anale prolaps

Anale verzakking: beschrijving

Anale verzakking vindt meestal plaats in fasen. Ten eerste is er slechts één incident van het anale kanaal tijdens zwaar drukken op het toilet. Na de stoelgang trekt het anale kanaal zich terug. In de loop van het komt met hoest of grote hijsinspanningen tot een incident op de anus.

Als de Analprolaps niet worden behandeld, komt het na enige tijd om het anale kanaal constant uit te hangen. De ziekte kan zelfs verder gaan, zodat niet alleen het anale kanaal, maar zelfs delen van het rectum en het rectum uit de anus komen. Men spreekt dan van een zogenaamde rectale verzakking of rectale verzakking.

Medisch gezien is dit een blikdiagnose: als er maar een paar huidrimpels uit de anus zijn gekomen, is het een anale verzakking. Als er echter meer te zien is en alle slijmvliezen zijn opgetreden, is dit een rectale verzakking. In het laatste geval is de occlusiefunctie van de anus in de regel niet langer aanwezig en kan de defecatie niet langer worden gecontroleerd.

Hoe eerder een anale verzakking wordt gedetecteerd en behandeld, hoe beter de kansen op herstel en hoe lager de potentiële risico’s. Een anale verzakking is zelden levensbedreigend, maar vertegenwoordigt vaak een ernstige aantasting van de kwaliteit van leven.

Hoewel anale prolaps op elke leeftijd kan voorkomen, komt het vaker voor bij oudere mensen. Meestal is een zwakke bekkenbodemspier verantwoordelijk. De anale verzakking kan ook tekenen zijn van andere ziekten. In elk geval moeten de Analprolaps medisch worden behandeld, omdat hij niet alleen geneest.

Anale prolaps symptomen

De anale verzakking verschilt in zijn klachten van andere ziekten van de anus. Pijn is meestal afwezig of slechts mild. Aambeien of anale kloven daarentegen vertonen vaak veel meer pijn. Vanwege dit is pijnintensiteit vaak een belangrijk kenmerk in het gesprek met de patiënt. De getroffenen klagen meer over de grote massa van de anus en over de bestaande incontinentie en soms over jeuk.

De incontinentie heeft verschillende ernst afhankelijk van de omvang van de verzakking. Bij anale verzakking is het meestal niet zo uitgesproken als bij een rectale verzakking. Bovendien produceert het blootgestelde darmslijmvlies constant vocht, zodat patiënten het gevoel hebben dat incontinentie constant nat is. Ook kan het bloeden van het slijmvlies komen.

Hoe langer de patiënt wacht tot de definitieve therapie, hoe ernstiger de symptomen worden. Bij het beschrijven van de symptomen is het ook belangrijk of de anale prolaps zich spontaan terugtrekt of met de vinger in de anus kan worden teruggeduwd. Dit geeft een indicatie van de ernst van anale prolaps en speelt een rol in de behandelbeslissing.

Anale verzakking: oorzaken en risicofactoren

De oorzaken van anale verzakking zijn zeer divers. Een belangrijke rol wordt gespeeld door zwakke bekkenbodemspieren. Dit is daarom ook een belangrijk uitgangspunt bij therapie en nazorg.

Hoewel anale prolaps op elke leeftijd kan voorkomen, hebben oudere mensen meer kans om te worden beïnvloed. Bij volwassenen zijn meer dan acht van de tien patiënten vrouwen. Bij kinderen komt een anale verzakking minder vaak voor, maar hier is het risico hetzelfde voor jongens en meisjes. Kinderen worden getroffen, het komt meestal tot een anale verzakking vóór het derde levensjaar, meestal zelfs in het eerste levensjaar van het kind. Bij kinderen is er vaak een andere oorzaak van ziekte, zoals cystische fibrose.

Bij volwassenen is vaak een algemeen zinken van de bekkenbodem de oorzaak, zodat andere organen, zoals de baarmoeder of de blaas kunnen optreden. Het geboorteproces kan bijvoorbeeld schade aan de bekkenbodem veroorzaken, waardoor het risico op anale verzakking op oudere leeftijd toeneemt.

Bepaalde factoren vergroten de kans op anale verzakking. Hoge defecatiedruk en constipatie kunnen een rectale verzakking veroorzaken. In de meeste gevallen zijn de spieren van de bekkenbodem te zwak om te voorkomen dat de darm eruit valt. De volgende factoren verhogen het risico bovendien:

• Neurologische schade van de zenuwen in het bekken
• Letsel aan de sluitspier
• Gynaecologische procedures
• Aangeboren afwijkingen
• ontsteking
• tumoraandoeningen

Andere ziekten kunnen leiden tot anale verzakking. Voorafgaand aan een chirurgische ingreep moet het gehele rectum grondig worden onderzocht om verdere aandoeningen uit te sluiten die anale prolaps kunnen hebben veroorzaakt of tijdens een operatie moeten worden gevolgd. Zweren of tumoren, evenals poliepen kunnen een belangrijke rol spelen in de ontwikkeling, evenals een chirurgische ingreep.

Anale verzakking: onderzoeken en diagnose

Anale verzakking is een blikdiagnose voor een klinisch ervaren arts. Al bij het bekijken en palperen kan een anale verzakking worden onderscheiden van een rectale verzakking. Echoscopisch onderzoek en reflecties kunnen het vermoeden bevestigen en helpen de mate beter te schatten. De reflectie van het onderste deel van de darm wordt vooral gebruikt om de behandelingsopties te verduidelijken.

Als de incontinentie en de mate van anale prolaps niet kunnen worden geschat, kan een zogenaamd defecogram worden gemaakt. In dit geval wordt ontlasting uitgescheiden onder fluoroscopie. Dit onderzoek, dat erg onaangenaam is voor de patiënt, is echter niet de regel en wordt alleen gebruikt voor speciale vragen.

Verdere bloedtesten en onderzoeken kunnen informatie verschaffen over de andere gezondheidstoestand van de patiënt en dus een rol spelen bij het inschatten van het risico op een operatie.

Anale verzakking: behandeling

De behandeling van anale verzakking is meestal een operatie. Slechts in zeldzame gevallen kan een OP worden weggelaten. Voor kinderen is een operatie meestal niet nodig. Hier is een consistente behandeling van de onderliggende ziekte (zoals cystische fibrose), meestal de beste therapie voor anale prolaps.

Er zijn veel verschillende benaderingen en technieken voor de operaties. Om de meest geschikte techniek voor de betreffende patiënt te kunnen kiezen, moet men de getroffen persoon holistisch beschouwen met al zijn ziekten en problemen. Kortom, men onderscheidt twee verschillende chirurgische methoden: de arts voert de procedure uit via de buikholte of vanuit de anus:

• Interventies via de buikholte worden uitgevoerd via een abdominale incisie (laparotomie) of een laparoscopie (laparoscopie). De arts repareert het rectum zodat hij niet langer auszubacken kan. Hij naait de darm op het niveau van het heiligbeen (rectopexy), in sommige gevallen een plastic net dat de darm in de gewenste positie houdt. Soms moet de chirurg een bepaald deel van de dikke darm (sigmoïde sectie) verwijderen om het vast te zetten.
• Bij een operatie vanuit de anus verwijdert de arts de gelekte darm. Hij duwt de twee uiteinden van de darm terug en naait ze opnieuw.

Over het algemeen is het risico op recidief van anale prolaps lager in de buikholte, maar er is een groter risico op complicaties tijdens of na de operatie.

Als de chirurg de buikwand niet snijdt, maar alleen op de anus werkt, is het chirurgische risico voor de patiënt lager. De kansen op succes op de lange termijn zijn echter ook lager. Afhankelijk van de constitutie van de patiënt is het daarom noodzakelijk om de voor- en nadelen van de verschillende interventies te wegen.

Na de operatie moet de patiënt voorzichtig zijn met medicijnen en bepaalde voedingsschema’s dat de ontlasting zacht blijft en dat er geen hoge druk in de onderbuik is. Het is ook vaak nodig om antibiotica te nemen om infecties te voorkomen.

Ziekteverloop en prognose

Anale verzakking is alleen in zeldzame gevallen levensbedreigend. De darm kan in de regel worden teruggeduwd en er is geen storing. Als dit gebeurt, is in zeldzame gevallen een noodoperatie nodig om de dood van het uitgevallen darmgedeelte te voorkomen.

In alle andere gevallen is er geen noodgeval en kan de patiënt zichzelf in de chirurgische kliniek voorstellen en na een gedetailleerde uitleg met de chirurg de beste procedure voor hem kiezen.

Vooral bij jongere patiënten wordt steeds vaker gekozen voor de ingreep op de buikwand, terwijl bij oudere mensen het risico op een dergelijke ingrijpende operatie meestal te hoog is. Na succesvolle interventie is het anale prolaps meestal opgelost. Patiënten moeten nu aandacht besteden aan een uitgebalanceerd dieet, constipatie vroegtijdig voorkomen en de bekkenbodem door oefening versterken. Sommige klinieken bieden speciale cursussen om geschikte oefeningen te leren om de bekkenbodemspieren te versterken.