Een urethritis (urethritis) is een ontsteking van het slijmvlies van de urethra. Urethritis is vaak het gevolg van een seksueel overdraagbare aandoening. De therapie is afhankelijk van de oorzaak en is erg belangrijk, zodat de urethritis niet chronisch wordt en geen blijvende schade achterlaat. In de meeste gevallen wordt urethritis behandeld met antibiotica. Lees hier alles over de oorzaken, symptomen en behandeling van urethritis.
Urethrale ontsteking: beschrijving
Urethrale ontsteking is een van de infecties van de lagere urinewegen.De urethra is het laatste deel van de urinewegen.De urine stroomt door de urethra van de blaas naar buiten. Bij urethritis is het slijmvlies van de urethra ontstoken, wat kan leiden tot een onaangename verbranding tijdens het plassen en uitstromen.
Mannen en vrouwen hebben evenveel last van urethritis. De leeftijdsgroep van 20 tot 24 jaar wordt echter het meest getroffen door urethritis, wat wordt toegeschreven aan de uitgesproken seksuele activiteit in deze leeftijdsgroep. Bij mannen zijn de klachten van urethritis als gevolg van de langere urethra meestal veel meer uitgesproken. Vrouwen merken daarentegen in veel gevallen geen urethritis op, omdat hun symptomen vaak erg zwak zijn.
Urethritis is verdeeld in twee vormen: specifieke urethritis en niet-specifieke urethritis. Bij specifieke urethritis is de seksueel overdraagbare bacterie Neisseria gonorrhoeae (gonococci) verantwoordelijk voor urethritis. De infectie met deze bacterie leidt tot de geslachtsziekte gonorroe. De niet-specifieke urethritis wordt echter veroorzaakt door verschillende andere bacteriën. Chlamydia, mycoplasma’s en darmbacteriën behoren tot de meest voorkomende oorzaken van niet-specifieke urethritis.
Urethritis wordt gediagnosticeerd met behulp van urineculturen en een uitstrijkje van de urethra om de ziekteverwekker te identificeren. Dit maakt een specifieke antibioticatherapie mogelijk, die meestal een volledige genezing bereikt.
Urethritis: symptomen
De symptomen van urethritis zijn vergelijkbaar met de symptomen van blaasontsteking: veel patiënten lijden aan jeuk en verbranding van de urethra. Dit kan urineren erg pijnlijk maken. Ook treedt een glazig-troebele of purulente afscheiding (Fluor urethralis) uit de urethra op, wat voor veel patiënten zeer onaangenaam is. Soms kan de uitgang van de urethra rood worden op de geslachtsorganen.
De klachten van urethritis zijn verschillend bij vrouwen en mannen uitgesproken: bij vrouwen zijn de klachten meestal veel zwakker en velen melden alleen een onaangenaam gevoel bij het plassen. Als gevolg hiervan blijft de urethritis bij vrouwen langer onopgemerkt. Te laat behandeld, kan de urethritis zich echter verder verspreiden naar de eileiders en eierstokken, met ernstige gevolgen zoals onvruchtbaarheid. Mannen hebben daarentegen meestal zeer ernstige symptomen, omdat ze een aanzienlijk langere urethra hebben en de ontsteking daarom een groter slijmvliesgebied beïnvloedt. Bovendien kan de ontsteking zich verspreiden naar de prostaat en de testikels.
Overzicht urethrale ontstekingssymptomen:
Urethritis – man
- meestal zeer uitgesproken klachten
- Branden in de urethra (in rust en tijdens het urineren) zogenaamde “Bonjour-druppels”: purulente afscheiding uit de urethra in de ochtend vóór de eerste urinering (vooral typisch voor gonorroe)
Urethritis – vrouw
- meestal milde of geen klachten
- Branden in de plasbuis (in rust en tijdens het plassen)
- afvloeiing
- Pijn in de onderbuik
Urethrale ontsteking: oorzaken en risicofactoren
In principe worden zowel mannen als vrouwen getroffen. In de meeste gevallen is de urethritis te wijten aan een bacteriële infectie na onbeschermde geslachtsgemeenschap. De meest voorkomende bacteriële pathogenen van urethritis zijn chlamydia (Chlamydia trachomatis, ongeveer 25 procent van alle urethritis) en gonokokken (Neisseria gonorrhoeae, ongeveer 20 procent). Bovendien zijn er een aantal andere bacteriën die urethritis kunnen veroorzaken.
Omdat de meeste bacteriën worden overgedragen via geslachtsgemeenschap, is de beste manier om infectie te voorkomen het gebruik van condooms tijdens geslachtsgemeenschap. Hoewel deze geen 100% bescherming bieden, kunnen ze in veel gevallen een infectie voorkomen.
Mensen die lang in het ziekenhuis verblijven en waarbij de urine via een urineblaaskatheter wordt geloosd, lopen vooral het risico op urethritis: gedurende lange tijd irriteert de urinebuis mechanisch de urethra. Als gevolg hiervan wordt hun slijmvlies gevoeliger voor ziektekiemen en heeft het minder mogelijkheden voor hun verdediging. Een letsel aan de urethra na het inbrengen van scherpe objecten (bijvoorbeeld door autoerotische praktijken) bevordert ook het optreden van urethritis.
Urethritis: onderzoeken en diagnose
Voor de diagnose van urethritis biedt de beschrijving van de symptomen al belangrijke informatie. Dit wordt gevolgd door een lichamelijk onderzoek waarbij de arts kan bepalen of de urethrale opening zichtbaar zichtbaar ontstoken en rood is.
Voor verdere verduidelijking wordt meestal een uitstrijkje uit de urethra genomen. Hiervoor wordt een monster genomen uit de voorste urethra met een wattenstaafje of een kleine spatel. Het weefselmonster wordt vervolgens onder de microscoop onderzocht. Een urinekweek is echter essentieel voor de veilige identificatie van de veroorzakende bacterie. Het probeert de bacteriën uit een urinemonster in speciale voedingsmedia zo sterk te vermenigvuldigen dat ze betrouwbaar kunnen worden gedetecteerd. Het is belangrijk om de eerste straal van de ochtendurine te gebruiken, omdat deze de meeste bacteriën uit de urethra spoelt. Als de midstream urine wordt gebruikt, kunnen de bacteriën meestal niet meer voldoende worden gedetecteerd. De installatie van een urinekweek heeft nog een voordeel: als er voldoende bacteriën aanwezig zijn, kan de effectiviteit van verschillende antibiotica vooraf worden getest (antibiogram).
Urethritis: behandeling
De therapie van urethritis hangt altijd af van de triggerende factor. Bij een bacteriële infectie is de toediening van antibiotica meestal onmisbaar. Afhankelijk van de ziekteverwekker wordt het juiste antibioticum gekozen. Chlamydia wordt behandeld met een antibioticum uit de groep macroliden. Deze omvatten middelen zoals erytromycine of claritromycine. Het antibioticum remt de groei van bacteriën, waardoor ze zich niet kunnen vermenigvuldigen. In het geval van een infectie met gonokokken is een antibioticum uit de groep cefalosporines effectief. Het is ook raadzaam om de partner mee te behandelen, zodat beide elkaar niet steeds opnieuw vangen (“pingpong-effect”).
Huismiddeltjes urethritis
Daarnaast zijn er enkele huismiddeltjes die het herstelproces bij urethritis kunnen ondersteunen. Het is vooral belangrijk om veel te drinken tijdens de ontsteking. Omdat zelfs als het veelvuldig urineren onaangenaam is, de bacteriën gemakkelijker uit de urethra worden gespoeld door het verhoogde urineren.
Het is ook een voordeel om je voeten warm te houden. Omdat de bloedcirculatie van de voeten de bloedcirculatie van de urinewegen beïnvloedt via zenuwvatreflexen. Voldoende bloedtoevoer ondersteunt op zijn beurt de afweermechanismen van het lichaam.
Bepaalde vruchtensappen zoals cranberrysap, cranberrysap of bessensap verzuren bovendien de urine, waardoor de bacteriën zich moeilijk kunnen vermenigvuldigen. Er zijn al kant-en-klare bubbelblends in de handel, die een genezing van urethritis zouden moeten ondersteunen.
De consumptie van alcohol moet worden vermeden voor de duur van de infectie, omdat het het immuunsysteem verzwakt en de eigen beschermende mechanismen van het lichaam remt. Seksuele gemeenschap of masturbatie, waarbij seksspeeltjes de urethra kan irriteren, moet ook worden vermeden tijdens de ziektefase.
Urethrale ontsteking: ziekteverloop en prognose
Het verloop van urethritis is afhankelijk van de oorzaak. Bij vrouwen is de urethritis vaak mild of zelfs zonder klachten. In het geval van een bacteriële ziekte leidt behandeling met het juiste antibioticum tot een goede prognose. Gevolgschade komt slechts zelden voor bij een tijdige en consistent beëindigde behandeling. Bij het nemen van antibiotica is het belangrijk dat ze worden ingenomen, zelfs nadat de symptomen zijn verdwenen totdat de door de arts voorgeschreven behandelingsperiode is bereikt. Dit is erg belangrijk om de vorming van resistentie tegen antibiotica onder de bacteriën te voorkomen. De ontsteking van de urethra verdwijnt meestal snel met de juiste antibioticatherapie.
Mogelijke complicaties
Desondanks kunnen er tijdens urethritis soms complicaties optreden. Chlamydia kan ontsteking van de prostaat (prostatitis) of ontsteking van de epididymis (epididymitis) veroorzaken bij mannen met urethritis. Deze ontstekingen gaan vaak gepaard met koorts.
Bij vrouwen kan urethritis ook ernstige complicaties veroorzaken. In het bijzonder omdat de infectie vaak lange tijd onopgemerkt blijft vanwege de meestal milde symptomen. De infectie kan bijvoorbeeld blijven stijgen en ontsteking van de eileiders (salpingitis) of eierstokken (adnexitis) veroorzaken. Dit type complicatie gaat vaak gepaard met koorts, koude rillingen en bekkenpijn. Het risico bestaat dat de eileiders aan elkaar blijven plakken als gevolg van een ontsteking (buisadhesie) en resulteren in onvruchtbaarheid.
Tijdens de zwangerschap is urethritis veroorzaakt door chlamydia bijzonder gevaarlijk. Omdat chlamydia kan leiden tot ernstige conjunctivitis bij het ongeboren kind, wat zelfs tot blindheid kan leiden.
Men spreekt van een zogenaamd “Reiter-syndroom” als naast de ontsteking van de urethra conjunctivitis en een reactieve ontsteking van de gewrichten (artritis) aanwezig zijn. In de meeste gevallen geneest deze ziekte echter vanzelf.
Op een Harnröhrenentzündung, het gebruik van condooms tijdens geslachtsgemeenschap is logisch. Ook een sterk immuunsysteem en voldoende dagelijkse hoeveelheid drinken zijn van groot belang.