Hammerzeh (hallux malleus, digitus malleus) verwijst naar een misvorming van een teen waarbij het grootste deel van het middelste lidmaat naar boven is gebogen en het eindlid naar beneden. Meestal is deze ziekte niet aangeboren, maar wordt deze begunstigd door voetafwijkingen. Met een geschikt schoeisel of een hamerteenbewerking kan de malpositie worden behandeld. Hier kunt u alle belangrijke informatie over oorzaken, symptomen en behandelingsopties lezen met een hamerteen.
Hammerzeh: beschrijving
In een hamerteen (Hallux malleus, Digitus malleus), is het teenmiddengewricht zo hoog gebogen dat het eindelement als een hamer naar de grond wijst. Er is ook een zeldzamere vorm van deze vervorming, waarbij alleen het laatste lidmaat wordt aangetast: de hamerteen aan het uiteinde (Malletzehe). Bij haar is het eindgewricht zo sterk gebogen dat de punt van de teen de grond raakt.
De meeste mensen met hamertoes hebben ook voetafwijkingen zoals splayfoot, holle voet of balteen (hallux valgus). Zelden is een hamerteen aangeboren.
Zelfs kleine misvormingen kunnen pijn veroorzaken. Als de hamerteen wordt uitgesproken, vinden de getroffenen vaak geen geschikte schoenen meer. Vooral bij deze ziekte is goed schoeisel onmisbaar. Met een kleine afwijking kunnen goed passende schoenen vaak de symptomen verbeteren. Als alternatief is een hamerteenbewerking mogelijk, waarbij er verschillende chirurgische technieken zijn.
Hammerzeh: symptomen
Een hamerteen leidt niet noodzakelijk tot ongemak. Meestal gaan mensen alleen naar de dokter als ze pijn hebben. Anderen hebben er last van dat hun voetvorm visueel wordt veranderd door de hamerteen. Als de ziekte vordert, vinden de getroffenen geen schoenen meer die goed bij hen passen. Als de schoenen worden ingedrukt, kunnen geile eelt, zoals likdoorns op de tenen of onder de bal van de voet, ook toenemen in een hamerteen. Gedeeltelijk veroorzaken deze splinters hevige pijn.
Voor alle beschreven symptomen moet worden opgemerkt dat ze niet gerelateerd hoeven te zijn aan de mate van malpositie. Zelfs een lichte hamerteen kan ernstig ongemak veroorzaken, terwijl andere mensen geen symptomen voelen, zelfs met uitgesproken hamertenen.
Hammerzeh: oorzaken en risicofactoren
De meeste hamertoes komen in de loop van het leven voor. Er zijn bepaalde risicofactoren die deze malpositie bevorderen:
Ongepast schoeisel:
Vooral te kleine of te smalle schoenen kunnen ervoor zorgen dat de tenen worden samengedrukt. Op de lange termijn zijn de voetspieren verzwakt en kunnen ze de positie van de tenen steeds minder regelen. In het begin kan de teen met de hand goed op en neer worden gebogen. Maar als de tenen lange tijd in ongunstige schoenen worden gevangen, blijft de vervorming stevig.
Begeleidende voetvervorming:
Een splayfoot of holle voet verandert de voetboog. Als de voet over- of verkeerd is uitgelijnd in een van deze verkeerde uitlijningen als gevolg van overgewicht of ongeschikte schoenen, verliest de voorvoet zijn spanning. De langskluis zinkt en de tenen divergeren. Dit verandert de trekrichting van de spieren en pezen. De tenen zijn gebogen als een hamer.
Zelfs met een balteen (hallux valgus) kan hamerteen ontstaan. Soms wijkt de grote teen zo veel van de buitenkant af dat hij onder de andere tenen glijdt of ze verplaatst.
Neurologische aandoeningen:
Spastische verlamming veroorzaakt soms spierkrampen (contracturen) op de voeten, wat kan leiden tot een hamerteen. Ook bij andere neurologische aandoeningen zoals de Friedreich Ataxie ontstaan vaker hamertenen. Dit komt omdat patiënten vaak ook last hebben van een holle voet, wat een risico voor een hamerteen vormt.
Na een trauma:
Een trauma (zoals een ongeluk) kan resulteren in een zogenaamd compartimentsyndroom – een massale, omschreven drukverhoging in het weefsel, die de bloedcirculatie kan beïnvloeden en de functie van spieren en zenuwen kan verstoren. Als gevolg hiervan kan een hamerteen ontstaan.
reuma:
Reumatoïde artritis is een chronische artritis. Het kan ook voorkomen in de teenverbindingen en een hamerteen begunstigen.
Een hamerteen is in zeldzame gevallen aangeboren. Dan komt het zelfs voor bij peuters die niet eens kunnen lopen en geen vernauwende schoenen dragen. Deze kinderen worden meestal beïnvloed door beide voeten, bij voorkeur de tweede teen. Aanvankelijk is de teenpunt licht gebogen. In de eerste levensjaren is het nog steeds mogelijk om de aangetaste teen flexibel te verplaatsen. Maar als u de hamerteen niet behandelt, kunnen de teenverbindingen stijf worden. Het vormt een typische hamerteen.
Hammerzeh: onderzoeken en diagnose
Een hamerteen herkent meestal een arts als hij naar zijn voet kijkt. Deze diagnose wordt ondersteund wanneer de patiënt de typische symptomen meldt.
De arts controleert of de teen nog kan bewegen. Hierdoor kan hij onderscheiden of het een stijve (contract) of flexibele (flexibele) vorm van hamerteen is. Bij een flexibele afwijking kan de arts de kromming compenseren wanneer hij vanaf de voetzool tegen het teengewricht duwt (push-up test). Met een stijve uitlijning werkt dit niet. Het onderscheid tussen een stijve en een beweegbare hamerteen is belangrijk voor een correcte behandeling.
Soms worden röntgenfoto’s van de voet gemaakt. Bovenal dienen ze om een hamerteenbewerking te plannen.
Hammerzeh: behandeling
Met een hamerteen moet je zeker op een geschikt schoeisel letten. De schoenen mogen niet te klein of te smal zijn. Als er nog steeds pijn optreedt, moet u een arts raadplegen. Afhankelijk van hoe uitgesproken de malpositie is, kan de arts kiezen tussen verschillende behandelingsalternatieven:
Als er slechts lichte kneuzingen zijn, kunnen de schoenen individueel worden aangepast. Een manier is bijvoorbeeld om de schoenkap te verbreden zodat de tenen weer meer ruimte in de schoen hebben. Een andere optie zijn viltringen, die vastzitten in de schoenen. Ze verdelen de druk en verminderen drukpunten. Orthopedische schoeninzetstukken kunnen meestal verdere drukschade voorkomen en de ziekte vordert.
In veel gevallen helpt echter alleen een hamerteenbewerking. De chirurg kan een van de volgende chirurgische methoden kiezen. De beslissende factor is hoeveel de teen gebogen is en of deze nog kan worden verplaatst.
Pees overdracht:
Deze hamerteenbewerking is een optie als het nog steeds een flexibele afwijking is. De chirurg verplaatst de extensorpezen van de getroffen voetspieren. Meestal verlengt hij ook de buigpezen. De pezen kunnen na de operatie niet zoveel aan het bot trekken. De teen wordt daarbij opgelucht en kneuzingen worden terug gevormd.
Joint reconstructie:
Als de teenbotten meer vervormd zijn, verwijdert de chirurg een stuk van het middelste of basislid. Dan trekt hij zijn teen recht. Soms wordt een kleine draad in de hamerteen gestoken. Hij moet de teen in de gecorrigeerde positie stabiliseren en kan na een paar weken worden verwijderd.
Hammerzeh: ziekteverloop en prognose
Een hamerteen verdwijnt niet vanzelf, meestal verslechtert de uitlijning in de loop van de tijd. Daarom moet hij zo snel mogelijk worden behandeld. Als de ziekte zich nog in een vroeg stadium bevindt, kan het er zelfs een zijn hammertoeBediening wordt vermeden.