Coxarthrose is een slijtage van het heupgewricht. Hip artrose komt vooral veel voor bij ouderen. Op de röntgenfoto kunt u zien hoeveel de artrose het heupgewricht en de aangrenzende botstructuren heeft veranderd. In extreme gevallen moet het gewricht worden vervangen door een prothese. Hier kunt u alles lezen wat belangrijk is over de ontwikkeling en behandeling van coxarthrose.
Coxarthrosis: algemeen
In het geval van coxarthrose (coxarthrose) slijt het heupgewricht. Dit bestaat uit twee delen:
- Heupgewrichtskom (gevormd door het bekken)
- Heupgewrichtskop (gevormd door het dijbeen)
Coxarthrose is een veel voorkomende ziekte in Duitsland, waarvan het risico toeneemt met de leeftijd. In bepaalde reeds bestaande aandoeningen kan artrose in de heup echter zelfs bij zeer jongere mensen voorkomen.
waarschuwing: Zelfs als de röntgenfoto een artrose van het heupgewricht vertoont, heeft de getroffen persoon niet noodzakelijkerwijs klachten. Dan is er een puur radiologische (ie X-ray) zichtbare heupartrose.
De situatie is anders met een klinisch gedefinieerde heupartrose. Het vertoont duidelijke tekenen van slijtage bij de beeldvorming en veroorzaakt pijn bij de getroffenen.
Coxarthrose: oorzaken
Heup en heupgewricht kunnen door verschillende ziekten worden beschadigd. In sommige gevallen ontwikkelt zich dan een heupartrose. Deze mogelijke triggers van coxarthrose zijn botbreuk, ontsteking en inflammatoire gewrichtsaandoeningen en metabole ziekten.
Coxarthrose ontwikkelt zich vaak zelfs met een vervormde heup. De heupkop bevindt zich niet correct in het acetabulum. Dit is bijvoorbeeld het geval bij heupdysplasie (misvorming van het heupgewricht), Morbus Perthes en Epiphyseolysis capitis femoris. Deze ziekten bestaan al bij de geboorte of komen voor in de kindertijd of adolescentie. Maar ze leiden vaak pas vele jaren later tot een heupgewrichtartrose.
Coxarthrose: onderzoeken
Als een coxarthrose wordt vermoed, zal de arts eerst om de medische geschiedenis (anamnese) vragen. Hiervoor praat hij uitgebreid met de patiënt en stelt hij bijvoorbeeld de volgende vragen:
- Hoeveel meter kun je lopen zonder pijn?
- Kun je voorover buigen?
- Heb je problemen met traplopen?
- Vind je het moeilijk om kousen of schoenen aan te trekken?
- Heb je pijn tijdens het zitten of liggen?
- Heeft u of had u eerdere ziekten of verwondingen in de heup?
Dit wordt gevolgd door een lichamelijk onderzoek. De arts onderzoekt het looppatroon van de patiënt en controleert de mobiliteit in het heupgewricht. Beeldvormingsprocedures zoals röntgenfoto’s vertonen tekenen van slijtage in het heupgewricht in Coxarthrose.
Als u meer wilt weten over hoe een coxarthrose of andere vormen van artrose worden gedetecteerd, lees dan het artikel Artrose.
Coxarthrose: therapie
Artsen adviseren enkele algemene maatregelen voor coxarthrose en andere soorten artrose. Dit omvat bijvoorbeeld het verlichten van het aangetaste gewricht. In het geval van een artroseheup betekent dit bijvoorbeeld het verminderen van bestaand overgewicht. Dan is er minder gewicht op het heupgewricht.
Het is ook belangrijk om de Coxarthrosis-heup regelmatig zonder belasting te verplaatsen. Zwemmen is hier bijzonder geschikt voor.
Fysiotherapie en medicijnen helpen ook de symptomen van coxarthrose te verminderen.
Meer over algemene maatregelen en conservatieve therapieën voor coxarthrose en andere vormen van artrose is te vinden in het artikel Artrose.
Kunstmatig heupgewricht in Coxarthrosis
Soms kunnen de symptomen van uitgesproken artrose in het heupgewricht niet worden verbeterd met conservatieve maatregelen. Dan kan het handig zijn om een kunstheupgewricht te gebruiken. U kunt alleen de heupkop, alleen de heupkom of beide tegen een prothese vervangen.
De beschikbare heupprotheses verschillen op verschillende manieren: vorm, materiaal en type verankering in gezond bot. Welke prothese in een bepaald geval het meest geschikt is, hangt af van verschillende factoren. Bijvoorbeeld, de leeftijd van de patiënt, de botstructuur, het stadium van de ziekte en mogelijke allergieën voor bepaalde prothetische materialen spelen een rol.
Kunstmatig heupgewricht: verankering
Voor jongere mensen wordt de voorkeur gegeven aan het gebruiken van cementloze prothesen. Bij oudere patiënten worden kunstmatige heupgewrichten echter vaker gecementeerd.
Cementloze protheses hebben het voordeel dat ze gemakkelijker te vervangen zijn. Dit is vooral belangrijk voor jongere mensen. Omdat een kunstheupgewricht niet oneindig duurzaam is en vervolgens moet worden vervangen. Om de prothese te verankeren, is een solide botstructuur nodig, die meestal wordt gegeven bij jongere mensen. Oudere patiënten hebben daarentegen meer kans op osteoporose. Daarom kan een cementloze prothese er vaak niet adequaat mee worden bevestigd.
Er zijn ook gecombineerde prothesen (hybride prothesen) voor patiënten met een artroseheup. Deze bestaan bijvoorbeeld uit een gecementeerde prothesesok en een cementvrije sok.
Kunstmatig heupgewricht: materialen
Een heupprothese kan uit verschillende materialen bestaan. Het soort materiaal beïnvloedt de duurzaamheid en veerkracht van het kunstheupgewricht.
De kleine glijring tussen de femurkop en de bus bestaat meestal uit plastic polyethyleen of keramiek. De andere delen van de prothese kunnen zijn gemaakt van verschillende metalen (zoals titanium, chroom, kobalt) of keramiek. De combinatie van materialen wordt glijdend paren genoemd. Een heupprothese in Coxarthrose bevat vaak het glijdende metaal-polyethyleen. De metalen condylus schuift in de met polyethyleen gevoerde pan.
Polyethyleen is een zeer zacht materiaal dat sneller kan worden gedragen bij actieve mensen. Voor dergelijke coxarthrose-patiënten kan daarom een metaal-metaal glijdend paar worden gekozen. In dit geval kan echter meer metaal het lichaam binnendringen. Voor patiënten met metaalallergieën zijn ze daarom niet geschikt. Bovendien kunnen klikgeluiden optreden.
Een keramisch lager veroorzaakt geen metaalallergieën en is zelden versleten. Het breekt echter sneller. Het wordt daarom alleen gebruikt in geselecteerde gevallen van coxarthrose.
Kunstmatig heupgewricht: nabehandeling
In de regel wordt een heupoperatie gevolgd door revalidatie. Daar wordt het heupgewricht belast en verplaatst naar exacte specificaties, de spieren worden specifiek getraind. Hoe snel en hoeveel de heup mag worden geladen, hangt onder andere af van de gekozen operatie. Een gerichte revalidatie moet mogelijke complicaties voorkomen. Hierdoor kan de coxarthrose-patiënt zijn gebruikelijke activiteiten zo snel mogelijk hervatten.
Kunstmatig heupgewricht: complicaties
Het aanbrengen van een heupprothese bij patiënten met coxarthrose kan leiden tot complicaties:
- Direct na de operatie kan zich gemakkelijk een bloedstolsel vormen. Dit kan een vat verstoppen (trombose, embolie). Dit kan meestal worden voorkomen door geschikte bloedverdunnende medicijnen te gebruiken.
- Sommige coxarthrose-patiënten verwonden een zenuw tijdens de procedure. Dit kan het gevoel op het been veranderen.
- Vaak zijn de benen niet even lang na de operatie. Veel patiënten met heupartrose moeten na de operatie schoenen met evenwichtszolen dragen.
- Bij sommige geopereerde coxarthrosis verbeende patiënten het heupgewricht. Het kan dan slechts beperkt bewegen.
- Bij sommige patiënten wordt de kunstmatige gewrichtsvervanging losser en moet deze worden vervangen.
- De heupkop kan uit de pan glijden. Artsen noemen dit een ontwrichting. Bovendien kan het bot rond de prothese breken (periprosthetische fractuur).
Een heupoperatie bij Coxarthrose Er zijn dus veel risico’s en moet daarom goed worden overwogen.
Verdere informatie
Boek aanbeveling:
- Het heupconcept van Tübingen (voor artrose): van wetenschap tot praktijk, Arnd Rüskamp et al., 2014, Hellblau-Verlag; Editie: 1