Lassa-koorts (ook Lassa-koorts) is een besmettelijke ziekte die voorkomt in West-Afrika. Het wordt veroorzaakt door het Lassa-virus en wordt overgedragen van knaagdieren op mensen. In de meeste gevallen is Lassa-koorts mild, maar soms dodelijk. Tijdige therapie kan daarom de levens van de patiënten redden. Hier lees je alle belangrijke informatie over infectieroutes, symptomen en de behandeling van Lassa-koorts.
Lassa-koorts: beschrijving
Lassa-koorts is een besmettelijke ziekte en is een van de zogenaamde hemorragische (bloederige) vormen van koorts. Deze omvatten door virus veroorzaakte ebolakoorts, gele koorts of Boliviaanse hemorragische koorts. Ze lijken allemaal erg op elkaar, wat het voor artsen moeilijk maakt om snel de juiste diagnose te stellen.
De ziekteverwekker die verantwoordelijk was voor de Lassa-koorts werd voor het eerst ontdekt in 1969 in Lassa, een stad in Nigeria. Daarom draagt de ziekte de naam van deze stad.
Lassa-koorts: verspreiding
Lassakoorts is endemisch in sommige West-Afrikaanse landen. Deze omvatten Sierra Leone, Guinee, Liberia, Benin en Nigeria. Een endemisch gebied is een gebied waarin een pathogeen permanent is en niet kan worden verwijderd. In het geval van Lassa-koorts kan het virus niet uit de regio worden verplaatst, omdat het door knaagdieren op de mens wordt overgedragen (de Afrikaanse tycoon, Mastomys natalensis). In sommige gebieden dragen alle levende ratten het Lassa-virus en kunnen ze niet allemaal worden geëlimineerd.
Lassa-koorts: ziekte
Naar schatting raken jaarlijks ongeveer 300.000 mensen besmet met Lassa-koorts. Hiervan is 80 procent van de gevallen mild of volledig asymptomatisch. Ongeveer een tot twee procent van de patiënten sterft.
Lassakoorts komt zelden voor buiten het endemische gebied. Vaak zijn de geïnfecteerden reizigers die recent in West-Afrika zijn geweest en besmet zijn met Lassa-koorts. Sinds 1974 hebben zich vijf gevallen van Lassa-koorts voorgedaan in Duitsland. Alle patiënten waren in het buitenland besmet met het virus. Twee van hen stierven.
Lassa-koorts: symptomen
De Lassa-koorts kan mild of zelfs asymptomatisch zijn, evenals zeer moeilijk tot een fatale afloop. De ziekte begint na een incubatieperiode van 6 tot 21 dagen. Dit is de tijd tussen de infectie met de ziekteverwekkers en het begin van de symptomen.
Lassakoorts begint met veel voorkomende ziekteverschijnselen die griepachtig zijn. Deze omvatten:
- vermoeidheid
- Hoofdpijn en pijn in het lichaam
- koorts
- Pijn achter het borstbeen
- hoesten
- Misselijkheid en braken
- conjunctivitis
Voor de Lassa-koorts als oorzaak van de ziekte spreekt men meestal een pijnlijke ontsteking van de keel en een zelden voorkomende uitslag, die een beetje opvalt uit het huidniveau.
Als er een ernstig verloop van Lassa-koorts is, treden de volgende symptomen vaak op vanaf de tweede week van ziekte:
- Waterretentie (oedeem) in de oogleden en het gezicht
- mucosale bloeden
- Vochtophoping in de longen en pericardium (pleurale en pericardiale effusies)
- bewustzijn verliezen
- vertraagde hartslag (bradycardie)
- lage bloeddruk (hypotensie)
In ernstige gevallen kunnen bloedsomloop en nierfalen, evenals ernstige bloedingen en cerebrale betrokkenheid in de vorm van encefalopathie optreden.
Lassa-koorts: oorzaken en risicofactoren
De oorzaak van Lassa-koorts is het zogenaamde Lassa-virus. Het is een van de arenavirussen. Deze deeltjes bestaan uit een schaal en een genetisch materiaal dat erin is verpakt en hebben een gastheer nodig in wiens cellen ze kunnen vermenigvuldigen. Naast mensen gebruiken ze knaagdieren als gastheren, die het virus kunnen dragen zonder ziek te worden. Men spreekt van vectoren.
Lassa-koorts: overdracht door Vielzitzenratte
Via de urine of uitwerpselen van de ratten komen de Lassa-virussen de omgeving binnen. Omdat de multinationals meestal in de buurt van menselijke nederzettingen wonen, kunnen mensen gemakkelijk in contact komen met de virussen. In sommige gevallen is 50 tot 100 procent van de rattenpopulaties in een dorp besmet met het Lassa-virus. Voedsel dat besmet is met uitwerpselen van ratten, zoals graan, zorgt er bijvoorbeeld voor dat mensen besmet raken. In sommige gebieden worden de smokingratten gejaagd en geconsumeerd. Ook is er een besmettingsgevaar.
Een overdracht van persoon tot persoon is ook mogelijk. Bijvoorbeeld bij de zorg voor zieke familieleden, bijvoorbeeld wanneer u in contact komt met ontlasting of bloed van de patiënt. Evenzo kunnen de ziekteverwekkers worden ingeademd of het lichaam binnendringen door verwondingen van de huid. Zelfs tijdens geslachtsgemeenschap is infectie mogelijk, evenals bij zwangere vrouwen op de placenta bij het kind.
Lassa-koorts: risico’s voor een ernstig beloop
De gevallen uit het verleden tonen aan dat vooral zwangere vrouwen het risico lopen te lijden aan een ernstige Lassafieber-cursus. De mortaliteit van zwangere vrouwen ligt aanzienlijk boven het gemiddelde. Bovendien kan het virus via de donutcake op het ongeboren kind worden overgedragen. De infectie is bijna altijd dodelijk voor de foetus.
Lassa-koorts: onderzoeken en diagnose
De gelijkenis tussen Lassa-koorts en andere febriele aandoeningen zoals griep of malaria maakt het moeilijk voor de arts om snel de juiste diagnose te stellen. Daarom zijn de vragen over de geschiedenis van de ziekte (anamnese) en vooral na de laatste reisbestemmingen (reisanamnese) uiterst belangrijk. Uw arts zal u onder andere vragen:
- Sinds wanneer voel je je ziek?
- Heb je koorts?
- Ben je recent in het buitenland geweest?
- Had u contact met personen die ook ziek zijn?
Daarna volgt het lichamelijk onderzoek. Je temperatuur en je bloeddruk worden gemeten, je arts scant je buik en luistert naar je hart en longen.
Lassa-koorts: een bloedtest geeft informatie
Artsen krijgen een bloedtest om Lassa-koorts te diagnosticeren in geval van verdenking van de ziekte. Hiervoor krijgt u bloed aan het begin van de behandeling. Dit wordt getest in streng beveiligde laboratoria onder strikte voorwaarden. Enerzijds wordt met behulp van zogenaamde moleculaire genetische tests het genetische materiaal van de virussen direct gedetecteerd. Anderzijds worden in het bloed specifieke antilichamen gezocht die tegen het Lassa-virus zijn gericht. Deze komen alleen in het lichaam voor wanneer u in contact bent gekomen met het Lassa-virus.
Lassa-koorts of een andere ziekte?
De niet-specifieke symptomen van Lassa-koorts maken het voor de arts moeilijk om de juiste diagnose te stellen. Griep, ebola, malaria, knokkelkoorts, tyfus en enkele andere infectieziekten moeten worden onderscheiden van mogelijke Lassa-koorts.
Lassa-koorts: behandeling
Omdat Lassa-koorts fataal kan zijn, is een tijdige behandeling met de juiste medicatie uiterst belangrijk. Het is cruciaal dat de therapie begint binnen de eerste zes dagen na het begin van de ziekte. Als medicijn wordt ribavirine gebruikt. Het is een agent die specifiek tegen virussen werkt. Het kan zowel via de mond (tablet) als via een ader (injectie) worden toegediend. In ernstige gevallen van Lassa-koorts kan de remedie de sterfte verminderen tot minder dan tien procent.
Bovendien worden patiënten met Lassa-koorts de klok rond verzorgd op een isolatie-afdeling. Dit gaat vooral over de symptomatische therapie. Dit betekent het behandelen van de symptomen die de patiënt het meest lijdt. Deze vorm van behandeling omvat onder andere het controleren van de bloeddruk of het verlagen van koorts. De isolatie van patiënten moet voorkomen dat de ziekte zich verspreidt. In Duitsland zijn er acht verschillende klinieken die gespecialiseerd zijn in de behandeling van patiënten met Lassa-koorts.
Lassa-koorts: ziekteverloop en prognose
Patiënten die lijden aan Lassa-koorts, met de juiste therapie vanaf ongeveer de tweede week van ziekte om de symptomen te verbeteren. Na de ziekte voelen veel patiënten zich lange tijd zwak en het duurt even voordat hun lichaam volledig is hersteld van de Lassa-koorts. Sommige patiënten lijden aan doofheid of loopstoornissen na Lassa-koorts. Deze klachten kunnen in het verdere verloop verdwijnen.
In ernstige gevallen overlijden patiënten met Lassa-koorts vaak rond de twaalfde dag van ziekte. Vooral circulatie- en nierfalen spelen een belangrijke rol. Betrokkenheid van de hersenen bij de ziekte in de vorm van encefalopathie en ernstige bloedingen verergeren ook de prognose. Zwangerschap wordt ook beschouwd als een risicofactor voor een ernstig beloop en verhoogde mortaliteit. De meerderheid van de patiënten overleeft infectie met tijdige therapie en milde geschiedenis lassakoorts.
Zodat u zichzelf kunt beschermen tegen Lassa-koorts
Er is momenteel geen vaccin tegen Lassa-koorts. Toch kunnen bepaalde gedragingen het risico op infectie minimaliseren. Als u naar een Lassa Endemisch gebied reist, zoals Sierra Leone, let dan op het volgende:
- Houd voedsel zodanig dat het niet toegankelijk is voor knaagdieren.
- Gooi ze weg als er kans is dat uw voedsel wordt besmet met uitwerpselen van ratten of urine.
- Vermijd nauw lichamelijk contact met zieke personen. Alle lichaamsvloeistoffen kunnen besmettelijk zijn!
- Vertel uw arts dat u onlangs in het buitenland bent geweest als u zich ziek voelt na uw reis. Zodat hij sneller de juiste diagnose kan stellen.
Om een uitbraak van Lassa-koorts in Duitsland te voorkomen, moeten artsen bekende gevallen melden. Al het vermoeden van een lassakoortsZiekte in Duitsland is aan te melden.