelijk voor een gezichtsroos.
Bovendien moet de arts verduidelijken welke risicofactoren of ziekten de opkomst van een erysipel bevorderen.

De moeilijkheid bij het diagnosticeren van een erysipelas is om andere oorzaken uit te sluiten. Een verscheidenheid aan aandoeningen kan roodheid en zwelling van de huid veroorzaken en elk vereist een specifieke therapie. Daarom is het belangrijk om precies te weten welke ziekte aanwezig is in de patiënt. In deze situatie moet de arts onder andere denken aan een trombose met volgende weefselontsteking (congestieve dermatitis), een borreliose na een tekenbeet of een allergische reactie.

Erysipelas: behandeling

Hoe de erysipelas worden behandeld, lees in het artikel Erysipelas – Therapie.

Erysipelas: ziekteverloop en prognose

Als een roos vroeg wordt gedetecteerd en goed wordt behandeld, is de prognose meestal goed. Veel voorkomende toegangspunten zijn verwondingen aan het nagelbed of voetschimmel. Vooral mensen met een verzwakt immuunsysteem en een verminderde bloedsomloop worden getroffen. Om het opnieuw optreden van een Wundrose te voorkomen, wordt het voor personen met een verhoogd risico, zoals diabetici, een regelmatige medische pedicure aanbevolen. Vaak wordt de arts alleen geraadpleegd wanneer koorts en lichamelijk ongemak optreden en adequate therapie wordt gestart.

Mogelijke complicaties van een erysipel.

Als de behandeling mislukt of mislukt, zijn er ernstige gevolgen. Om deze reden is het belangrijk om de ziekte zo snel mogelijk te stoppen.

Bij lymfoedeem is de huidbarrière vaak verstoord, dus dit kan leiden tot een Wundrose. Als een erysipel toeneemt, beschadigen de ontstekingsprocessen de lymfevaten. Als gevolg hiervan is er een permanente, vaak massieve zwelling van het getroffen gebied (Elefantiasis nostras). Deze zwelling bevordert op zijn beurt een vernieuwde Wundrose.

Deze vicieuze cirkel kan alleen worden doorbroken door een efficiënte behandeling. Als het niet wordt behandeld, kan roodheid zich naar diepere huidlagen (phlegmon) verspreiden, wat aanzienlijke schade aan lichaamsweefsels en organen veroorzaakt. Bovendien kunnen de bacteriën het bloed binnendringen en daar bloedvergiftiging (sepsis) veroorzaken. Op deze manier kan, naast een ontsteking van de binnenste hartwand (endocarditis), of het filterapparaat van de nier ontstoken zijn (glomerulonefritis). Graad met een Wundrose in het gezicht kan zonder behandeling een ontsteking van de hersenvliezen (meningitis) ontwikkelen.

Al deze potentieel levensbedreigende complicaties kunnen echter worden verholpen door een tijdige, consistente behandeling van de patiënt roos voorkomen en zijn daarom zeer zeldzaam in Duitsland.