Een leverfalen of leverfalen is wanneer het centrale metabole orgaan – de lever – niet langer goed kan werken. Soms ontwikkelt dit zich zonder een reeds bestaande leverziekte (acuut leverfalen), in andere gevallen echter door langdurige leverschade (chronisch leverfalen). Lees meer over oorzaken, beloop en behandelingsopties voor leverfalen.
Leverfalen: beschrijving
Bij leverfalen nemen verschillende functies van de lever geleidelijk af. Dit is gevaarlijk omdat de lever veel vitale functies in het lichaam vervult: het is het belangrijkste orgaan van de stofwisseling en met een gemiddeld gewicht van 1,5 kilogram de grootste klier in het menselijk lichaam.
De lever bevindt zich in de rechter bovenbuik. Elke dag produceert het ongeveer 700 milliliter gal, bouwt het verschillende eiwitten op en speelt het een belangrijke rol in het hormonale evenwicht en het afweersysteem van het lichaam. Vooral belangrijk is hun metabolische functie: bijna alle voedingsstoffen die de darm opneemt – vooral eiwitten, koolhydraten en vetten – worden vervolgens omgezet in de lever, afgebroken, opgeslagen of hergebruikt. Het verwijderen van drugs, alcohol en verontreinigende stoffen (“ontgifting”) is de taak van de lever.
Verschillende ziekten, veel alcohol en een suikerrijk dieet kunnen de lever permanent belasten en veranderen, wat leidt tot leververvetting en / of levercirrose. Dit orgaan kan zijn functies echter grotendeels lang handhaven, zelfs met een aanzienlijk verminderd aantal functionele cellen. Als het gaat om leverfalen, is de lever al ernstig beschadigd – dit kan zich chronisch ontwikkelen (chronisch leverfalen) of zeer snel, bijvoorbeeld als gevolg van infectie of vergiftiging (acuut leverfalen). In elk geval is leverfalen een gevaarlijke aandoening die onmiddellijke aandacht behoeft.
Leverfalen: symptomen
Hoewel veel leverziekten in een vroeg stadium onopgemerkt blijven, zijn symptomen van leverfalen behoorlijk karakteristiek. De volgende symptomen worden beschouwd als leidende symptomen bij leverfalen:
- Het wit in de ogen (sclera) en de slijmvliezen worden geel; in het verdere verloop neemt de huid ook een gelige kleur aan. Dit is wat artsen geelzucht noemen (geelzucht).
- De getroffen persoon kan zich alleen slecht concentreren, zijn gezichtsuitdrukkingen veranderen, hij wordt vaak moe en zijn oogleden fladderen. Het leverfalen veroorzaakt stoornissen in de hersenen, die ook worden samengevat als hepatische encefalopathie.
- Bovendien treden bloedstollingsstoornissen op, wat bijvoorbeeld kan blijken bij een verhoogde bloeding onder de huid. Dit wordt genoemd als hemorragische diathese.
Bovendien kunnen bij leverfalen tekenen zoals een typische ademgeur van rauwe lever (foetor hepaticus) optreden. In een vergevorderd stadium daalt de bloeddruk vaak en versnelt de ademhaling. Na steeds meer moe en bijna in slaap te zijn geraakt, valt de patiënt in een zogenaamd hepatisch coma tijdens hepatische encefalopathie.
Hepatische encefalopathie
Een leverfalen kan ook leiden tot een hersenaandoening. Lees er alles over in het artikel Hepatische encefalopathie.
Leverfalen: oorzaken en risicofactoren
In principe zijn er heel verschillende oorzaken voor leverfalen. Vaak wordt leverfalen voorafgegaan door leverziekte, die al maanden of jaren bestaat. Uiteindelijk storten de verschillende functies van de lever in, omdat het lichaam de schade niet meer kan compenseren. In dat geval spreekt men van één chronisch leverfalen, in een plotselinge ernstige verslechtering van één Acuut tot chronisch leverfalen.
Chronische leverinsufficiëntie kan bijvoorbeeld ontstaan wanneer door jaren van alcoholmisbruik steeds meer levercellen worden vernietigd en het weefsel littekens heeft (levercirrose). Een leverfalen bij kanker is ook mogelijk als de levercellen degenereren of een kwaadaardige tumor “verspreiden” vanuit een ander orgaan. In sommige gevallen verloopt een chronische virale infectie zoals hepatitis C ernstig en leidt uiteindelijk tot leverfalen.
een acuut leverfalen betekent dat de leverfunctie afbreekt zonder een langdurige eerdere ziekte. Dit komt veel minder vaak voor; Ongeveer 200 tot 500 mensen ontwikkelen jaarlijks acuut leverfalen in Duitsland. Er kunnen verschillende redenen zijn als zich plotseling een leverfalen ontwikkelt binnen een korte tijd:
- Virale hepatitis: Hepatitis A, B, D of E zijn virale infecties die meestal worden geassocieerd met acute hepatitis. Zelden kunnen cytomegalovirus en andere herpesvirussen tot dergelijke hepatitis leiden. Bij sommige mensen is dit zo ernstig dat het in korte tijd tot acuut leverfalen leidt. Dit is echter vrij zeldzaam bij alle vormen van virale hepatitis.
- vergiftiging: In veel geïndustrialiseerde landen neemt het aandeel van toxische leverschade toe als oorzaak van acuut leverfalen. Meestal zit er een overdosis van medicijnen zoals paracetamol, meer zelden tuberculose medicijnen en bepaalde kruiden in veel te hoge doses. Vergiftiging met paddestoelen (zoals knolvormige paddestoelen), medicijnen (zoals ecstasy) en chemicaliën kunnen ook acuut leverfalen veroorzaken.
Zeldzame oorzaken van acuut leverfalen zijn auto-immuun hepatitis, de ziekte van Wilson en zwangerschapscomplicaties – acuut zwangerschap obesitas of HELLP-syndroom. In maximaal 20 procent van de gevallen blijft de oorzaak van hepatitis onduidelijk, wat uiteindelijk leidt tot leverfalen. Artsen spreken er dan van cryptogene hepatitis.
Leverfalen: onderzoeken en diagnose
Veel mensen met leverfalen hebben al langere tijd last van bepaalde reeds bestaande medische aandoeningen en er is een last op de lever bekend (chronisch leverfalen). Dit vergemakkelijkt de diagnose. Een acuut leverfalen zonder reeds bestaande aandoeningen is zeldzamer – de arts vraagt eerst de medische geschiedenis (Geschiedenis) en informeert naar drugs- en alcoholgebruik, andere giftige stoffen, verblijf in het buitenland en mogelijke bronnen van infectie voor een virale infectie. Soms is leverfalen zo ver gevorderd dat de persoon verward of bewusteloos is – in welk geval familieleden worden geïnterviewd indien mogelijk.
De klinische symptomen zoals geelzucht en oogflutter doen de arts snel denken dat de lever niet goed werkt. Bij één lichamelijk onderzoek hij voelt de bovenbuik, waar hij kan voelen of de lever vergroot of verkleind is. Voor de diagnose van leverfalen neemt hij ook bloed – verschillende laboratoriumwaarden in de bloedbeeld (zoals stollingsparameters, bilirubine, ammoniak) ondersteunen het vermoeden van chronisch of acuut leverfalen.
Verder onderzoek is gebaseerd op de vermoedelijke oorzaak, de symptomen en het beloop van leverinsufficiëntie. Soms neemt de arts een monster leverweefsel (leverbiopsie) voor laboratoriumonderzoek; Ook nuttig zijn beeldvormingsprocedures zoals een speciale echografie (duplex-echografie) of een röntgenfoto van de borst. Soms wordt de bloeddruk in bepaalde vaten gemeten met een katheter. Bij een vermoedelijke vochtophoping in de hersenen (hersenoedeem) kunnen de artsen de intracraniële druk meten met een sonde via een klein gaatje in de schedel.
Leverfalen: behandeling
Acuut of acuut tot chronisch leverfalen vereist onmiddellijke therapie op een intensive care-afdeling. De behandeling hangt voornamelijk af van de oorzaak van de leverschade – daarom is een nauwkeurige diagnose erg belangrijk. Patiënten met leverfalen als gevolg van intoxicatie krijgen bijvoorbeeld onmiddellijk een maagspoeling en, indien mogelijk, een antidotum. Voor bepaalde virale infecties, zoals hepatitis B, kan antivirale therapie nuttig zijn.
Bovendien worden bij leverfalen symptomen zoals de ontspoorde bloedwaarden zo goed mogelijk behandeld, bijvoorbeeld door infusies met glucose, elektrolyten (bloedzouten) of bloedplasma met stollingsfactoren. De ammoniakconcentratie in de darm wordt meestal verlaagd door artsen met speciale klysma’s. Met verhoogde intracraniële druk worden ook verschillende medicijnen gebruikt om de intracraniële druk te verminderen.
Leverfalen: therapie via een transplantatie
In sommige gevallen, vooral met een eerder beschadigde lever, is er weinig kans dat het orgel zal herstellen en zijn functies hervat. In dat geval worden patiënten onmiddellijk overgebracht naar een transplantatiecentrum, waar ze zo snel mogelijk een nieuwe lever krijgen. Het kan ook voldoende zijn om alleen de linker lob van de lever te vervangen (Auxiliary Partial Orthotopic Liver Transplantation, APOLT).
Zogenaamde extracorporale leververvangingsprocedures zoals speciale leverdialyse zijn in medische onderzoeken en nog geen standaardtherapie.
Leverfalen: preventie
Om leverfalen te voorkomen, is het belangrijk om de risicofactoren voor verschillende leverziekten en intoxicaties te verminderen. De volgende maatregelen zijn hiervoor nuttig:
- Let op matig alcoholgebruik.
- Vermijd overmatig suiker en vet in uw dieet.
- Behandel en stop altijd chronische ziekten (zoals diabetes).
- Onthouden van drugs; Let indien nodig op het gebruik van steriele naalden.
- Bescherm uzelf met condooms tijdens geslachtsgemeenschap, als u geen zekerheid hebt over mogelijke infecties van de seksuele partner.
- Zorg voor voldoende vaccinbescherming (bijv. Tegen hepatitis A en B) voordat u naar het buitenland reist.
- Houd u aan de regels voor voedsel- en drinkwaterhygiëne, met name op buitenlandse reizen.
- Houd u strikt aan de aanbevolen doseringen bij het nemen van medicijnen. Houd ze buiten het bereik van kinderen.
- Vermijd de consumptie van paddestoelen en planten, waarvan je de aard en oorsprong niet zeker weet. Een vergiftiging kan acuut zijn leverfalen trigger.
Leverfalen: ziekteverloop en prognose
Een leverfalen is een ernstige aandoening die onmiddellijke aandacht behoeft. De verschillende leverfuncties zijn van vitaal belang voor het lichaam – als de behandeling te laat komt, is de prognose slecht. Hoe jonger de getroffen persoon en hoe lager de ernst van de onderliggende ziekten, hoe groter de kans op herstel. Acuut leverfalen kan meestal succesvoller worden behandeld dan acuut tot chronisch. Zelfs milde symptomen van hepatische encefalopathie worden meestal geassocieerd met een betere prognose.