mastoïditis

Mastoiditis: beschrijving

Mastoiditis (ook wel mastoiditis genoemd) is een etterende ontsteking van het koken die achter het oor zit. Dit bot (medisch aangeduid als Os mastoideum) heeft een langwerpige, taps toelopende vorm die op afstand lijkt op een wrat, vandaar de naam als een mastoïde (Pars mastoidea). De binnenkant van de mastoïde is niet volledig gevuld met bot, het interieur is gedeeltelijk gevuld met met slijmcellen beklede holtes. Mastoiditis wordt gekenmerkt door ontsteking.

De mastoïde bevindt zich achter het oor, hij is daarachter als een kraal voelbaar. Hij is direct verbonden met de trommelholte (Cavum tympani). De trommelholte is het deel van het middenoor waar de gehoorbeentjes zich bevinden. Als daar een ontsteking plaatsvindt, staat dit bekend als “middenoorontsteking”. Vanwege de nabijheid is mastoïditis meestal altijd een secundaire ziekte of complicatie van otitis media.

Mastoiditis is tegenwoordig de meest voorkomende complicatie van otitis media. Kinderen en adolescenten worden vooral getroffen door otitis media, maar volwassenen hebben minder kans om ziek te worden. Daarom komt mastoïditis vaker voor in de kindertijd. Desondanks is het vanwege de goede behandelbaarheid van otitis media een zeldzame ziekte. 1.2 tot 1.4 kinderen van 100.000 kinderen worden geacht door deze complicatie te zijn getroffen.

Chronische mastoiditis

Onderscheiden van acute mastoiditis is chronische mastoiditis. Chronische mastoiditis komt minder vaak voor dan acute mastoiditis, maar is gevaarlijker. Chronische mastoïditis veroorzaakt ook dat het mastoïdproces ontstoken raakt. Deze ontsteking is echter niet merkbaar door de symptomen die traditioneel voorkomen bij mastoiditis (koorts of pijn). Daarom kan het vele weken en zelfs maanden onopgemerkt blijven. Artsen noemen deze vorm daarom ook gemaskeerde mastoiditis. Als chronische mastoiditis lange tijd aanhoudt, blijven de bacteriën zich vermenigvuldigen. Je hebt ook voldoende tijd om je lichaam uit te breiden en andere gebieden binnen te vallen. Chronische mastoiditis veroorzaakt vaak aanzienlijke gevolgschade.

Mastoiditis: symptomen

De symptomen van mastoiditis treden ongeveer twee tot vier weken na het begin van acute otitis media op. De meeste van hun symptomen zijn al weer aan het verdwijnen en duiken dan plotseling weer op. Reden kan een mastoïditis zijn.

Over het algemeen lijken de symptomen van mastoïditis op die van otitis media. Voor een leek is het daarom erg moeilijk om de twee ziekten van elkaar te onderscheiden. Hoe dan ook, ze moeten zo snel mogelijk worden behandeld. Over het algemeen moet daarom een ​​arts worden geraadpleegd als een of meer van de volgende symptomen optreden:

• Pijn in en rond het oor. Typisch is een constante, kloppende pijn.
• Langer durende koorts
• Het gehoor verslechtert
• Rusteloosheid, slapeloosheid, gewelddadig geschreeuw
• vermoeidheid

Mastoiditis resulteert bovendien in extern voelbare zwelling en overgevoeligheid voor de mastoïde, die niet optreedt bij middenoorontsteking. Als de zwelling ernstig is, duwt u het oor zijwaarts naar beneden. Als gevolg hiervan is de oorschelp duidelijk uitgeschakeld. Bovendien ledigt het oor vaak grote hoeveelheden melkachtige vloeistof. Het kan zijn dat de patiënt weigert te eten en apathisch is.

Bij zuigelingen is het moeilijk om te bepalen welke klachten er precies zijn. Een symptoom van otitis media en mastoiditis is wanneer kinderen vaak hun oren aanraken of hun hoofd schudden. Veel baby’s hebben ook last van misselijkheid en braken. Bij baby’s is mastoiditis vaak minder ernstig dan bij oudere kinderen. Ouders moeten daarom goed letten op de kleinste veranderingen in het gedrag van hun kind.

Mastoiditis: oorzaken en risicofactoren

De veroorzakers van mastoïditis bij baby’s en kinderen zijn meestal bacteriën zoals pneumokokken, streptokokken en Haemophilus influenzae type b, bij baby’s vaak ook stafylokokken. Omdat er geen weg van buitenaf is die rechtstreeks naar de mastoïde leidt, is mastoiditis meestal een gevolg van andere ziekten.

In de meeste gevallen wordt mastoiditis voorafgegaan door een echte infectieketen. Kinderen worden snel en vaak besmet met verschillende soorten virussen, die vervolgens een ontsteking van de keel en keel veroorzaken. De virale infectie verlaagt de afweer van het lichaam. Creëert zo gemakkelijk een extra infectie met bacteriën (superinfectie). Bacteriën kunnen het middenoor rechtstreeks vanuit de keelholte binnendringen via de buis van Eustachius (die de keelholte en het middenoor verbindt), waardoor ook ontstekingen worden veroorzaakt. Mastoiditis ontwikkelt zich vaak op basis van late of niet-behandelde otitis media. Als een middenoorontsteking te kort wordt behandeld, kunnen bacteriën zich vanuit het middenoor in de mastoïde verspreiden.

Ingewikkelde afscheiding van secreties bij infecties begunstigt mastoiditis. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren met een sterk gezwollen neus of verstopte oren. Zelfs een verzwakt immuunsysteem bevordert infecties. Een verzwakking van de immuunafweer treedt bijvoorbeeld op in de context van een therapie met antibiotica of corticosteroïden (bijvoorbeeld cortison) en bij bepaalde chronische ziekten (bijvoorbeeld HIV of diabetes mellitus).

Mastoiditis: onderzoeken en diagnose

Als een mastoiditis wordt vermoed, is een arts voor oor, neus en keel de juiste persoon om contact op te nemen. In een eerste gesprek legt de laatste de medische geschiedenis (anamnese) vast. U heeft de mogelijkheid om uw klachten precies te beschrijven. Voor kinderen geven ouders meestal informatie. De arts kan vragen stellen zoals:

• Heeft u (of uw kind) recentelijk een infectie gehad?
• Sinds wanneer bestaan ​​de klachten?
• Heb je afscheiding uit het oor opgemerkt?

Na de anamnese wordt een lichamelijk onderzoek uitgevoerd. In het begin zoekt de arts naar externe veranderingen. Hij kan bijvoorbeeld roodheid en pijn- en druksensaties boven of achter het oor opmerken. Een oorspiegel (otoscoop) wordt gebruikt om het trommelvlies en de binnenste gehoorgang te onderzoeken. Dit onderzoek wordt ook oorreflexologie (otoscopie) genoemd. Als er een zwelling van het trommelvlies is, wordt dit onder meer bepaald door een lichte reflex, die zich elders in het trommelvlies bevindt dan een gezond oor. Bovendien is het oor van binnen rood.

De verdere diagnose wordt gesteld in geval van een redelijk vermoeden van mastoïditis in een ziekenhuis. Dit is logisch, omdat de therapie zo snel mogelijk moet beginnen en onder bepaalde omstandigheden een operatieve ingreep nodig kan zijn. Als de arts dat nog niet heeft gedaan, wordt hier eerst een bloedtelling uitgevoerd. Ontsteking in het lichaam verhoogt bepaalde niveaus van bloedonderzoek. Deze omvatten onder andere het aantal witte bloedcellen (leukocyten), de waarde van het C-reactieve eiwit en de snelheid van bloedceldoding. Om de veroorzaker van ontsteking te bepalen, wordt een uitstrijkje uit het oor genomen. In het laboratorium wordt er een cultuur van gemaakt. Het resultaat is binnen een tot twee weken beschikbaar. In de regel wordt de behandeling van mastoïditis gestart voordat het definitieve resultaat beschikbaar is.

Een röntgenfoto of computertomografie zal de diagnose verder bevestigen. Op de resulterende afbeeldingen kan de arts eventuele complicaties detecteren, bijvoorbeeld als pus zich in omliggende gebieden heeft opgehoopt. Bij kleine kinderen kan het maken van een röntgenfoto en computertomografie moeilijk zijn. In het geval van duidelijke bevindingen die het vermoeden van mastoïditis ondersteunen, onthouden artsen zich in sommige gevallen van deze aanvullende onderzoeken.

Mastoiditis: behandeling

Mastoiditis, zoals andere bacteriële infecties, wordt behandeld met antibiotica. Afhankelijk van welke pathogenen verantwoordelijk zijn voor de mastoiditis, helpen verschillende antibiotica vooral goed. Als de exacte pathogenen (nog) niet zijn bepaald, wordt in de meeste gevallen een breedspectrumantibioticum, een medicijn uit de penicillinegroep, gebruikt. Ze werken tegen verschillende bacteriën, maar vooral tegen stafylokokken en streptokokken, de meest voorkomende veroorzakers van mastoïditis.

Voor baby’s en jonge kinderen worden antibiotica het gemakkelijkst toegediend via de ader (via infusie). Dit zorgt ervoor dat de medicijnen echt in de bloedbaan terechtkomen en niet meer worden uitgespuugd. Bij adolescenten en volwassenen worden antibiotica gegeven in de vorm van tabletten. Daarnaast kunnen pijnstillers worden voorgeschreven om oorpijn te verlichten.

Mastoiditis – wanneer is een operatie noodzakelijk?
Als de mastoiditis erg uitgesproken is of niet verbetert na een paar dagen behandeling, is chirurgische verwijdering van de zwelling vereist. Hiervoor worden de ontstoken gebieden van de mastoïde verwijderd (mastoidectomie). Er zijn twee operatiemethoden, eenvoudige en radicale mastoidectomie. Bij eenvoudige mastoïdectomie worden alleen de cellen van het mastoïdeproces verwijderd die door de ontsteking zijn aangetast. Bij radicale mastoidectomie worden echter andere structuren verwijderd. Deze omvatten de achterste wand van het externe gehoorkanaal en het bovenste deel van de trommelvliesholte van het middenoor. Deze massieve procedure creëert een grote holte tussen het mastoïde proces en de externe gehoorgang. Deze holte maakt het gemakkelijker om oor- en mastoïdruimten te bewaken en te verzorgen. Radicale mastoidectomie is geïndiceerd voor mastoiditis geassocieerd met ernstige pusvorming en accumulatie.

Om de vloeistof (meestal pus) uit het oor te laten ontsnappen, wordt tijdens de operatie een dunne buis (drainage) afgetapt, waardoor de pus wordt afgetapt. De operatie is altijd stationair. Achter het oor wordt een kleine incisie gemaakt, waardoor de operatie plaatsvindt. De snee geneest snel. Na de operatie moeten de getroffenen ongeveer een week in het ziekenhuis blijven. Daarna zijn ze echter meestal symptoomvrij. Bij de operatie hoort een therapie met antibiotica om resterende bacteriën in het lichaam te doden.

Mastoiditis: ziekteverloop en prognose

De prognose van mastoïditis hangt af van het tijdstip waarop de infectie wordt gedetecteerd. Om complicaties te voorkomen, moet mastoiditis zo snel mogelijk worden behandeld. Hoe later de therapie begint, hoe meer tijd de bacteriën zich in het lichaam moeten verspreiden en hoe groter de kans op complicaties.

Als de therapie tijdig wordt gebruikt, kunnen complicaties van mastoïditis meestal worden vermeden. Met een consistente behandeling geneest mastoiditis binnen enkele dagen tot weken. Ondertussen nemen de klachten steeds meer af. Permanente schade zoals gehoorverlies komt zelden voor.

Complicaties van mastoiditis

Als mastoïditis niet wordt behandeld, kunnen er echter ernstige complicaties optreden. Als de pusopbouw niet naar buiten kan stromen, zoekt het naar alternatieve opties rond het mastoïdeproces. Aldus kan een ingekapselde pusaccumulatie ontstaan ​​onder de mastoïde in het periost. Bovendien kan pus tussen de botten en de buitenste hersenvliezen doordringen (epiduraal abces). De pus kan ook doordringen in de laterale nek- en nekspieren (Bezoldabces). Vooral gevaarlijk is een ingekapselde pusaccumulatie in de hersenen (hersenabces), omdat deze kan bewegen en zo verschillende structuren in de hersenen kan afknijpen of samendrukken.

De bacteriën kunnen zich ook verder van de mastoïde in het lichaam verspreiden. Het is vooral gevaarlijk als ze zich verspreiden naar de hersenvliezen (meningitis) of naar het binnenoor (labyrinthitis). Als de bacteriën in de bloedbaan terechtkomen, treedt sepsis op. Nabij de mastoïde loopt ook de gezichtszenuw, die onder andere verantwoordelijk is voor de gezichtsspieren. Als dit beschadigd is, kan permanente gevoelloosheid en gezichtsverlamming optreden. In extreme gevallen kan mastoïditis zo’n levensbedreigend verloop hebben!

Het is niet mogelijk om mastoïditis specifiek te voorkomen. Maar u kunt het risico op ziekte verminderen door infecties en ontstekingen in het algemeen te proberen te voorkomen. Versterk de afweer van u of uw kind door aandacht te schenken aan een uitgebalanceerd dieet en veel in de frisse lucht te bewegen.

Het is belangrijk dat u een optredend otitis medium onmiddellijk behandelt. Volg absoluut de instructies van de arts. Als u het antibioticum niet regelmatig of te kort inneemt, kan het zijn dat sommige bacteriën in het oor overleven en zich opnieuw vermenigvuldigen nadat het antibioticum is stopgezet. Als de symptomen van otitis media na twee weken niet zijn verdwenen, als ze ondanks behandeling toenemen of na enige tijd terugkeren, moet u opnieuw een arts raadplegen en dus het risico op een mastoïditis verminderen.