Het akoestische neuroom (vestibulair schwannoom) is een zeldzame, goedaardige tumor van de gehoor- en evenwichtszenuwen. Het kan symptomen veroorzaken zoals gehoorverlies en duizeligheid, maar het kan geen ongemak veroorzaken. Kleinere tumoren worden vaak bestraald, grotere tumoren worden operatief verwijderd. Hier kunt u alles lezen wat belangrijk is over het akoestische neuroom.
Akoestisch neuroom: beschrijving
Het akoestische neuroom is een goedaardig neoplasma in de schedel. Het is gebaseerd op de gehoor- en evenwichtszenuw (vestibulochochleale zenuwen) en is dus in engere zin geen echte hersentumor, maar een nieuwe vorming van het perifere zenuwstelsel.
Het akoestische neuroom groeit meestal tussen de twee cerebellaire cerebellum en de cerebrum en wordt daarom ook de cerebellaire hoektumor genoemd. Onder professionals wordt het akoestische neuroom ook wel vestibulair schwannoom genoemd. Het wordt meestal ingekapseld met bindweefsel van de omliggende structuren en vormt geen metastasen.
Neurinomen (zoals het akoestische neuroom) zijn goedaardige tumoren en groeien meestal langzaam. Ze zijn zeldzaam – volgens de Duitse Cancer Society vertegenwoordigen ze ongeveer acht procent van de tumoren in de schedel. De meeste patiënten worden ziek tussen de 30e en 50e jaar oud op een neurinoom.
Omdat de technische diagnostische procedures de afgelopen jaren aanzienlijk zijn verbeterd, kan een akoestisch neuroom eerder vandaag dan in het verleden worden gedetecteerd. Niettemin wordt aangenomen dat veel patiënten onopgemerkt blijven, omdat de tumor vaak klein is en geen ongemak veroorzaakt.
Akoestisch neuroom: symptomen
Een akoestisch neuroom veroorzaakt alleen ongemak wanneer het groter wordt en andere structuren in zijn omgeving verplaatst. Omdat de tumor echter heel langzaam groeit, duurt het meestal jaren voordat een akoestisch neuroom symptomen veroorzaakt.
In de regel worden het gehoor en het evenwichtsorgaan in de regel aangetast. Een gehoorverlies is vaak het eerste teken van de tumor. Het komt eenzijdig voor aan de zijkant van de tumor. Beïnvloed, is dit gehoorverlies vaak toevallig, bijvoorbeeld wanneer ze een telefoongesprek volgen met het getroffen oor. Zelfs een routinematige gehoortest kan de ziekte aangeven. Doorgaans verslechtert het hoge toonbereik, waardoor vogelgezang vaak verandert of niet meer wordt waargenomen.
Een akoestisch neuroom kan zich ook uiten in gehoorverlies. Dit resulteert in een plotseling en bijna volledig gehoorverlies in het aangedane oor. Vaak treden extra oorgeluiden (tinnitus) op. Ze bevinden zich meestal in het hoge frequentiebereik en worden als zeer stressvol ervaren. Tinnitus kan het enige symptoom zijn dat een akoestisch neuroom veroorzaakt. Het gehoorverlies wordt vaak later toegevoegd.
Als de tumor de evenwichtszenuw beïnvloedt, kan het akoestische neuroom symptomen veroorzaken zoals duizeligheid (duizeligheid of wuivende duizeligheid) en misselijkheid. Dit kan ook het looppatroon veranderen. Bovendien trillen de ogen horizontaal bij sommige patiënten (nystagmus). Deze symptomen zijn vooral merkbaar bij snelle hoofdbewegingen en in het donker, wanneer de balans minder goed wordt gecoördineerd door de ogen.
Een zeer groot akoestisch neuroom kan ook de functie van verschillende gezichtszenuwen comprimeren en beperken. In dit geval kunnen bijvoorbeeld de mimische spieren in het gezicht zijn aangetast (stoornis van de aangezichtszenuw) of het gevoel van de gezichtshuid verdwijnen (verstoring van de nervus trigeminus).
In extreme gevallen kan het akoestische neuroom de uitstroom van hersenvocht (hersenvocht) afvoeren, waardoor het zich in het hoofd ophoopt en de intracraniale druk verhoogt. Typische symptomen zijn hoofdpijn, nekstijfheid, misselijkheid, braken en wazig zien.
Akoestisch neuroom: oorzaken en risicofactoren
Het akoestische neuroom wordt gevormd door de zogenaamde Schwann-cellen. Deze omhullen zenuwstructuren in de hersenen en versnellen daardoor de informatiestroom. In een akoestisch neuroom prolifereren deze cellen echter oncontroleerbaar en vormen een ingekapselde kachel. Omdat het grootste deel van de evenwichtszenuw (vestibulaire zenuw) wordt aangetast, spreken artsen ook van een Vestibularisschwannom.
Waarom deze ziekte ontstaat, is niet voldoende opgehelderd. Het is echter noch erfelijk noch besmettelijk. Zelden komt een akoestisch neuroom voor als onderdeel van de erfelijke ziekte neurofibromatosis type 2. Als gevolg van een genetisch defect ontwikkelen zich tumoren op het hele lichaam bij deze ziekte. Hoewel het niet noodzakelijkerwijs tot een akoestisch neuroom komt, ontwikkelt het zich bij ongeveer vijf procent van de getroffen bilaterale ulcera.
Akoestisch neuroom: onderzoeken en diagnose
Het eerste contactpunt met een akoestisch neuroom is meestal de arts voor oor, neus en keel of de neuroloog (neuroloog). In de anamnese (overzicht van de medische geschiedenis) vraagt hij de patiënt naar zijn symptomen en hun tijdsverloop. Met een kleine oortrechter en een lamp onderzoekt hij de uitwendige gehoorgang en het trommelvlies. Aangezien verschillende andere ziekten ook symptomen zoals duizeligheid of gehoorproblemen kunnen veroorzaken, moeten ze worden uitgesloten. De volgende onderzoeken bieden zich hiervoor aan.
hoortest
In een gehoortest wordt de patiënt via een hoofdtelefoon met verschillende geluidsniveaus (toonaudiometrie) of woorden (spraakaudiometrie) auditie gedaan. De patiënt geeft aan wat hij hoort. Het is daarom een subjectieve test.
Een hersenstam veroorzaakt responsaudiometrie (BERA) test de gehoorzenuw zonder dat de patiënt actief hoeft te participeren. Klikken worden via de luidspreker afgespeeld. Een elektrode achter het oor meet of de informatie over de gehoorzenuw ongestoord in de hersenen wordt overgedragen.
Temperatuurmeting van het evenwichtsorgaan
Als patiënten met een vermoeden van acuut akoestisch neuroom onder duizeligheid, wordt het evenwichtsorgaan meestal gecontroleerd met een temperatuurmeting (calorimetrie). Hiervoor wordt de buitenste gehoorgang met warm water gespoeld. Door een reflex van de oogspieren trekken de ogen heen en weer in het horizontale vlak. Een akoestisch neuroom kan deze reflex verstoren.
Magnetic Resonance Imaging (MRI)
Een akoestisch neuroom kan alleen definitief worden gediagnosticeerd door MRI (ook wel magnetische resonantiebeeldvorming genoemd). Voor dit doel wordt de patiënt op een bank in een diagnostische buis geduwd, waar magnetische velden en elektromagnetische golven kunnen worden gebruikt om gedetailleerde doorsnede-afbeeldingen van de binnenkant van het lichaam te maken. Soms wordt een contrastmiddel in een ader geïnjecteerd voordat de opname wordt gemaakt. De MRI veroorzaakt geen blootstelling aan straling. Het onderzoek wordt alleen als onaangenaam ervaren vanwege de nauwe buis en het harde geluid van sommige patiënten.
Akoestisch neuroom: behandeling
Het akoestische neuroom kan op drie verschillende manieren worden behandeld: gecontroleerd wachten, chirurgie en bestraling.
Voor kleine tumoren kiezen artsen vaak voor een gecontroleerd wachten. Het wordt regelmatig gecontroleerd door MRI, als het akoestische neuroom groeit. Vooral bij oudere patiënten verandert de grootte van de tumor meestal niet meer of gaat zelfs terug. Als er geen symptomen zijn, kan de patiënt een operatie of straling worden bespaard.
Aan de andere kant, als het akoestische neuroom een grootte van drie of meer centimeter aanneemt, moet het worden gebruikt. KNO-specialisten en neurochirurgen proberen gezond weefsel, bloedvaten en zenuwen te beschermen. Als u dit niet doet, kan dit leiden tot bloedingen of zenuwbeschadiging. In het geval van een akoestisch neuroom kan het gehoor en evenwicht daarom op de lange termijn aangetast blijven.
Iets zachter is de behandeling met een gamma- of cybermes. Het akoestische neuroom wordt vernietigd door straling. Het kan echter niet worden vermeden dat zelfs het omliggende gezonde weefsel wordt beschadigd. Bovendien kunnen grotere tumoren meestal niet volledig worden gedetecteerd. Deze therapie wordt daarom alleen gebruikt bij patiënten die om medische redenen niet kunnen worden geopereerd.
Akoestisch neuroom: ziekteverloop en prognose
Aangezien een akoestisch neuroom zeer langzaam groeit en geen metastasen vormt, is de prognose goed. Het verloop van de ziekte wordt bepaald door de groeiplaats en de grootte van de tumor. Kleine, asymptomatische tumoren hoeven niet noodzakelijk te worden behandeld. Grotere tumoren kunnen worden genezen door een operatie en komen meestal niet terug. Alleen als er nog een tumor in de schedel achterblijft, kan dat weer akoestisch neuroma voordoen.