Een maagzweer (medische maagzweer) is een diepe wond in het maagslijmvlies. Het is meestal merkbaar door pijn in de bovenbuik. Maagzweren worden voornamelijk veroorzaakt door een overmaat maagzuur. Vaak is een kolonisatie van het maagslijmvlies verantwoordelijk voor de bacterie Helicobacter pylori. Met medicatie kan een maagzweer meestal volledig worden genezen. Ontdek onder andere welke risicofactoren de voorkeur geven aan een maagzweer, op welke waarschuwingssignalen u moet letten en hoe de behandeling en de prognose eruit zien.
Snel overzicht
- Wat is een maagzweer? diepe wond in het maagslijmvlies; Mannen en vrouwen worden ongeveer even getroffen.
- oorzaken: Infectie met de maagbacterie Helicobacter pylori, verstoorde maaglediging, gestoorde maagzuurproductie, bepaalde medicijnen, genetische stress, ongunstige leefgewoonten (stress, alcohol, etc.)
- symptomen: Pijn in de bovenbuik, misselijkheid, vol gevoel, verlies van eetlust, mogelijk teerachtige ontlasting, bloedarmoede
- complicaties: Bloeden uit de zweer, maagopening met peritonitis
- onderzoek: Interview arts-patiënt (anamnese), lichamelijk onderzoek, bloedtest, echografie, gastroscopie, ademtest
- therapie: medicamenteuze behandeling; in geval van complicaties chirurgie
- voorspelling: goed voor vroege behandeling en maagvriendelijke levensstijl
Maagzweer: symptomen
Maagzweren behoren tot de meest voorkomende maag- en darmziekten. Nog vaker komt het alleen voor darmzweren (medische ulcus duodeni).
Zowel maagzweren als darmzweren veroorzaken meestal onderdrukkende of brandende pijn in de bovenbuik (Epigastrium = tussen ribbenboog en navel). De klachten komen vaak voor in verband met eten of drinken. Mensen met een twaalfvingerige darmzweer hebben echter vaak pijn met een lege maag (nuchtere pijn) en ’s nachts. Een toename van pijn kort na het eten is daarentegen een typische zweer.
Verder kan dat anorexia, opgeblazen gevoel, Misselijkheid en braken evenals gewichtsverlies duid op een maagzweer. Sommige patiënten ontwikkelen ook tekenen van bloedende maagzweren bloedarmoede (Anemie).
Sommige maagzweren veroorzaken geen ongemak. Ze worden dan vaak toevallig ontdekt tijdens een onderzoek of worden alleen merkbaar in het geval van complicaties.
In zeldzame gevallen kan maagkanker vergelijkbare symptomen veroorzaken als maagzweren. Duidelijkheid brengt dan een gastroscopie, in het kader waarvan men een weefselmonster (biopsie) neemt en histologisch histologisch wordt onderzocht.
Maagzweer: complicaties
Bepaalde analgetica en ontstekingsremmers zoals acetylsalicylzuur (ASA), ibuprofen of diclofenac kunnen enerzijds maagzweren veroorzaken. Aan de andere kant, als ze regelmatig worden ingenomen, kunnen ze de pijnstimulatie onderdrukken, zodat patiënten de typische maagzweer symptomen niet opmerken. Als gevolg hiervan kunnen zich onopgemerkte (ernstige) complicaties ontwikkelen.
De meest voorkomende complicatie van maagzweren (en darmzweren) is er één Bloeden uit de zweer, Een mogelijk teken hiervan is een pikzwart gebeitste stoel (teerachtige ontlasting). De zwarte kleur ontstaat wanneer het bloed uit de zweer wordt afgebroken door het zure maagsap.
Soms is het bloeden uit de maagzweer zo klein dat de ontlasting niet verkleurt. Aanhoudend bloedverlies wordt echter weerspiegeld in een verlaagd hemoglobinegehalte in het bloed.
Als een maagzweer hevig bloedt, kan de persoon zelfs het bloed braken (bloed braken of hematemesis). Dit is levensbedreigend en moet onmiddellijk worden behandeld!
Zelden breekt een maagzweer door de maagwand in de buikholte. Verteerd voedsel en zuur kunnen via dit gat de buikholte binnendringen buikvliesontsteking (Peritonitis) trekker. Beïnvloed dan enorme pijn in de buik (peritonitis) en krijg koorts.
De doorbraak van een maagzweer is een noodgeval dat zo snel mogelijk moet worden behandeld!
Maagzweer: oorzaken en risicofactoren
Mentale factoren: “Met zoveel stress krijg je vroeg of laat een maagzweer” – dergelijke waarschuwingen worden vaker gehoord. In feite lijkt stress in een professionele of privéomgeving het risico op maagzweren te vergroten. Dit is waarschijnlijk te wijten aan het feit dat het lichaam overmatig maagzuur produceert met behoud van stress, terwijl het tegelijkertijd minder beschermend slijm produceert.
Zelfs acute stress- of shocksituaties en depressie lijken de ontwikkeling van maagzweren te bevorderen. Ze zijn echter waarschijnlijk niet de enige triggers. Ze werken eerder alleen in combinatie met andere risicofactoren.
Te veel maagzuur: Een maagzweer treedt op wanneer het agressieve maagzuur en de beschermende factoren van het maagslijmvlies (bijvoorbeeld slijm en zuur-neutraliserende zouten) in onbalans zijn. Als het zuur te sterk is of de beschermende factoren te zwak zijn, is het slijmvlies beschadigd en kan een maagzweer ontstaan. Door een dergelijke onbalans wordt eerst het maagslijmvlies (gastritis) ontstoken. Als de ontsteking lange tijd aanhoudt of steeds weer terugkeert, kan zich na verloop van tijd een maagzweer ontwikkelen.
Verstoorde processen in de maag: Verstoorde maagbewegingen worden ook verdacht van het veroorzaken van maagzweren. Als de maag ontlasting en tegelijkertijd meer galzuur terugvloeit in de maag, kan dit de ontwikkeling van een maagzweer bevorderen. Een verhoogde neiging tot ulcera wordt ook gezien bij mensen, die slechts verminderde hoeveelheden van het eiwit produceren dat het maagslijmvlies herstelt.
Kolonisatie met Helicobacter plyori: Deze bacterie, die geen rekening houdt met agressief maagzuur, is de belangrijkste oorzaak van maagzweren. Bij 75 procent van alle patiënten met een maagzweer en bij 99 procent van alle patiënten met een darmzweer kan de bacterie worden gedetecteerd. De maagkiem is niet alleen verantwoordelijk voor een zweer. Alleen in combinatie met andere risicofactoren kan ulceratie optreden. Deze risicofactoren omvatten het gebruik van bepaalde medicijnen en ongunstige voedingsgewoonten (zie hieronder).
Bepaalde medicijnen gebruiken: Vooral vatbaar voor maagzweren zijn mensen die regelmatig pijnstillers en ontstekingsremmende medicijnen nemen uit de groep niet-steroïde ontstekingsremmende medicijnen (NSAID’s of NSAID’s). Deze omvatten actieve ingrediënten zoals acetylsalicylzuur (ASA), ibuprofen en diclofenac. Bijzonder problematisch is de combinatie van cortison (glucocorticoïden) en niet-steroïde ontstekingsremmende geneesmiddelen.
Ongunstige voedings- en levensstijlgewoonten: Roken, alcohol en koffie verhogen de maagzuurproductie en verhogen dus het risico op maagzweren. Bepaalde voedingsmiddelen (zoals gekruide voedingsmiddelen) kunnen ook de maagwand irriteren. Wat wordt getolereerd is individueel maar heel anders.
Genetische voorspanning: In sommige gezinnen komen maagzweren vaak voor. Dit suggereert dat genetische factoren betrokken zijn bij de vorming van zweren.
Andere oorzaken: Maagzweren kunnen zeer zelden ook worden veroorzaakt door metabole ziekten zoals hyperparathyreoïdie (hyperparathyreoïdie) of een tumorziekte (gastrinoom, Zollinger-Ellison-syndroom). Zelfs na grote operaties, ongevallen of brandwonden kunnen maagzweren ontstaan. Omdat in deze situaties verschillende “stressreacties” plaatsvinden in het lichaam, wordt een dergelijke maagzweer ook een stresszweer genoemd. Bovendien zijn mensen ouder dan 65 jaar en mensen met bloedgroep 0 gevoeliger voor maagzweren. Bovendien kan bij mensen die ooit zo’n zweer hebben gehad, gemakkelijk een nieuwe worden gevormd.
Maagzweer: behandeling en preventie
Hoe artsen een maagzweer behandelen, hangt vooral af van de oorzaak. Een bijzonder belangrijke factor is of de maagbacterie Helicobacter pylori bij de patiënt in de maag werd gedetecteerd. Als dit het geval is, schrijft de arts in de eerste plaats maagzweertherapie voor antibiotica een om de infectie te elimineren. Om dit te doen, neemt de persoon gedurende zeven dagen dagelijks twee verschillende antibiotica (claritromycine en amoxicilline of metronidazol). Bovendien zal de arts een zuurreducerend medicijn gebruiken (bijvoorbeeld een zogenaamde ‘Protonpompremmersvoorschrijven “). Als een “maagbescherming” remmen ze de productie van maagzuur, zodat het aangetaste slijmvlies zich kan herstellen.
Helicobacter-antibioticabehandeling wordt “Helicobacter pylori-eradicatietherapie” genoemd. Het is succesvol bij meer dan 90 procent van de patiënten met maag- of darmzweren. In zeldzame gevallen zijn de pathogenen van maagzweren echter resistent tegen een van de antibiotica. Dan is effectieve maagzweer therapie moeilijker.
Als de bacterie Helicobacter pylori niet kan worden gedetecteerd, worden geen antibiotica gebruikt, alleen zuurremmende medicijnen, vooral “protonpompremmers”. De therapie is symptomatisch. Dit betekent dat het alleen de symptomen verlicht. Zonder het schadelijke effect van maagzuur geneest de maagzweer meestal vanzelf. Bovendien moet er echter voor worden gezorgd dat de betrokken persoon maagirriterende stoffen en voedingsmiddelen (alcohol, koffie, nicotine) volledig vermijdt totdat de maagzweer is genezen.
Naast protonpompremmers hebben H2-antihistaminica en antacida ook een zuurreducerend effect. Lees meer over de effecten en het gebruik van deze medicijnklassen bij maagzweerbehandeling:
Protonpompremmer (“maagbescherming”) H2 antihistamines maagzuurremmers |
Maagzweerbehandeling: gastroscopie
Na voltooiing van de medische maagzweerbehandeling wordt gastroscopie binnen ongeveer zes tot acht weken uitgevoerd (gastroscopie). Er wordt gecontroleerd of de zweer echt volledig is genezen.
Bovendien kan een gastroscopie worden uitgevoerd om complicaties te behandelen: als de zweer bloedt, kan de arts een speciale eiwitlijm (fibrinelijm) in de wond injecteren in de context van gastroscopie om zo het bloeden te stoppen.
Maagzweerbehandeling: chirurgie
Maagzweren worden tegenwoordig zelden geopereerd. Met een zeer koppige kook kan het bijvoorbeeld nuttig zijn om een deel van de maag te verwijderen. In de regel wordt de vaguszenuw (vaguszenuw) ook verbroken (vagotomie) om de maagzuurproductie te verminderen.
Complicaties van een maagzweer kunnen ook een operatie vereisen. Een maagopening moet bijvoorbeeld altijd chirurgisch worden behandeld.
Maagzweer: onderzoeken en diagnose
De juiste persoon om contact op te nemen als u vermoedt dat een maag- of darmzweer een specialist is in interne geneeskunde en gastro-enterologie. Getroffen kunnen eerst maar ook naar hun huisarts. Hij kan vervolgens indien nodig verder onderzoek instellen.
anamnese
Eerst zal de arts in detail met de patiënt praten om zijn medische geschiedenis te verhogen. Mogelijke vragen zijn:
- Waar heb je precies buikpijn?
- Wordt de pijn van eten en drinken sterker of zwakker?
- Drink je alcohol? Zo ja, hoeveel?
- Rook je Zo ja, hoeveel?
- Drink je koffie Zo ja, hoeveel?
- Heb je nu veel stress?
- Neemt u vrij verkrijgbare pijnstillers zoals acetylsalicylzuur (ASA), ibuprofen of diclofenac?
- Gebruik je nog andere medicijnen?
- Heeft u of een familielid ooit een maagzweer of darmzweren gehad?
- Heb je ooit een gastroscopie gedaan? Zo ja, wanneer?
- Heeft u pre- of basisziekten?
Lichamelijk onderzoek
Na het interview zal de arts de patiënt indien nodig kort onderzoeken. Hij voelt zacht aan zijn maag. Dus krijgt hij een indruk van hoe ernstig de pijn is. Bovendien kan de palpatie een verdedigingsspanning vertonen: dit betekent dat de buikspieren onvrijwillig gespannen zijn vanwege de pijn. Voor de arts is dit een teken dat hij onmiddellijk verder onderzoek en een passende behandeling moet initiëren.
Blutntersuchungen
Als een maagzweer wordt vermoed, wordt ook het bloed van de patiënt onderzocht. Als er een bloedende maagzweer is, kan continu bloedverlies worden weerspiegeld in bloedarmoede (bloedarmoede). Meestal wordt het hemoglobine (Hb) verlaagd.
Verschillende bloedspiegels kunnen ook aangeven of er een ontsteking in het lichaam plaatsvindt (aantal witte bloedcellen, CRP enz.). Dit is mogelijk met een maagzweer, die door de maagwand is gebroken.
ultrageluid
Een echografie van de buik kan helpen andere mogelijke oorzaken van buikpijn uit te sluiten. Zo kan de pijn ook afkomstig zijn van andere buikorganen zoals de lever of galblaas. Om de toestand van de maag en de twaalfvingerige darm nauwkeuriger te kunnen beoordelen, is een gastroscopie noodzakelijk.
gastroscopie
De gastroscopie (gastroscopie) dient om de diagnose “maagzweer” te waarborgen. Het helpt een flexibele slang, aan de voorkant van een lichtbron en een kleine optiek is geïnstalleerd. Deze endoscoop wordt voorzichtig over de mond en de slokdarm naar de maag en naar de twaalfvingerige darm gebracht. Hierdoor kan de arts eventuele veranderingen in het slijmvlies direct beoordelen.
weefsel Collection
Tijdens gastroscopie kan de arts via de endoscoop weefselmonsters (biopten) nemen van verdachte slijmvliezen. Ze worden microscopisch onderzocht in het laboratorium. Op deze manier kan worden vastgesteld of de mucosale laesies echt een maagzweer zijn en geen maagkanker. Bovendien kan een kolonisatie met de maagkiem Helicobacter pylori worden gedetecteerd op basis van de weefselmonsters.
13C ademtest
Een andere methode voor het detecteren van een Helicobacter pylori-infectie is een speciale ademtest. De patiënt drinkt een speciale oplossing met gelabeld 13C ureum. Als Helicobacter-bacteriën in de maag leven, splitsen ze het ureum op. Als gevolg hiervan kan met 13C gemerkt kooldioxide worden gedetecteerd in de uitgeademde lucht.
Maagzweer: ziekteverloop en prognose
Als u een maagzweer consequent vroeg met medicijnen behandelt en een maagvriendelijke levensstijl handhaaft, geneest de zweer meestal gemakkelijk en zonder complicaties. Een maagvriendelijke levensstijl bestaat uit het zo volledig mogelijk onthouden van alcohol, nicotine en cafeïne, van het eten van maagirriterende (omdat het erg heet of pittig is) voedsel en grotendeels het vermijden van stress.
Als er complicaties optreden zoals bloeden of een doorbraak van de maagwand, duurt genezing meestal veel langer.
Maagzweer: preventie
Je kunt veel zelf doen om een maagzweer te voorkomen. Dit is vooral belangrijk als u ooit een maagzweer heeft gehad.
Let bijvoorbeeld op uw dieet: vermijd erg heet en gekruid voedsel omdat ze de maagwand irriteren. Om dezelfde reden moet u voorzichtig zijn met alcohol en koffie – bij sommige mensen reageert de maag op kleine hoeveelheden geïrriteerde stimulerende middelen, in welk geval een volledige verzaking wordt aanbevolen. Andere mensen kunnen tenminste af en toe een goed glas wijn of een kopje koffie verdragen.
Om maagzweren te voorkomen, moet u ook stress zoveel mogelijk vermijden. Zorg ervoor dat je in het dagelijks leven regelmatig ontspant, zoals wandelen, tuinieren, meditatie of yoga. Probeer wat je ontspant.
Sommige mensen moeten regelmatig medicijnen gebruiken die de maag beschadigen en maagpijn geven maagzweer kan veroorzaken. Dan moet u met de behandelend arts praten, indien mogelijk is een dosisverlaging of een overschakeling naar een beter verdragen medicijn mogelijk.
Verdere informatie
richtlijnen:
- Richtlijn “Helicobacter pylori en gastroduodenale ulcera” van de Duitse Vereniging voor Gastro-enterologie, Spijsverterings- en Metabole Ziekten (2016)