Pityriasis versicolor

Pityriasis versicolor: beschrijving

Pityriasis versicolor (ook wel zemelenzwam genoemd) is een onschadelijke schimmelziekte van de huid die alleen de bovenste huidlagen aantast. De triggers van pityriasis versicolor zijn bepaalde gistschimmels van het geslacht Malassezia. Ze behoren tot de natuurlijke huidflora en vestigen zich bij gezonde mensen in de haarzakjes en aangrenzende huidgebieden, vooral op het hoofd.

Een uitbraak van pityriasis versicolor treedt op wanneer de gistschimmel plotseling ongeremd prolifereert. Ze koloniseren ook lichaamsdelen buiten de haarzakjes. Wat precies de sterke toename bepaalt, is nog niet duidelijk. Er zijn echter enkele risicofactoren bekend die de uitbraak van een zemelenzwam kunnen bevorderen. Dit omvat bijvoorbeeld zwaar zweten.

In tegenstelling tot andere schimmelziekten is pityriasis versicolor niet besmettelijk – zelfs niet in direct contact met patiënten.

Pityriasis versicolor is ’s werelds meest voorkomende oppervlakkige schimmelinfectie. Vooral adolescenten uit de puberteit en volwassenen worden getroffen. In Duitsland wordt pityriasis versicolor aangetroffen bij één tot vier procent van de bevolking, in tropische regio’s met 30 tot 40 procent. Het risico op terugval is zeer hoog, vooral bij mensen met bepaalde risicofactoren voor schimmelinfecties.

Pityriasis versicolor: symptomen

Sterke proliferatie van Malassezia-paddenstoelen in Pityriasis versicolor produceert dichte paddenstoelentapijten op de huid: ze verschijnen eerst als ronde tot linzen penny-sized, ronde, scherp gedefinieerde vlekken, waarvan de kleur aanzienlijk verschilt van de normale huidskleur. Deze vlekken kunnen samen smelten om onregelmatig gevormde, grootschalige verkleuringen te vormen. De kleur van de verkleuring varieert van witachtig tot roodbruin. Kortom, er zijn lichte vlekken op een donkere huid en donkere vlekken op een lichte huid. Deze kleurvariantie wordt verduidelijkt door de term “versicolor” (veelkleurig) en komt als volgt tot stand:

Het paddenstoelentapijt laat geen zonnestralen (UV-stralen) door de onderliggende huid dringen, wat de vorming van het huidpigment melanine voorkomt. Bovendien produceert de schimmel toxines die de synthese van melanine in de huid remmen. Dit resulteert in lichte vlekken (hypopigmentatie) op een donkere of gebruinde huid. Deze vorm van zemelenzwam wordt “Pityriasis versicolor alba” genoemd.

Op een lichte huid daarentegen kan de schimmel leiden tot roodbruine huidletsels door de vorming van zijn eigen pigmenten (hyperpigmentatie). Dan spreekt men van “Pityriasis versicolor rubra”.

Van de getroffen gebieden kunnen fijne, huidvormige schubben loslaten. Het verwijst naar de Duitse naam van de ziekte “zemelenzwam”.

De huidvlekken van de zemelen schimmel komen vooral voor op talg huidgebieden op de romp, dus meestal op de borst en op de rug. Andere delen zoals schouders, armen en nek kunnen ook worden beïnvloed. Soms treedt een lichte jeuk op.

In zeldzame gevallen veroorzaakt huidbetrokkenheid met Malassezia-schimmels ontstekingen van haarzakjes (malassezia folliculitis). Getroffen zijn bij voorkeur mensen met immunodeficiëntie (hetzij door medicatie of HIV-infectie).

Pityriasis versicolor: oorzaken en risicofactoren

De oorzaak van pityriasis versicolor zijn bepaalde gisten, vooral Malassezia globosa en Malassezia sympoldialis, meer zelden Malassezia furfur. Deze schimmels zijn tot op zekere hoogte aanwezig in alle gezonde mensen en vormen samen met andere micro-organismen de normale huidflora. Om onbekende redenen kunnen ze plotseling overmatig prolifereren en het evenwicht van de natuurlijke huidflora verstoren.

Ondertussen kent men enkele risicofactoren die het uiterlijk van pityriasis versicolor kunnen bevorderen. Dit omvat een vochtige, warme omgeving waarin de paddestoelen zich goed kunnen vermenigvuldigen. Daarom komt Pityriasis versicolor zo veel voor in tropische landen. Zwaar zweten (hyperhidrose) en verhoogde talgproductie (seborroe) bevorderen ook de groei van schimmels. Andere risicofactoren van pityriasis versicolor zijn bijvoorbeeld het frequente gebruik van vette crèmes en een verzwakt immuunsysteem – zoals medicijnen of onderliggende ziekten zoals HIV.

Pityriasis versicolor: onderzoeken en diagnose

Het juiste contact voor elk type huidverandering is de dermatoloog. In een eerste gesprek verhoogt dit de medische geschiedenis (medische geschiedenis). U heeft de mogelijkheid om uw klachten precies te beschrijven. Dit kan de arts helpen om een ​​vermoedelijke diagnose te stellen. Om bepaalde oorzaken van de bestaande symptomen uit te sluiten en het type ziekte verder te kunnen beperken, stelt de arts ook vragen tijdens het anamnese-interview, zoals:

• Ben je onlangs op vakantie geweest, en zo ja, waar?
• Zijn de huidziekten van uw familie bekend?
• Heb je ooit zulke huidveranderingen gehad?

De medische geschiedenis wordt gevolgd door een lichamelijk onderzoek. De arts onderzoekt de laesies en beroertes met een spatel erover. Tegelijkertijd kunnen de kleine schalen die typisch zijn voor pityriasis versicolor losraken.

Om de veroorzaker van de huidlaesies te bepalen, blijft de microscoop helpen: de arts schraapt een monster van de aangetaste huid voor beoordeling of hij plakt een stuk Tesafilm op de huidpleisters, drukt het stevig aan, scheurt het af, bevlekt het en legt het onder de microscoop: Pityriasis versicolor bevat geclusterde, ronde sporen van Malassezia-paddestoelen en korte schimmeldraden. Het hele ding doet denken aan “spaghetti en gehaktballen”.

Bovendien kan de arts de huidletsels onderzoeken met speciaal licht, het zogenaamde Wood-licht. Huidvlekken waarop schimmels fluoresceren, geelachtig groen.

Pityriasis versicolor: behandeling

Pityriasis versicolor is niet gevaarlijk en is daarom eerder een medisch dan een cosmetisch (esthetisch) probleem. De behandeling met antischimmelmiddelen (antischimmelmiddelen), met meestal een lokale toepassing (als een crème, shampoo) is voldoende. Er zijn bijvoorbeeld crèmes met het actieve ingrediënt ketoconazol, die twee keer per dag worden aangebracht gedurende een periode van twee weken. Bovendien wordt het gebruik van een medicinale shampoo aanbevolen.

In zeer duidelijke gevallen van ziekte, als de lokale antischimmelmiddelen niet slagen, kan een systemische behandeling van één week van de schimmel worden gegeven: bijvoorbeeld tabletten met itraconazol of fluconazol worden voorgeschreven.

Systemische therapie in de vorm van tabletten is echter niet mogelijk tijdens zwangerschap en borstvoeding en bij mensen met nier- of leverproblemen.

Na een succesvolle behandeling van pityriasis versicolor komen terugvallen zeer vaak voor, vooral met de juiste dispositie. Daarom wordt het regelmatig gebruik van shampoos met antimycotica vaak aanbevolen als voorzorgsmaatregel (de schimmelproliferatie begint meestal vanaf de hoofdhuid).

Pityriasis versicolor: ziekteverloop en prognose

Pityriasis versicolor is over het algemeen goed te behandelen, maar het kan enkele maanden duren voordat de witachtige vlekken weer gepigmenteerd zijn.

Het is belangrijk om op te merken dat het risico op terugval in het geval van zemelen schimmel. Uit voorzorg moeten patiënten daarom proberen bestaande risicofactoren te elimineren. Het is dus raadzaam, vooral in de zomer, luchtdoorlatende kleding te dragen die het zweet van de huid absorbeert of naar buiten wordt getransporteerd. Daarom zijn kledingstukken van synthetische vezels ongunstig, omdat ze het zweet niet goed kunnen absorberen en ook een warmte-ophoping onder de kleding bevorderen. Ook aanbevolen is frequent douchen of baden met behulp van Syndets – kunstmatige reinigende stoffen die goed voor de huid zijn. Na het douchen of baden moet je jezelf altijd goed drogen. Deze algemene maatregelen zijn ook bij een bestaande infectie met Pityriasis versicolor behulpzaam.