Een hielbotbreuk (Calcaneusfraktur) betekent een breuk van het grootste voetbot, het hielbot. Het wordt meestal veroorzaakt door vallen van grote hoogten of door directe kracht. De typische symptomen zijn pijn in het gebied van de achtervoet en de hiel. Als de fracties van een hielbotfractuur niet tegen elkaar worden verschoven, kan deze conservatief worden behandeld. Anders wordt meestal een operatie uitgevoerd. Lees hier meer over de hielbotfractuur.
Hielbotfractuur: beschrijving
De hielbotfractuur (Calcaneusfraktur) is een van de meest voorkomende fracturen van het tarsale bot met 60 procent. Mannen van 25 tot 45 jaar worden het zwaarst getroffen. Een hielbotbreuk komt vaak voor bij werkongevallen.
Het hielbeen (calcaneus) is het grootste bot van de voet en ligt aan de achterkant van de hiel. Hij neemt een centrale functie op voor de voetboog. De vorm van het hielbeen is ontworpen voor hoge belastingen. De achillespees hecht zich aan het achterste uiteinde van het hielbeen bij de zogenaamde Tuber-calcanei. Het bot is verbonden met het enkelbot (talus) via drie gewrichtsoppervlakken en met het kubusbot (kubusvormig), een tarsaal bot, via een ander gewrichtsoppervlak.
Hielbotfractuur: symptomen
De typische symptomen zijn pijn in het gebied van de achtervoet en de hiel. Bovendien is een merkbare druk-pijnlijke zwelling op de laterale achtervoet en op de voetzool te zien. De achtervoet wordt meestal ingekort, waardoor de contour van de hiel mollig wordt. Vanwege de pijn kan de getroffen persoon de voet niet langer belasten en beweegt de onderste enkel niet goed. Bovendien kunnen bijkomende verwondingen van de kleine voetspieren optreden.
In sommige gevallen is er een open hielbotbreuk. Huid en zacht weefsel worden zodanig beschadigd dat, indien nodig, botfragmenten van buitenaf zichtbaar zijn. Een open hielbotbreuk moet onmiddellijk worden verstrekt als noodgeval.
Hielbotfractuur: oorzaken en risicofactoren
Het ongevalsmechanisme bij calcaneale fracturen (Calcaneusfraktur) is ofwel een compressie van bovenaf als in de herfst vanaf grote hoogte of een directe externe kracht. Bij het vallen van een grote hoogte worden meestal beide hielbeenderen gebroken – dit geldt voor ongeveer tien procent van alle gevallen. Meerdere verwondingen hebben vaak betrekking op de wervelkolom of benen.
Een hielbotbreuk kan ook optreden wanneer de voet wordt geknepen. Dit gebeurt bijvoorbeeld in de context van een ongeval wanneer de voeten onder de pedalen in de voetenruimte van de auto komen. Een andere mogelijke oorzaak van hielbotbreuk is wanneer de voet knikt.
Soms is er ook een zogenaamde fractuurfractuur (avulsiefractuur) van het hielbot: als de kuitspier sterk samentrekt, kan het bevestigingspunt van de pees van de fibulaire spier bij het hielbot (Tuberositas calcanei) scheuren. Deze pauze wordt vaak waargenomen bij mensen met osteoporose.
Hielbotbreuk: onderzoeken en diagnose
Wanneer een hielbotfractuur een gespecialiseerde arts is voor orthopedie en traumachirurgie, de juiste contactpersoon. Om te diagnosticeren of de hiel is gebroken, zal de arts u vragen stellen over het ongeval en uw medische geschiedenis en u dan grondig onderzoeken. Sommige vragen van de arts kunnen zijn:
- Wat gebeurt er precies?
- Heb je je voet geraakt of is er iets op je voet gevallen?
- Heb je pijn
- Had u al klachten zoals pijn en beperkte mobiliteit?
De arts zal de voet nauwkeurig onderzoeken en op zacht weefsel of andere bijbehorende verwondingen letten. Hij moet ook onderzoeken of er een compartimentsyndroom is waarbij de weefseldruk wordt verhoogd door zwelling en bloed, zodat zenuwen, spieren en bloedvaten in een fascia worden samengedrukt. Als het weefsel permanent beschadigd is, kunnen zogenaamde klauwtenen ontstaan.
Beeldvormingonderzoek
Vervolgens worden röntgenfoto’s van de voet vanaf de zijkant en vanaf de bovenkant en de bovenste enkel gemaakt. Voorafgaand aan de operatie wordt meestal een meerlagige computertomografie (CT) gebruikt om de procedure nauwkeurig te plannen.
Hielbotfractuur: behandeling
De behandeling van een hielbotfractuur is altijd afgestemd op de individuele patiënt. Het doel van de behandeling is om de aangrenzende gewrichtsoppervlakken en de structuur van de achtervoet te herstellen. Soms is een operatie noodzakelijk, maar technisch moeilijk.
Hielbotfractuur: conservatieve behandeling
Niet-verschoven fracties worden meestal conservatief behandeld. Eerst wordt een pleisterspalk aangebracht om de voet te laten rusten. Het kan gedurende ongeveer zes tot acht weken gedeeltelijk in het onderbeen of de reliëfschoen (Vacuped-schoen) worden geladen. Daarna kan de voet langzaam weer volledig worden geladen.
Hielbotfractuur: chirurgische behandeling
Een operatie is mogelijk met een verschoven hielbotfractuur. Het juiste moment voor de interventie speelt een beslissende rol. Voor een verse gesloten hielbotfractuur mag geen operatie worden uitgevoerd als de omliggende zachte weefsels nog steeds zijn opgezwollen. Met de zogenaamde “rimpeltest” wordt het juiste tijdstip van operatie bepaald: de procedure is alleen aan te raden als de huid op het getroffen gebied al zo dik is dat het rimpels kan veroorzaken. Dit is meestal het geval na zes tot acht dagen.
Een hielbotchirurgie is technisch zeer uitdagend. Als het bot onder de indruk is (afdrukbreuk), vereist dit meestal een zogenaamde poreuze bottransplantatie: in dit geval wordt het eigen botmateriaal van het lichaam in het bot ingebracht. De botdelen worden op hun plaats gehouden door middel van schroeven of hoekstabiele platen.
Na een breuk van het hielbot, moet u uw individuele schoenen laten maken door een orthopedische monteur.
Hielbotfractuur: ziekteverloop en prognose
De duur van de genezing en de uitkomst van de behandeling zijn afhankelijk van vele factoren: leeftijd, bijkomende ziekten, de fysieke belasting op het werk en het type pauze (uitgesteld of niet) spelen een rol. Als algemene regel is het genezen van een hielbotfractuur niet zo eenvoudig, want ondanks een optimale behandeling zijn er vaak kleine functionele beperkingen. Vooral puinbreuken veroorzaken aanzienlijke problemen met chronische pijn wanneer de voet wordt belast.
Hielbotfractuur: complicaties
Als een hielbotbreuk wordt geopereerd, is er altijd het risico op een wondgenezingsstoornis: tot 32 procent van de patiënten moet ermee worstelen. Bovendien kan een operatie de Nervus suralis, een sensorische zenuw van het onderbeen, beschadigen. Een andere gevreesde complicatie is compartimentsyndroom, dat in tien procent van de gevallen voorkomt. Last but not least wordt bij sommige patiënten voortijdige artrose in het gewricht waargenomen, veroorzaakt door de kraakbeenschade geassocieerd met de hiel fractuur begeleid.