TBE

Snel overzicht

• Wat is FSME? TBE staat voor meningoencefalitis in de vroege zomer. Dit is een door virus geïnduceerde acute ontsteking van de hersenvliezen (meningitis) en mogelijk ook de hersenen (encefalitis) en het ruggenmerg (myelitis).
• symptomen: Meestal geen symptomen of alleen griepachtige symptomen. In andere gevallen hangt het af van de verspreiding van ontstekingen in het centrale zenuwstelsel, die symptomen van FSME veroorzaakt. Mogelijk zijn koorts, hoofdpijn, stijve nek en fotofobie, duizeligheid, misselijkheid en braken, neurologische tekorten zoals slikken en spraakstoornissen, verlamming, convulsies, etc.
• diagnose: Interview arts-patiënt (anamnese), bloedonderzoek, verwijdering en analyse van een zenuwwatermonster (CSF), mogelijk beeldvorming met magnetische resonantie (beeldvorming met magnetische resonantie, MRI)
• behandeling: alleen symptomatisch mogelijk, bijvoorbeeld met pijnstillers en krampstillers. Voor neurologische symptomen zoals bewegingsstoornissen of verlamming mogelijk fysiotherapie, ergotherapie of logopedie. In ernstige gevallen behandeling op de intensive care.
• voorspelling: TBE geneest meestal zonder gevolgen. Hoe uitgebreider de ontsteking in het centrale zenuwstelsel, hoe groter de kans is dat het ernstige kuren en langdurige klachten (zoals verlamming) ontwikkelt. Dit laatste kan ook een leven lang meegaan. Ongeveer een op de 100 patiënten sterft aan een door het zenuwstelsel gedragen FSME.

TBE: beschrijving

Meningoencefalitis in de vroege zomer (TBE) is een acute ontsteking van de hersenvliezen en vaak in aanvulling op de hersenen en het ruggenmerg. Het wordt geactiveerd door het TBE-virus. Teken in Duitsland worden bijna altijd door TBE overgedragen. Daarom is de ziekte ook Tekenencefalitis genoemd. Zelden vindt overdracht plaats via virus-geïnfecteerde rauwe melk van geiten, schapen en, uiterst zelden, koeien. Een TBE-infectie van persoon tot persoon is niet mogelijk.

FSME: Zeldzaam maar gevaarlijk

Niet elke tekenbeet (informeel: tekenbeet) leidt tot een TBE-infectie en niet elke infectie tot de ziekte: draag in de risicogebieden van Duitsland alleen ongeveer 0,1 tot vijf procent van de teken het TBE-virus op zichzelf. Wanneer dergelijke geïnfecteerde teken mensen prikken en daardoor het virus overbrengen, ontwikkelt zich alleen tot een derde de patiënt heeft in de vroege zomer meningoencefalitis. De meeste besmette mensen vertonen geen symptomen.

Men moet echter niet vergeten dat de aandoening kan ernstig en zelfs dodelijk zijn: Het genezingsproces kan maanden duren. Soms blijven hardnekkige neurologische beperkingen (zoals concentratieproblemen) achter. Bij ongeveer een op de honderd patiënten leidt een FSME-aantasting van het zenuwstelsel tot de dood.

FSME: frequentie

In 2017 werden meer dan 450 gevallen van TBE geregistreerd in Duitsland. De casusaantallen verschillen van jaar tot jaar. In 2012 werden bijvoorbeeld minder dan 200 gevallen van TBE gemeld, vergeleken met meer dan 540 in 2006.

Over het algemeen worden mensen besmet met recreatieve activiteiten in de natuur met TBE, bijvoorbeeld tijdens het kamperen of wandelen. De meeste ziekten worden waargenomen in het voorjaar en de zomer.

Kinderen hebben vaker tekenbeten dan volwassenen en zijn daarom kwetsbaarder voor TBE. In deze gevallen is de infectie meestal mild en geneest zonder blijvende schade.

Niet te verwarren met de ziekte van Lyme

TBE moet niet worden verward met een andere door teken overgedragen ziekte, de ziekte van Lyme. Het is een ziekte veroorzaakt door bacteriën (Borrelia). Het komt landelijk voor en komt veel vaker voor dan TBE: tot 30 procent van de teken in Duitsland draagt ​​het Lyme-ziektevirus zelf (de Durchseuchung is misschien kleinschalig maar zeer sterk). Met tijdige diagnose is de ziekte van Lyme gemakkelijk te genezen.

TBE: symptomen

Als TBE-virussen zijn overgedragen tijdens een tekenbeet, duurt het even voordat de eerste symptomen verschijnen: de ziekteverwekker moet zich eerst in het lichaam verspreiden en de hersenen bereiken. Gemiddeld passeren tussen de infectie (tekenbeet) en het begin van de ziekte een tot twee weken, Deze tijd zal zijn TBE incubatie genoemd. In sommige gevallen kan het tot 28 dagen duren voordat door teken overgedragen encefalitis optreedt.

Twee fasen ziekteverloop

TBE is in twee fasen voor de meeste patiënten:

De eerste tekenen van FSME zijn griepachtige symptomen zoals een algemene malaise, koorts, hoofdpijn en lichaamspijnen. Af en toe komt ook buikpijn voor. De klachten worden vaak afgedaan als verkoudheid of griep. Na ongeveer een week verdwijnen de symptomen en neemt de koorts weer af.

Bij een klein deel van de patiënten komt het na een paar dagen op één hernieuwde koortsstijging, Het markeert het begin van de tweede fase van de ziekte. Dit wordt als volgt uitgedrukt:

• Ongeveer 50 procent van de patiënten ontwikkelt er een geïsoleerde meningitis (meningitis).
• Bij ongeveer 40 procent van de patiënten sluit zich aan bij de meningitis encefalitis (encefalitis). Artsen spreken er dan van meningoencefalitis.
• Bovendien vlamt ongeveer tien procent van de patiënten bovendien het ruggenmerg in. Dan is het een vraag Meningoenzephalomyelitis.

• Af en toe is de ontsteking in een TBE beperkt tot het ruggenmerg alleen (myeliet) of op zenuwwortels afkomstig van het ruggenmerg (radiculitis).

In 70 tot 95 procent van alle met TBE geïnfecteerde mensen vertonen geen symptomen (asymptomatische infectie) of ontbreekt de tweede ziektefase.

De exacte TBE-symptomen in de tweede fase zijn afhankelijk van de verspreiding van ontstekingen:

TBE-symptomen bij geïsoleerde meningitis

Bij pure meningitis verschillen de symptomen van TBE niet significant van die van andere virale meningitis. Ze zijn echter vaak meer uitgesproken: de patiënten klagen ernstig beperkte algemene toestand evenals Koorts, vermoeidheid en hoofdpijn, Vooral diagnostisch relevant zijn de stijve nek en het resulterende fotofobie, Dit zijn typische tekenen van meningitis. Ook kan de TBE symptomen zijn zoals Duizeligheid, braken en misselijkheid veroorzaken.

TBE-symptomen bij meningoencefalitis

Als, naast de hersenvliezen, de hersenen ook worden beïnvloed door de ontsteking (meningoencefalitis), verschijnen verdere symptomen van TBE: de focus ligt op één Stoornis van bewegingscoördinatie (Ataxie), Bewustzijnsstoornissen evenals Verlamming van de armen, benen en hersenzenuwen, Dit laatste kan bijvoorbeeld gehoor-, slik- of spraakstoornissen veroorzaken. Bovendien kan de ontsteking van de hersenen ook toevallen veroorzaken.

TBE-symptomen bij meningoencephalomyelitis

De meest ernstige TBE-symptomen kunnen worden gevonden bij meningoencephalomyelitis, de gelijktijdige ontsteking van de hersenvliezen, hersenen en ruggenmerg. Het ruggenmerg vertegenwoordigt de verbinding tussen de hersenen en de rest van het lichaam. Als hier een ontsteking optreedt, kunnen de gevolgen vaak in het hele lichaam worden waargenomen:

Meestal optreden slappe verlammingen in armen en benen op. Het gebeurt meestal ook Slikken en spraakstoornissen evenals Verlamming van de gezichts- en nekspieren, Een van de meest gewilde symptomen van TBE bij deze ziekte is de ademhalingsverlamming, Het kan tot de dood leiden!

TBE-symptomen bij kinderen

Bij kinderen en adolescenten wordt TBE meestal geassocieerd met niet-specifieke symptomen vergelijkbaar met die van een griepachtige infectie. Ernstige TBE-symptomen komen minder vaak voor dan bij volwassenen. De ziekte geneest meestal bij de jonge patiënten zonder gevolgschade.

Gevolgschade van een TBE

In de meeste gevallen geneest een FSME zonder gevolgen. Sommige patiënten hebben echter nog steeds last van symptomen zoals hoofdpijn, vermoeidheid, concentratiestoornissen, toevallen of verlamming gedurende weken of maanden. Vaak zijn deze klachten slechts tijdelijk. Maar je kunt ook permanent blijven bestaan.

Ernstige ziekteprogressie en permanente schade aan TBE komen vooral voor bij oudere volwassenen. Bij kinderen worden ze bijna nooit waargenomen.

Dubbele infectie: FSME plus de ziekte van Lyme

Zelden geeft een tekenbeet tegelijkertijd TBE-virussen en bacteriën van de ziekte van Lyme door. Een dergelijke dubbele infectie is meestal ernstig. De getroffenen kunnen blijvende neurologische schade oplopen.

Vaccinatie tegen TBE

Er is een vaccin tegen door teken overgedragen encefalitis. Het is een dood vaccin: het bestaat uit geïnactiveerde ziekteverwekkers die niet langer ziekte kunnen veroorzaken. Desondanks stimuleren ze het immuunsysteem om specifieke antilichamen tegen TBE-virussen te produceren. Deze voorkomen dan een langdurige “echte” TBE-infectie.

Om deze vaccinbescherming op te bouwen (basisimmunisatie) zijn drie vaccinaties noodzakelijk: de tweede dosis vaccin wordt één tot drie maanden na de eerste gegeven. Afhankelijk van het preparaat wordt de derde dosis na nog eens vijf tot twaalf of negen tot twaalf maanden gegeven. Drie jaar na de primaire vaccinatie moet u het TBE-vaccin met een enkele dosis innemen kunnen vernieuwen, De extra boostervaccinaties moeten om de vijf jaar plaatsvinden (in het geval van mensen van 50 tot 60 jaar, zelfs met tussenpozen van drie jaar).

Enerzijds bevelen deskundigen het TBE-vaccin aan alle mensen die in TBE-risicogebieden wonen (zie hieronder) ook bepaalde beroepsgroepen (Boswachters, jagers enz.). Aan de andere kant is het vaccin ook nuttig voor Reizigers in TBE-gebiedenals de mogelijkheid van een TBE-infectie bestaat (bijvoorbeeld tijdens geplande wandeltochten).

Meer over de effecten en bijwerkingen van de vaccinatie tegen door teken overgedragen encefalitis in het artikel TBE-vaccin.

TBE gebieden

In Duitsland komt TBE vooral in Beieren en Baden-Württemberg eerder, maar ook in Zuid-Hessen (Odenwald) evenals in de Zuidoost-Thüringen, Andere TBE-risicogebieden zijn bijvoorbeeld Saar-Pfalz-Kreis (in Saarland), Birkenfeld (in Rijnland-Palts) en Vogtlandkreis (in Saksen). Buiten deze gebieden zijn er slechts zeer geïsoleerde gevallen van Meningoze asphaltis in de vroege zomer in Duitsland.

Andere regio’s die kunnen worden besmet met TBE zijn Oostenrijk, Noord-Zwitserland, Noord-Italië, Hongarije, Zuid-Zweden en Kroatië. Bovendien zijn virussen, van Noordoost-Europa tot Japan, nauw verwant aan de TBE-virussen. Ze veroorzaken een vergelijkbaar klinisch beeld als de door teken overgedragen encefalitis (RSSE = Russian-Spring-Summer-Encephalitis).

Lees meer over de verspreiding van TBE-virussen in Duitsland en in het buitenland in het artikel TBE-gebieden.

TBE: oorzaken en risicofactoren

De oorzaak van door teken overgedragen encefalitis is een infectie met het TBE-virus. Het behoort tot de zogenaamde flavivirussen zoals de veroorzakers van knokkelkoorts, Japanse encefalitis en gele koorts. In tegenstelling tot deze tropische ziekten is TBE inheems in Duitsland.

TBE: infectieroutes

TBE zal zijn voornamelijk door tekenbeten overgedragen op mensen. Teken zijn parasieten die zich voeden met het bloed van een gastheerorganisme. Ze leven voornamelijk in bos- en weidegebieden tot een hoogte van ongeveer 1500 meter. Ze geven de voorkeur aan warme en vochtige plekken. Teken houden vooral van lang gras en struikgewas: volwassen teken dartelen meestal op een hoogte van 30 tot 60 centimeter boven de grond; ze worden zelden gevonden op hoogtes tot 1,5 meter.

De teken kunnen de TBE-agent “vangen” wanneer ze bloed zuigen uit geïnfecteerde dieren in het wild (vooral kleine knaagdieren zoals muizen). De dieren dragen de ziekteverwekker in zichzelf, zonder te lijden aan TBE. Als een geïnfecteerde teek een mens bij de volgende bloedmaaltijd steekt, kan deze zijn speeksel gebruiken om het TBE-virus in de menselijke bloedbaan te introduceren.

De TBE-overdracht vindt zeer zelden plaats met virus besmette rauwe melk van het trekken en schapen (meer zelden koeien) en daarvan afgeleide rauwe melkproducten. Dit transmissiepad vormt een infectierisico, vooral in Oost-Europa, in Duitsland wordt het als een zeldzaamheid beschouwd.

Directe overdracht van FSME van persoon tot persoon is niet mogelijk. Daarom zijn geïnfecteerde of geïnfecteerde mensen niet besmettelijk!

TBE risicofactoren

Alle mensen met een verhoogd risico op FSME buitenshuis reizen in een TBE-risicogebied zijn – bijvoorbeeld in de vrije tijd (bijvoorbeeld tijdens het wandelen) of professioneel (jagers, boswachters, bosarbeiders, enz.). Over het algemeen is de kans op TBE-infectie echter laag omdat, zoals hierboven vermeld, slechts een klein deel van de teken in risicogebieden de TBE-agent draagt. Tot nu toe hebben slechts vijf TBE-gevallen per 100.000 inwoners in vijf jaar plaatsgevonden in de aangewezen FSME-gebieden.

Het kan niet worden voorspeld hoe ernstig een infectie in een bepaald geval zal zijn. In de meeste gevallen veroorzaakt TBE-infectie geen of slechts milde symptomen. Zelden komt het tot zware progressies. Het betreft bijna uitsluitend volwassenen. Leeftijd speelt hier een belangrijke rol: Hoe ouder een patiënt is, hoe vaker TBE een ernstig beloop ervaart en hoe vaker het blijvende schade achterlaat.

FSME: onderzoeken en diagnose

Eerst zal de arts een gedetailleerd gesprek met de patiënt voeren om zijn medische geschiedenis te registreren (anamnese): In het proces laat hij zich gedetailleerd beschrijven over de opgetreden klachten. De arts vraagt ​​ook naar bezoeken aan een TBE-risicogebied en mogelijke tekenbeten in de voorgaande weken. Veel patiënten zijn de tekenbeet echter al vergeten of zelfs niet opgevallen. Het speeksel van een teek bevat onder andere verdovende middelen, zodat veel mensen de tekenbeet niet voelen. Voor de arts betekent dit dat zelfs als de patiënt zich geen tekenbeet kan herinneren, dit een FSME niet uitsluit.

Na het anamnese-interview bloedonderzoek aan: In TBE zijn verschillende ontstekingsparameters verhoogd (aantal leukocyten, sedimentatiesnelheid erytrocyten, CRP). Bovendien is het op zoek naar specifieke antilichamen tegen TBE-virussen in het bloed. Normaal gesproken is IgM (immunoglobuline M) detecteerbaar bij een infectie ongeveer twee tot vier weken na de tekenbeet. Ongeveer een tot twee weken later worden specifieke IgG-antilichamen (immunoglobuline G) in het bloed van de patiënt gevonden.

De diagnose van FSME wordt vastgesteld wanneer zowel specifiek IgM als IgG in het bloed detecteerbaar zijn, de patiënt de overeenkomstige ziektesymptomen vertoont en niet tegen FSME is gevaccineerd.

In zeldzame gevallen worden geen specifieke IgM gevormd in een TBE-infectie, zoals een verzwakt of door geneesmiddelen onderdrukt immuunsysteem. De diagnose is vervolgens gebaseerd op andere parameters: de significante toename van specifieke IgG-antilichamen geeft al een duidelijke indicatie van de infectie. Bovendien kan de arts een monster van Hersenen / ruggenmerg (CSF) (CSF). Het wordt in het laboratorium onderzocht op specifieke antilichamen en sporen van het genoom van de TBE-virussen. Het virus is echter alleen detecteerbaar in de vloeistof tijdens de eerste fase van de ziekte. Later kan alleen de reactie van het immuunsysteem op de pathogenen – in de vorm van specifieke antilichamen – worden gemeten.

In sommige gevallen gebruikt de arts bovendien gedetailleerde beelden van de hersenen Magnetic resonance imaging (magnetic resonance imaging, MRI) te maken. Dit is vooral nuttig om hersenontsteking te onderscheiden van TBE-virussen en encefalitis veroorzaakt door herpes simplex-virussen.

TBE moet worden aangemeld. Als bij een patiënt wordt vastgesteld dat deze acute TBE’s heeft door middel van directe virusdetectie (genetisch materiaal) of indirecte virusdetectie (specifieke antilichamen), moet de arts dit melden aan de juiste gezondheidsinstantie (met de naam van de patiënt).

Onderzoek van dode teken?

Er zijn bedrijven die verzonden teken voor TBE-virussen (of andere pathogenen) onderzoeken. Het idee erachter: als je een zuigende teek op je eigen lichaam ontdekt, kun je deze verwijderen en opsturen voor analyse. Als er ziektesymptomen optreden, moet het testresultaat de arts helpen bij de diagnose. Maar dat is om drie redenen weinig zin:

1. Zelfs als de teek is geïnfecteerd met TBE-virussen, betekent dit niet noodzakelijk dat hij de ziekteverwekkers op de patiënt heeft overgedragen.
2. De methoden voor het detecteren van TBE-virussen (en andere pathogenen) in teken hebben verschillende gevoeligheden. Ondanks een negatief testresultaat (geen TBE-virussen gedetecteerd in de teek), kan de teek nog steeds geïnfecteerd zijn en het virus hebben doorstaan.
3. Hoewel de teek in kwestie geen TBE-virussen bevat – werd de patiënt misschien ongemerkt gestoken door een andere teek, die goed was geïnfecteerd.

TBE: behandeling

Er is geen causale (causale) TBE-behandeling, dus geen therapie die specifiek op het TBE-virus in het lichaam is gericht. Men kan het lichaam alleen ondersteunen in zijn strijd tegen de ziekteverwekker. Het gaat om het verminderen van TBE-symptomen en het zoveel mogelijk voorkomen van langdurige schade.

Dat geldt ook voor TBE-patiënten bedrust voldoen. De TBE schrijft aanvallen voor, schrijft de arts voor anticonvulsieve middelen, Om te helpen tegen ernstige hoofdpijn pijnstiller zoals ibuprofen, diclofenac, paracetamol of metamizol. Deze remedies werken tegelijkertijd koortswerend, Maar één wil algemene vermindering van koorts niet aanbevolen, De aanzienlijk verhoogde temperatuur helpt het lichaam de TBE-ziekteverwekkers te bestrijden.

Voor zeer aanhoudende hoofdpijn krijgen TBE-patiënten soms opiaten. Dit zijn krachtige pijnstillers die verslavend kunnen zijn. Ze worden daarom alleen gebruikt wanneer absoluut noodzakelijk en zeer gecontroleerd.

neurologische aandoeningen zoals bewegings- of spraakstoornissen kunnen een Fysiotherapie, ergotherapie of logopedie logisch.

Bij ernstige TBE (zoals met ontregeling of ademhalingsverlamming), patiënten op de intensive care worden behandeld.

TBE: ziekteverloop en prognose

In de meeste gevallen is TBE zonder complicaties en geneest het volledig. Dit geldt vooral als de infectie een pure meningitis is (hersenvliesontsteking) Geeft.

Is bovendien het brein ontstoken (meningoencefalitis) lijden wekenlang aan veel patiënten met symptomen zoals hoofdpijn, verhoogde vermoeidheid, verminderde veerkracht en emotionele labiliteit. Bovendien kunnen geheugen-, concentratie- en coördinatiestoornissen, spraak- en spraakstoornissen en verlamming bestaan. Vaak genezen deze symptomen volledig, hoewel soms slechts maanden of een paar jaar later. Meningoencefalitis veroorzaakt echter blijvende schade bij één tot twee op de tien TBE-patiënten.

Ongeveer drie jaar na een meningitis en encefalitis als gevolg van FSME wordt niet langer verwacht dat bestaande symptomen veel verbeteren.

De slechtste prognose is voor TBE, die de hersenen, hersenvliezen en het ruggenmerg in gelijke mate beïnvloedt (Meningoenzephalomyelitis): In één onderzoek werden 57 patiënten tien jaar na de ziekte opgevolgd. Slechts bij 20 procent genas de meningoencephalitis in de vroege zomer volledig. Ongeveer 50 procent van de patiënten had permanente neurologische tekorten. Ongeveer 30 procent stierf als gevolg van de ziekte.

Over het algemeen is dat zo risico op overlijden in een vroege zomer meningoencefalitis op ongeveer een procent.

Levenslange immuniteit?

Experts geloven dat mensen immuun zijn voor de ziekteverwekker na een TBE-overwinning, dus je kunt TBE geen tweede keer oplopen. Men weet echter niet of deze immuunbescherming levenslang meegaat. Degenen die nog steeds worden blootgesteld aan TBE-besmettingsrisico, moeten daarom hun immuunbescherming na drie tot vijf jaar verversen met een TBE-vaccin.

FSME: Preventie

Effectieve bescherming tegen TBE is de hierboven genoemde TBE-vaccinatie. Maar je kunt nog meer doen om infectie te voorkomen – door tekenbeten zoveel mogelijk te vermijden. Hiervoor moet u het volgende advies opvolgen:

• Draag tijdens het verblijf in bossen, struiken en hoog gras gesloten schoenen, lange broek en lange mouwen, Steek de broekspijpen in je sokken, dan moet er misschien een teek rond de buitenkant van je kleding kruipen – het zal gemakkelijker zijn om je daar te zien. Om dezelfde reden is lichte kleding zinvol.
• Gebruik voordat u bos en weiden betreedt Tick ​​Repellent (Repellent) op je huid. Merk echter op dat het slechts een tijdelijk effect heeft en geen 100% bescherming biedt.
• Raak geen wilde dieren zoals muizen of egels aan. Deze hebben vaak teken!
• Na een buitenverblijf moet je de kleding en je hele huid dragen zoeken naar teken, De bloedzuigers geven de voorkeur aan zachte warme lichaamsdelen. Daarom worden ze vaak gevonden in de popliteale fossa of lies, onder de oksels, in de navel, in de elleboog, in het genitale gebied, achter de oren en op het hoofd en de haarlijn.

Verwijder teken correct

Als u een zuigende teek op uw huid ziet, moet u deze zo snel mogelijk verwijderen. Gebruik hiervoor een pincet of een speciaal instrument voor tekenverwijdering, Als u noch de een noch de andere bij de hand hebt, moet u de bloedzuiger desondanks zo snel mogelijk verwijderen, bijvoorbeeld met de vingernagels.

Pak de teek in het hoofdgebied en zo dicht mogelijk bij de huid en trek eraan voorzichtig en recht out. Vermijd draaien of knijpen van het dier! Anders kan ze haar speeksel met de ziekteverwekkers in de wond brengen. Om dezelfde reden moet u zuigende teken gebruiken giet nooit met olie of lijm!

Na het verwijderen van de teek moet u de kleine wond voorzichtig gebruiken desinfecteren.

Let op de volgende dagen en weken op mogelijke tekenen van TBE (of de ziekte van Lyme). Als ze verschijnen, moet u onmiddellijk een arts raadplegen.

Verdere informatie

richtlijnen:

• Richtlijn “Early Summer Meningoencephalitis (FSME)” van de Duitse Vereniging voor Neurologie (2016)