Tendovaginitis de Quervain (ziekte van Quervain, duim van huisvrouw) is een peesontsteking in het gebied van de eerste benige pees op de pols. De oorzaak is overmatig gebruik van de duim. Typisch zijn pijn, vooral op de pols onder de duim. De behandeling is in eerste instantie conservatief. Voor terugkerende pijn kan een operatie worden overwogen. Alles wat u moet weten over Tendovaginitis de Quervain vindt u hier.
Tendovaginitis de Quervain: beschrijving
De Zwitserse chirurg Fritz de Quervain was de eerste die tendonitis in 1895 beschreef, nu bekend als Tendovaginitis de Quervain (meer precies: Tendovaginitis stenosans de Quervain). Het betreft de eerste van in totaal zes peescompartimenten aan de achterkant van de hand. Twee pezen lopen door dit peescompartiment: de pezen van de korte extensor extensor spier (extensor pollicis brevis) en de lange abductor pollicis longus (duim abductor spier).
In een gezonde toestand glijden beide pezen soepel door het peescompartiment, omgeven door smeervloeistof. Als de pezen gewond raken of getraumatiseerd zijn door terugkerende spanningen, kan de pees opzwellen. De pezen zijn vernauwd. Tot overmaat van ramp is het eerste peescompartiment soms verdeeld, zodat een klein tussenschot (tussenschot) tussen de twee pezen loopt, waardoor de ruimte voor al van tevoren is verkleind.
Quervain tendosagitis is ook in de volksmond bekend als de “huisvrouwsduim” omdat vrouwen ongeveer acht keer vaker worden getroffen dan mannen. Het komt vaak voor vanaf de leeftijd van 40 jaar.
Tendovaginitis de Quervain: Symptomen
Typische symptomen van Tendovaginitis de Quervain zijn polspijn onder de duim. Vooral bij stevig vasthouden en grijpen, treedt hevige pijn op op het niveau van het styloïde proces (styloïde processus), die uitstraalt in de duim. Elke beweging van de duim kan pijn veroorzaken. Een handdoek wringen kan bijvoorbeeld erg pijnlijk zijn. Het getroffen gebied is ook gezwollen.
Als de Tendovaginitis de Quervain erg uitgesproken is, beschrijven patiënten meestal een verstandig en hoorbaar wrijven. In een later stadium kunnen de pezen volledig worden geblokkeerd en niet meer buigen. De meeste klachten duren vaak enkele weken of zelfs maanden. Patiënten melden vaak dat er sprake was van een zware overbelasting of overmatig gebruik van de pols en hand voordat de symptomen begonnen.
Tendovaginitis de Quervain: oorzaken en risicofactoren
De oorzaak van Tendovaginitis de Quervain kan overmatig zijn met herhaaldelijk strekken en beweging van de duim, evenals zijwaartse beweging van de pols. Zelfs een langere hoek van de hand kan de duimstrekpezen versmallen en duwen. Een klassiek voorbeeld zijn bijvoorbeeld moeders die hun kind in hun armen dragen en het met hun handen ondersteunen. De pezen worden vervolgens tegen de rand van het retinaculum (een strakke band rond de pols) gedrukt, waardoor ze geïrriteerd raken en uiteindelijk opzwellen.
In veel gevallen blijft de oorzaak van Tendovaginitis de Quervain echter onduidelijk.
Tendovaginitis de Quervain: onderzoeken en diagnose
Naast lokale zwelling van het zachte weefsel en drukpijn, kunnen verschillende tests worden gebruikt bij het klinische onderzoek. Kenmerkend voor de Tendovaginitis de Quervain is de zogenaamde Finkelstein-test.
Tendovaginitis de Quervain: Finkelstein-test
Het Finkelstein-label kan worden gebruikt als een klinische test om Tendovaginitis de Quervain te diagnosticeren. De vuist wordt gevormd rond de duim van de aangedane hand. Houd vervolgens met je vuist gesloten de pols snel in de richting van de top van de duim (na de ulnar). Als dit gewelddadige elektrificerende pijnen veroorzaakt, spreekt dit voor een Tendovaginitis de Quervain.
Tendovaginitis de Quervain: Beeldvormingsprocedures
Verdere diagnostische stappen, zoals een röntgenfoto, zijn over het algemeen niet nodig. De röntgenfoto kan in sommige gevallen nuttig zijn als u een mechanische blokkering in het gewricht wilt uitsluiten. Anders kan in onduidelijke gevallen een echografie (echografie) de pezen en omliggende structuren duidelijk visualiseren.
Tendovaginitis de Quervain: behandeling
Tendovaginitis de Quervain wordt in eerste instantie conservatief behandeld. Dit geldt vooral in een vroeg stadium, wanneer de symptomen niet zo uitgesproken zijn. Het is vooral belangrijk om pijn veroorzakende activiteiten te vermijden, vooral bewegingen die verband houden met de hoek van de hand ten opzichte van de duim. Hiervoor kan de duim worden geïmmobiliseerd in een gipsverband. Om de ontsteking te bestrijden, kunnen lokale ontstekingsremmers worden gebruikt als een zalf.
Als de symptomen van de tendovaginitis van Quervain niet verbeteren, krijgt de patiënt ontstekingsremmende cortison-injecties (meestal samen met een plaatselijke verdoving). Voorzichtigheid is echter geboden omdat de injecties de pezen kunnen beschadigen.
Als de pijn terugkeert en de cortisontherapie niet succesvol is, wordt meestal een operatie aanbevolen. Het kan poliklinisch worden uitgevoerd. Om de chirurg de zenuwen, pezen en andere structuren beter te laten zien, wordt de procedure bloedloos uitgevoerd. Dit betekent dat de patiënt een drukmanchet op de bovenarm krijgt om de bloedtoevoer naar de onderarm te smoren. Vervolgens wordt een kleine huidincisie gemaakt in de lengterichting over het getroffen peescompartiment van de extensor. De eerste peeszak van de extensor wordt vervolgens gesplitst. Als er een extra septum tussen de pezen is, wordt het ook verbroken. Voordat de chirurg de wond hecht, controleert hij of de pezen nu vrij kunnen glijden.
Aan het einde wordt een compressieverband aangebracht op de pols en onderarm. Na ongeveer een week kan de patiënt beginnen met lichtere activiteiten. Ongeveer drie weken na de procedure worden de hand en de pols normaal gesproken opnieuw geladen.
Tendovaginitis de Quervain: ziekteverloop en prognose
De operatie verbetert de klachten van de Tendovaginitis de Quervain in de meeste gevallen snel: de pijn verdwijnt en de mobiliteit is hersteld.