nierkanker

Nierkanker: beschrijving

Nierkanker ontwikkelt zich wanneer individuele niercellen kwaadaardig veranderen (degenereren) en ongecontroleerd beginnen te prolifereren. De kankertumor kan zich ontwikkelen uit verschillende celtypen. In ongeveer 95 procent van de gevallen is het een Niercelcarcinoom (Niercarcinoom, adenocarcinoom van de nier) – een kwaadaardige niertumor, die meestal afkomstig is van de cellen van de urinekanalen (Tubulussystem). Er zijn verschillende soorten niercelcarcinoom: de meest voorkomende is het zogenaamde clear cell carcinoom; andere vormen omvatten het papillaire carcinoom en het ductus Bellini-carcinoom. De laatste is bijzonder agressief en verspreidt zich snel, maar is zeldzaam.

In veel gevallen bevindt het niercarcinoom zich aan de onderste pool van de nier en wijst het naar het bekken. Een bilaterale betrokkenheid van de linker en rechter nieren tegelijkertijd is zeer zeldzaam.

Naast niercelcarcinoom vallen andere kwaadaardige niertumoren onder de term nierkanker. Dit omvat bijvoorbeeld Nierbekkencarcinomenwat veel zeldzamer is dan niercelcarcinoom. Nierbekkencarcinoom ontwikkelt zich uit het weefsel van de urinewegen, die ontstaan ​​uit de nieren. Het kan echter symptomen veroorzaken die vergelijkbaar zijn met nierkanker.

In sommige gevallen blijkt een kwaadaardige niertumor een secundaire tumor (metastase) te zijn van een ander type kanker ergens in het lichaam, zoals long- of borstkanker.

Waarom een ​​niertumor zo gevaarlijk is

De nieren behoren tot de organen die het best van bloed worden voorzien. Dientengevolge verspreiden prolifererende kankercellen zich zeer snel door het bloed en de lymfevaten in de rest van het organisme en vormen secundaire tumoren. Dergelijke uitzaaiingen van nierkanker komen voornamelijk voor in de longen, lever, hersenen en botten. Zodra de eerste metastasen zijn gevormd, verslechteren de prognose en behandelingskansen voor patiënten met een kwaadaardige niertumor.

Feiten en cijfers

Nierkanker is een zeer zeldzame vorm van kanker met ongeveer twee procent van alle tumorziekten. In 2010 werden ongeveer 14.500 mensen in Duitsland ziek met nierkanker, waarbij het Duitse kankerregister alle kwaadaardige ziekten van de nier, het nierbekken en de urineleider classificeerde als “nierkanker”. Voor 2014 voorspellen experts een toename van nieuwe gevallen tot 15.500 patiënten: 9.500 van hen mannelijk en 6.000 vrouwelijk.

Het risico op het ontwikkelen van kwaadaardige niertumoren neemt toe met de leeftijd: jongeren ontwikkelen zelden nierkanker. De gemiddelde leeftijd bij diagnose is 71 jaar voor vrouwen en 68 jaar voor mannen.

Nierkanker: symptomen

Lees alles over de typische tekenen van nierkanker in het artikel Nierkanker – Symptomen.

Nierkanker: oorzaken en risicofactoren

De oorzaken van een tumor in de nier zijn nog grotendeels onbekend. Er zijn echter verschillende risicofactoren die het ontstaan ​​van nierkanker bevorderen. Deze omvatten verworven risicofactoren zoals:

• roken
• te zwaar
• Vetrijk, vezelarm dieet
• Te lage vochtinname
• Verhoogd alcoholgebruik
• Hoge bloeddruk
• Chronische nierzwakte
• Verworven cystische nierziekte
• Misbruik van pijnstillers

Het verhogen van de leeftijd verhoogt ook het risico op nierkanker. De levensverwachting en prognose hangen dan vooral af van mogelijke comorbiditeiten.

ook erfelijke factoren kan bijdragen aan de ontwikkeling van nierkanker. Een genetische aanleg wordt vermoed bij ongeveer een op de 100 getroffen mensen. Sommige zeldzame erfelijke ziekten zoals tubereuze sclerose en de ziekte van von Hippel-Lindau worden ook geassocieerd met een verhoogd risico op nierkanker.

Tot nu toe is het niet duidelijk of mensen die regelmatig bepaalden chemicaliën Asbest, cadmium of lood worden blootgesteld aan een verhoogd ziekterisico.

Nierkanker: onderzoeken en diagnose

In de meeste gevallen wordt de niertumor per ongeluk ontdekt tijdens andere onderzoeken – bijvoorbeeld tijdens een echografisch onderzoek. In andere gevallen zijn het al tumorgerelateerde symptomen die ervoor zorgen dat een patiënt naar de arts gaat. Om de oorzaak van de symptomen te achterhalen, zal de arts meestal eerst om de medische geschiedenis vragen (anamnese). Hij vraagt ​​onder andere naar de aard en de omvang van de klachten.

De volgende stap is de lichamelijk onderzoek, De eerste indicaties van nierkanker zijn mogelijk een voelbare weerstand in de buikstreek, vergrote lymfeklieren in de nek en nek en opvallende waterretentie (oedeem) in de benen. Bij mannen kan bovendien een nieuw optredende spatader in de testes een indicatie zijn van nierkanker.

Al deze symptomen kunnen ook symptomen zijn van andere ziekten. Om te verduidelijken of nierkanker daadwerkelijk aanwezig is, is verder onderzoek nodig. Sommige hiervan bieden andere informatie die belangrijk is voor de planning van de therapie (zoals grootte en locatie van de tumor, aanwezigheid van metastasen):

laboratoriumtests kan het vermoeden van nierkanker bevestigen: urine en bloedmonsters van de patiënt worden onderzocht op specifieke veranderingen, zoals veranderde nierfunctiewaarden in het bloed of bloed in de urine (hematurie).

Een duidelijke diagnose is in de overgrote meerderheid van de gevallen waarbij een ultrageluid (Sonography) mogelijk te maken. Ook een Computertomografie (CT) kan het vermoeden van nierkanker bevestigen. Gewoonlijk moet een jodiumhoudend röntgencontrastmiddel worden genomen. Als de patiënt dit niet verdraagt, kan dit ook Magnetic Resonance Imaging (MRI) worden uitgevoerd. Het kan ook effectief nierkanker detecteren. Met dergelijke beeldvormingsmethoden kunnen de grootte en locatie van de tumor ook nauwkeurig worden bepaald. Metastasen (bijvoorbeeld in de botten) kunnen ook worden gedetecteerd. Bovendien kunnen botmetastasen ook door middel van skeletscintigrafie worden gedetecteerd.

In zeldzame gevallen kan het nodig zijn om de vasculaire toevoer van de tumor te bepalen vóór de operatie. Dit wordt een angiografie een röntgenonderzoek van de bloedvaten uitgevoerd met een röntgencontrastmiddel.

Soms wordt een fijne naald er ook een Weefselmonster (biopsie) genomen uit de niertumor om het in het laboratorium nader te onderzoeken. Hiermee kan de arts bepalen van welk type weefsel de tumor zich heeft ontwikkeld. Dit kan belangrijk zijn voor de planning van de therapie.

In individuele gevallen kan verder onderzoek nuttig zijn.

Nierkanker: behandeling

De behandeling van nierkanker hangt voornamelijk af van het tumorstadium. Er is slechts één behandeling die echt genezing kan brengen – de chirurgische verwijdering van de tumor, Dit is meestal geen probleem met kleine tumoren. Daarom is het belangrijk dat nierkanker vroeg wordt gediagnosticeerd.

In sommige gevallen moet de hele nier – soms zelfs de bijnieren – worden verwijderd. Waar mogelijk wordt echter een “niervriendelijke operatie” uitgevoerd. Dit betekent dat de chirurg tijdens de operatie zoveel mogelijk gezond weefsel probeert te krijgen.

Zelfs met een grotere tumor of als metastasen zich al in het lichaam hebben verspreid, is een operatie zinvol. Hoewel het geen volledige genezing belooft, verlicht het de pijn (palliatieve therapie) en verhoogt het de kansen op succes van verdere therapeutische maatregelen. Een dergelijke operatie wordt vaak gevolgd door andere therapieën:

Als onderdeel van de gerichte medicamenteuze therapie De nierkankerpatiënten krijgen medicijnen toegediend die specifiek het metabolisme van tumorcellen veranderen of blokkeren. Op deze manier voorkomen ze dat het niercarcinoom blijft groeien – de levensverwachting van de getroffen persoon neemt toe. Bekende werkzame stoffen zijn bijvoorbeeld sunitinib, sorafenib, pazopanib, temsirolism en bevacizumab. Soms worden verschillende van dergelijke geneesmiddelen gecombineerd om de kans op succes van de therapie te vergroten.

Een andere behandelingsoptie voor gevorderde nierkanker is de immunotherapie, Met actieve ingrediënten zoals interferon alfa of interleukine-2 wordt het immuunsysteem gestimuleerd om goed gekleurde kankercellen te herkennen, aan te vallen en te elimineren. Toch kan worden voorkomen dat de niertumor blijft groeien. Immunotherapie is slechts in enkele gevallen succesvol.

Een andere vorm van immunotherapie waar onderzoekers nog steeds aan werken, gebruikt de eigen lichaamscellen van de patiënt om het immuunsysteem tegen nierkanker te stimuleren – bepaalde witte bloedcellen die dendritische cellen worden genoemd. Ze spelen een belangrijke rol in de afweer van het lichaam, door prominente delen van bijvoorbeeld kankercellen op hun oppervlak te presenteren, waarmee ze de afweercellen signaleren waartegen ze ‘vijand’ moeten optreden. Onderzoekers willen profiteren van dit mechanisme bij de behandeling van nierkanker (en andere vormen van kanker): ze laden de dendritische cellen van patiënten met typische eiwitten uit kankercellen en injecteren ze onder de huid van de patiënt. Eenmaal in het lichaam stimuleren de “gevaccineerde” cellen het immuunsysteem om nierkanker aan te vallen.

een radiotherapie kan worden gebruikt als nierkanker al heeft geleid tot secundaire tumoren (metastasen). Het moet vooral de klachten van de patiënt verlichten; een remedie is niet mogelijk – het niercelcarcinoom (het meest voorkomende type nierkanker) is niet gevoelig voor straling.

In tegenstelling tot andere vormen van kanker, de chemotherapie nauwelijks succesvol bij nierkanker.

In sommige gevallen van nierkanker – bijvoorbeeld als een operatie niet mogelijk is vanwege ernstige comorbiditeiten – soms een zogenaamde tumor-embolisatie uitgevoerd. De arts sluit de nierslagader van de zieke nier met behulp van een katheter. Dit stopt de bloedtoevoer naar de tumor – deze kan niet meer groeien, in sommige gevallen vormt hij zich zelfs terug. Het effect is echter niet permanent en dient alleen om de symptomen te verlichten.

Nierkanker: ziekteprogressie en prognose

In een niertumor hangen de kansen op genezing voornamelijk af van hoe groot de tumor op de nier is en hoe ver deze zich heeft verspreid op het moment van diagnose. Met behulp van moderne ultrasone technologie kunnen zelfs kleine tumoren in de vroege stadia gemakkelijk worden herkend. Beïnvloed hebben dan meestal een goede prognose. Omdat hoe eerder nierkanker wordt gedetecteerd en behandeld, hoe beter het kan worden behandeld. Om nierkanker in een vroeg stadium op te sporen, moeten patiënten onmiddellijk medische hulp inroepen als ze tekenen van urinebloed of frequente nierpijn zien. Deze symptomen komen vaak voor bij niercarcinoom maar zijn niet noodzakelijkerwijs indicatief voor nierkanker.

Bij een kwaadaardige niertumor zijn de kansen op herstel en de levensverwachting ook kritisch afhankelijk van het feit of er al uitzaaiingen zijn. Vooral in het geval van secundaire tumoren in de hersenen is er weinig mogelijkheid tot therapie – de prognose verslechtert aanzienlijk. Bovendien hebben de leeftijd van de patiënt en mogelijke bijkomende ziekten een verdere invloed op de kansen op genezing van nierkanker.

Over het algemeen leeft vijf jaar na de diagnose “nierkanker” nog steeds 75 procent van de mannen en 77 procent van de vrouwen (relatieve overleving na 5 jaar). Die patiënten die een kans op volledige genezing hebben, hebben een kans nierkanker kan operatief worden verwijderd.