Een varicocele (varicocele testis) is een spatader op het scrotum. De veneuze plexus op dit punt is aanraking of zichtbaar uitgebreid. Pijn en zwaarte aan de aangedane zijde van de testikels kunnen al dan niet voorkomen. De varicocele kan meestal worden behandeld met een kleine procedure. Lees hier meer over oorzaken, symptomen, diagnose en behandeling van varicocele!
Varicocele: beschrijving
De varicocele is een spataderverlenging van de veneuze plexus (pampiniform plexus) van de zaadbal. In bijna 90 procent van de gevallen bevindt de extensie zich aan de linkerkant van de zaadbal. De belangrijkste oorzaken van een spataderbreuk zijn een zwakte van de veneuze kleppen, die zijn bedoeld om terugstroming van bloed te voorkomen of een afvoerobstructie. Naast deze zogenaamde primaire vorm van de varicocele is er ook een secundaire (of symptomatische) vorm die een andere ziekte tot expressie brengt, zoals een tumor.
De testiculaire ader (spermatische ader of V. testicularis) vervoert het bloed van de testes in de onderste vena cava met zijn linker- en rechtertakken – hetzij direct (rechter testiculaire ader) of indirect via de linker nierader (linker testiculaire ader). Als deze afvoer op enig moment wordt verstoord, bouwt het bloed in de zaadbal op. Als gevolg hiervan zetten de bloedvaten uit en ontwikkelt zich een spatader.
Testiculaire spataderen kunnen leiden tot onvruchtbaarheid als ze niet worden behandeld. Aldus wordt een derde van alle gevallen van onvruchtbaarheid veroorzaakt door een varicocele.
Varicocele: frequentie
Over het algemeen heeft 30 procent van de mannen een varicocele. Vooral getroffen zijn 14- tot 25-jarige mannen. In de kindertijd is de varicocele vrij zeldzaam. Bij oudere patiënten met een varicocele is een nauwkeurige diagnose noodzakelijk, omdat het meestal zogenaamde secundaire of symptomatische varicocele is. In dit geval moet een tumor als oorzaak van de spataderfractuur worden uitgesloten.
Varicocele: symptomen
De varicocele is vaak symptoomloos en een kans om een onderzoek te doen.
In sommige gevallen verschijnen echter ook de typische symptomen van varicocele: één (voelde) zwaarder, gespannen en vol scrotum. Vooral intens zijn de varicocele pijn bij het staan. Op het scrotum zijn wormachtige zwellingen zichtbaar, die zichtbaar zijn met of zonder verhoogde buikdruk tijdens het drukken. De testikels aan de aangedane zijde kunnen kleiner zijn, vooral bij kinderen, door de groei te remmen. Dit is een indicatie van een verstoorde spermaproductie. In extreme gevallen wordt er geen sperma geproduceerd (volledige onvruchtbaarheid).
Varicocele: oorzaken en risicofactoren
Artsen onderscheiden een primaire en een secundaire varicocele.
Primaire (idiopathische) varicocele
De primaire (idiopathische) varicocele is voorwaardelijk. Het vormt de overgrote meerderheid van de gevallen van spataderen en bevindt zich vooral aan de linkerkant. De reden: de linker testiculaire ader opent onder een rechte hoek in de linker nierader (die vervolgens leidt tot de inferieure vena cava), die de bloedstroom belemmert en de terugstroom bevordert. Daarentegen opent de rechter testiculaire ader zich onder een meer acute hoek direct in de inferieure vena cava (de acute hoek is gunstiger voor de bloedstroom).
Veelvoorkomende oorzaak van de bloedachterstand is een defect van de veneuze kleppen in de testiculaire ader of een aangeboren vaatwandzwakte. Ook kan veneuze drainage door verhoogde vasculaire druk leiden tot een primaire varicocele. De toename van de druk kan worden veroorzaakt door het feit dat de linker nierader gevangen zit tussen twee grote slagaders (fenomeen notenkraker). De resulterende bloedachterstand kan de testiculaire aderen beïnvloeden.
Secundaire (symptomatische) varicocele
De secundaire of symptomatische varicocele kan bilateraal zijn. Het wordt meestal veroorzaakt door een tumor-gerelateerde drainage. Dit is bijvoorbeeld een tumor van de nier, het nierbekken of de urineleider. Ook is een bloedstolsel (trombus) of ruptuur (ruptuur) in de testiculaire aderen een mogelijke oorzaak van een secundaire varicocele.
onvruchtbaarheid
In zowel de primaire als secundaire vormen is er een verminderde bloedstroming van de testikels. Het bloed in de testikels stroomt steeds langzamer. Dit verwarmt de testikels, wat de spermaproductie en kwaliteit beïnvloedt. Onvruchtbaarheid (onvruchtbaarheid) kan ontstaan.
Enerzijds kan de as van de testiculaire geassocieerde hormonen (zoals FSH – follikelstimulerend hormoon) worden verstoord. Aan de andere kant kunnen hormonen van de bijnieren de testikels binnendringen als gevolg van terugvloeiing van het bloed of zelfs bloedreflux, en daar schade veroorzaken.
Varicocele: onderzoeken en diagnose
Specialist voor ziekten van de zaadbal en dus ook voor de varicocele is de uroloog. In gesprek met de patiënt (anamnese) legt hij eerst de symptomen vast. Mogelijke vragen zijn onder meer:
- Voelt je zaadbal zwaar of gezwollen?
- Zijn de symptomen erger bij staan?
- Heb je pijn
Lichamelijk onderzoek
Vervolgens zal de arts eerst de testikel onderzoeken terwijl hij staat. Vanwege de zwaartekracht is de varicocele meestal verschillend. Als dit niet het geval is, wordt de patiënt gevraagd om de druk in de buik te verhogen door de buikspieren aan te drukken of aan te spannen. Hierdoor is de zwelling van de vaten vaak beter te zien.
In de volgende stap gaat de patiënt liggen. In een primaire varicocele zal het vasculaire patroon op de zaadbal spontaan verminderen door te gaan liggen, wat betekent dat de bloedvaten leeg raken als gevolg van de zwaartekracht. Als dit niet het geval is, wordt vermoed dat het een secundaire varicocele is.
ultrageluid
Een andere belangrijke diagnostische stap in een varicocele is een echografisch onderzoek (echografie) van de zaadbal. De arts kan de varicocele nauwkeuriger beoordelen. Bovendien moeten de nieren en de buik ultrasoon worden onderzocht – op zoek naar mogelijke verklaringen voor de drainagestoornis. Om de congestie of zelfs reflux te bevestigen, moet een test worden uitgevoerd met behulp van Doppler-echografie, een speciale vorm van echografisch onderzoek.
Hormoon- en spermaonderzoeken
Als u kinderen wilt krijgen of een vermoeden van onvruchtbaarheid, moet verder onderzoek worden gedaan. Daarom wordt de bepaling van hormonen en een nader onderzoek van de spermastatus (spermiogram) bij patiënten met testiculaire spataderen aanbevolen. Testikels spelen een essentiële rol bij de vruchtbaarheid.
Vasculaire radiografie (flebografie)
Als er een vermoeden van vasculaire misvorming bestaat, wordt een zogenaamde flebografie uitgevoerd: met behulp van röntgencontrastmedia wordt een röntgenfoto van de bloedvaten gemaakt om hun verloop en toestand te onderzoeken.
Varicocele: ernstclassificatie
Een spatader op de testikels kan worden onderverdeeld in drie graden van ernst:
- Graad I: tastbare vergroting van de veneuze plexus in de zaadbal bij het staan; Scheepsgrootte <1 centimeter.
- Graad II: voelbare vasodilatatie zonder extra druk; Scheepsgrootte 1 tot 2 centimeter.
- Graad III: tastbare en zichtbare bundel van vaten; Scheepsgrootte> 2 centimeter.
Varicocele: behandeling
De behandeling van een spatader in de testes is om verschillende redenen belangrijk. Aan de ene kant kunnen de symptomen erg onaangenaam zijn, aan de andere kant is er een verhoogd risico op onvruchtbaarheid.
Er zijn geen medicijnen voor een varicocele. De gekozen therapie is in plaats daarvan een meestal kleine chirurgische ingreep. Dit moet gebeuren als:
- het komt herhaaldelijk tot pijn
- het testikelvolume is gekrompen
- het is een klasse III varicocele
- de varicocele wordt als een handicap ervaren
Er zijn een aantal verschillende methoden om de primaire varicocele te behandelen. De therapie van de secundaire varicocele is afhankelijk van de onderliggende ziekte, bijvoorbeeld de tumor.
Varicoceles-sclerotherapie
De verwijde vaten in de testes kunnen worden gescleroseerd. Dit betekent dat u een stof in de bloedvaten injecteert, waardoor ze worden “uitgewist”. Het bloed kan goed over andere bloedvaten lopen.
Het scleroserende middel kan via een katheter worden ingebracht. In de zogenaamde retrograde transkatheter sclerose Onder plaatselijke verdoving wordt een katheter ingebracht over een liesader en nierader naar de veneuze plexus in de testikels. Vervolgens wordt het scleroserende middel door de katheter geïnjecteerd. In ongeveer 30 procent van de gevallen leidt deze vorm van varicocèle-therapie echter niet tot succes.
U kunt ook een kleine incisie maken ter hoogte van de peniswortel en de katheter rechtstreeks in de veneuze plexus plaatsen. Wederom wordt een scleroserend middel geïnjecteerd. Dit wordt dan genoemd antegrade of anterograde sclerotherapie genoemd.
Vasculaire occlusie door embolisatie
Een andere behandeling voor een varicocele is om het aangetaste vat kunstmatig af te sluiten. Voor dit doel kunt u een weefsellijm in het vat aanbrengen of een kleine spiraal gebruiken.
Operationele procedures
Als laatste redmiddel zijn chirurgische procedures beschikbaar voor een varicocele. Het aangetaste vat is geligeerd en gescheiden. Dit kan bijvoorbeeld in het kader van een grotere, open varicocele op of via knoopsgatoperatie (laparoscopie): hierin worden slechts enkele kleine incisies gemaakt, waarover men de Op-instrumenten introduceert.
Varicocele: ziekteverloop en prognose
Een vroege en daarom tijdige start van de therapie is erg belangrijk in een varicocele. De prognose na een succesvolle behandeling is meestal goed. Hoewel verhoogde alertheid vereist is, is het gevaar van onvruchtbaarheid meestal verboden.
Een onbehandelde varicocele leidt tot ernstige schade aan spermavorming, een verminderd testiculair volume en een verminderde functie van de zaadbalcellen (Leydig-celfunctie). Varicoceles zonder symptomen die geen effect hebben op de kwaliteit van het sperma, hoeven echter niet met deze complicaties te worden geassocieerd.
In het geval van reeds ernstige spermaschade (azoöspermie, oligo-astheno-teratozoospermie) is chirurgische therapie niet veelbelovend. In deze gevallen moeten alternatieve vruchtbaarheidstechnieken worden verduidelijkt.
Een goede therapie van varicocele leidt tot meer dan 80 procent van de patiënten tot vrijheid van pijn en een toename van het testiculaire volume. Er wordt aangenomen dat de kwaliteit van het sperma weer toeneemt.