Orchitis is een pijnlijke infectie van de testikels met virussen of bacteriën. Vooral kinderen en adolescenten worden getroffen. Seksueel actieve mannen of patiënten met prostaataandoeningen ontwikkelen vaker testiculaire ontsteking. Omdat de testikels een belangrijke rol spelen bij de voortplanting en testiculaire aandoeningen kunnen leiden tot verlies van vruchtbaarheid, moet een arts altijd zo snel mogelijk worden geraadpleegd. Lees meer over de testikelontsteking!
Testiculaire ontsteking: beschrijving
De orchitis (orchitis) wordt meestal veroorzaakt door een ontsteking van het testiculaire weefsel door virussen. Het kan eenzijdig of bilateraal voorkomen. In de meeste gevallen strekt de ontsteking zich ook uit tot de epididymis. De gecombineerde ontsteking van de testikels en epididymides wordt epididymorchitis genoemd.
Testiculaire ontsteking komt vooral voor bij jongens na de puberteit en bij mannen. Het komt minder vaak voor bij kinderen. In de meeste gevallen kan de ziekte met succes worden behandeld.
Testiculaire ontsteking: symptomen
Afhankelijk van de oorzaak van de testiculaire ontsteking zijn er enigszins verschillende symptomen. Wanneer een virusinfectie binnen enkele uren optreedt, plotseling pijn en zwelling in het gebied van de teelballen. Aanraken, strakke kleding en bewegingen zijn pijnlijk. De zaadbal is rood. Heel vaak zijn bofvirussen de oorzaak van de testiculaire ontsteking. Patiënten hebben dan meestal zwelling van de parotis en pijn in het gezicht en de nek, vooral bij het kauwen.
Bacterieel syndroom wordt ook geassocieerd met ernstige pijn, roodheid en zwelling. De symptomen ontwikkelen zich echter binnen een paar dagen en niet binnen enkele uren. Bij een bacteriële ontsteking wordt de epididymis meestal aangetast.
Bij een zaadbalontsteking kan ook koorts optreden.
Testiculaire ontsteking: oorzaken en risicofactoren
De meest voorkomende oorzaak van testiculaire ontsteking is infectie met bofvirussen. Deze ziekteverwekkers zijn zeer besmettelijk en worden, net als de griepvirussen, verspreid over de kleinste druppeltjes in de kamer, bijvoorbeeld bij niezen of hoesten. Een ontsteking van de testikels treedt op als een gevolg van de bof, vaak bij adolescenten en mannen. Kinderen ontwikkelen zelden orchitis.
Ook in de context van andere virusinfecties kan een testiculaire ontsteking ontstaan, zoals infecties met varicella (pathogenen van waterpokken en gordelroos), Ebstein-Barr-virus (pathogenen van mononucleosis = klierkoorts) of coxsackievirussen.
Evenzo kunnen bacteriële infecties een orchitis veroorzaken, zoals salmonellose of brucellose. Ook kunnen de testikels ontstoken raken als gevolg van een seksueel overdraagbare aandoening zoals gonorroe of syfilis.
Soms lijden patiënten eerst aan epididymitis (epidiymitis), bijvoorbeeld aan oplopende bacteriën in een urineweginfectie. Vervolgens kunnen de ziekteverwekkers zich verspreiden van de epididymis naar de testikels.
Een orchitis kan ook het gevolg zijn van trauma.
Testiculaire ontsteking: onderzoeken en diagnose
Uit de beschrijving van de symptomen en het zorgvuldige onderzoek van de zaadbal kan de arts meestal zeer snel een testiculaire ontsteking concluderen. Een belangrijk diagnostisch teken is het zogenaamde Prehn-teken: bij een testiculaire ontsteking neemt de pijn vaak af wanneer de testes iets worden verhoogd. Met behulp van een speciaal echografisch onderzoek (Doppler-echografie) controleert de arts ook de bloedstroom naar de zaadbal. Ontsteking verhoogt de bloedcirculatie.
Afbakening van testiculaire torsie
Beide onderzoeken (teken van Prehn en Doppler-echografie) zijn ook belangrijk om testiculaire torsie (testiculaire torsie) als oorzaak van de pijn uit te sluiten. Hier verdraaiden de testikels op het zaadstreng, dat de bloedtoevoer onderbreekt (zichtbaar in Doppler-echografie). Bovendien is het Prehn-teken negatief in een testiculaire torsie, dat wil zeggen dat de pijn niet vermindert bij het opheffen van de zaadbal. Het exacte onderscheid tussen scrotum en testiculaire torsie is erg belangrijk, omdat dit laatste een noodgeval is dat onmiddellijk moet worden geopereerd!
laboratoriumtests
Als er een vermoeden van bof orchitis is en er geen bofvaccinatie heeft plaatsgevonden, kan een bloedtest de ziekte helpen detecteren. Voor dit doel wordt in het bloed gezocht naar specifieke antilichamen tegen het bofvirus.
Indien nodig kunnen bijbehorende urineweginfecties worden gedetecteerd in een urinetest.
Als een seksueel overdraagbare aandoening wordt vermoed, kan de ziekteverwekker worden gedetecteerd in een urethrale uitstrijkje. Als het vermoeden wordt bevestigd, moet de partner bij de behandeling worden betrokken om wederzijdse infectie van de partners te voorkomen.
Testiculaire ontsteking: behandeling
De behandeling van een testikelontsteking hangt af van of bacteriën of virussen de trigger zijn.
Virale voorwaardelijke orchitis
Bij een virusinfectie zoals bof orchitis, is de therapie meestal ter verlichting van de symptomen. Een deel van deze symptomatische therapie is:
- bedrust
- Koel de testikels met natte enveloppen
- Upload testikels
- Pijnstiller voor de pijn
Bacteriële orchitis
Als de testikelontsteking wordt veroorzaakt door bacteriën, wordt een causale behandeling met antibiotica toegevoegd aan de hierboven beschreven symptomatische therapie. Afhankelijk van de patiënt, leeftijd en ziekteverwekkers, zijn er verschillende groepen actieve ingrediënten die worden gebruikt. Vaak worden tetracyclines (zoals doxycycline), fluorochinolonen (zoals ciprofloxacine), cefalosporines (zoals ceftriaxon) of macroliden (zoals azathioprine) gebruikt.
Testiculaire ontsteking: ziekteverloop en prognose
Een testiculaire ontsteking is meestal erg pijnlijk en onaangenaam. Maar over het algemeen kan het met succes worden behandeld.
Bij bof-orchitis duren de symptomen ongeveer een week (drie tot tien dagen). Bacteriële ontsteking kan ook enkele dagen duren, afhankelijk van de reactie op de antibiotica.
Na een virale testiculaire ontsteking is de spermaproductie meestal enkele maanden gestoord. In zeldzame gevallen wordt het testiculaire weefsel beschadigd, zodat permanent te weinig of te langzaam sperma wordt geproduceerd – de patiënt blijft onvruchtbaar. Dit treft één tot twee procent van de patiënten met boforchitis.
Als een complicatie van een Hodenentzündung kan een abces zijn (gevormd door weefselfusie, ingekapselde pus). Hij moet operatief worden geëlimineerd.