Een ribfractuur (ribfractuur) is een benige verwonding van de ribben. Typische symptomen zijn pijn over de aangedane zijde, die toeneemt tijdens ademhaling en beweging. Ribfracturen worden veroorzaakt door een direct of indirect trauma aan de ribbenkast. Een ongecompliceerde ribfractuur heeft geen speciale behandeling nodig. De patiënt krijgt medicijnen tegen de pijn. Chirurgie is zeldzaam in zeldzame gevallen. Lees hier meer over de ribfractuur.
Ribfractuur: beschrijving
De ribfractuur is de meest voorkomende verwonding van de ribbenkast. Het grootste deel van de vierde tot negende rib is aangetast. De rib kan breken naast het borstbeen, de voorkant, de zijkanten en de achterkant. Maar het zijn ook mogelijke gecombineerde breuken, zogenaamde gebroken stukken. Als iemand drie of meer ribben heeft gebroken, praten artsen over een breuk in de rib-reeks.
De mens heeft twaalf paar ribben. De eerste tien paar ribben zijn via kraakbeen verbonden met het borstbeen, niet de onderste twee paar ribben. De ribben, borstbeen en thoracale wervelkolom vormen samen het skelet van de ribbenkast (thorax).
Ribfractuur: symptomen
Typische ribfractuursymptomen zijn pijn aan de aangedane zijde, die toeneemt tijdens diepe inademing en uitademing, hoesten, niezen en beweging. Toenemende ademhalingsproblemen en problemen met de bloedsomloop treden op bij complexe thoraxletsels. In geval van dergelijke symptomen, moet een arts onmiddellijk worden geraadpleegd, omdat er complicaties kunnen optreden.
De druk op de gebroken rib veroorzaakt ook pijn. Wanneer er druk op het getroffen gebied wordt uitgeoefend, kunnen bovendien geluiden (zoals knarsen) soms worden gehoord en kan een ophoping van lucht in de huid (huidemfyseem) worden gevoeld. In sommige gevallen kunt u de gebroken rib van buitenaf voelen als een stap in de huid.
Begeleidende verwondingen bij ribfractuur
Ribfracturen gaan soms gepaard met verder letsel. Door de verwonding kan bijvoorbeeld bloed of lucht in de pleurale ruimte komen en longontsteking of hematothorax veroorzaken. Dit komt veel vaker voor bij rib-fracturen dan bij eenvoudige rib-fracturen.
Bovendien kunnen de longen worden verpletterd of gewond. Bovendien kan een zogenaamd pneumomediastinum ontstaan: lucht heeft zich opgehoopt in de medullaire ruimte (mediastiunum).
Als de eerste tot tweede ribben zijn gebroken, kunnen de grote bloedvaten zoals de subclavia-slagader en ader (A. en V. subclavia) en de hoofdslagader (aorta) worden beschadigd. Gelijktijdig letsel aan de luchtpijp, bronchiën, hartspier en omliggende zenuwen (zoals de zenuwplexus = brachiale plexus) is mogelijk.
Als de onderste rib breekt, kunnen ook de lever, de milt, de nieren en het middenrif worden beschadigd. Bij een fractuur van het borstbeen bestaat het risico dat het hart wordt samengedrukt of de thoracale wervelkolom is beschadigd.
Ribfractuur: oorzaken en risicofactoren
Een ribfractuur ontstaat meestal in de context van een direct of indirect trauma. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer iemand in de badkamer glijdt en tegen de wastafel of het bad botst. Vaak is een val in het trappenhuis de oorzaak van gebroken ribben. Kortom, elke vorm van geweld kan leiden tot een ribfractuur.
Als er geen trauma is, moet een ziektegerelateerde pauze worden overwogen, bijvoorbeeld vanwege metastasen of osteoporose (botverlies).
Als slechts één rib is gebroken, is het meestal een geïsoleerde verwonding die zelden diepere structuren van de ribbenkast beïnvloedt. Als er echter een ribfractuur is van de eerste of tweede rib, spreekt dit meestal voor een grote impact, omdat deze ribben goed worden beschermd door het sleutelbeen, het schouderblad en de schouderspieren – het vereist een sterke hefboomwerking dat deze ribben breken.
De buikorganen, zoals de lever en de milt, worden meestal beschermd tegen trauma door de benige ribbenkast. Puntige fragmenten die het gevolg zijn van een gebroken rib kunnen deze organen beschadigen.
In een ribfractuur, waarbij drie of meer ribben zijn gebroken, kan de ademhaling beperkt zijn, niet alleen vanwege de pijn maar ook vanwege de instabiele borstwand.
Het is zeer zeldzaam dat een ribfractuur het borstvlies beschadigt, omdat de gebroken rib naar binnen steekt in de ribbenkast. Als gevolg hiervan komt lucht de ruimte tussen de borstwand en de longen binnen. Dit leidt tot een zogenaamde pneumothorax (luchtkist), die zich manifesteert door kortademigheid. De behandeling van een pneumothorax hoort bij een arts.
Ribfractuur: onderzoeken en diagnose
Als u een gebroken rib vermoedt, moet u een arts raadplegen voor orthopedie en traumatologie. Hij zal u eerst vragen stellen over het ongeval en uw medische geschiedenis en vervolgens een klinisch onderzoek uitvoeren. Sommige vragen van de arts kunnen zijn:
- Hoe is het ongeluk gebeurd?
- Was er een direct of indirect trauma?
- Waar is de mogelijke breuk?
- Hoe beschrijf je de pijn?
- Zijn er eerdere verwondingen of eerdere schade geweest?
- Heb je eerder klachten gehad?
De diagnose van een eenvoudige ribfractuur kan meestal worden afgeleid uit de medische geschiedenis, de beschrijving van het ongeval en de symptomen. Hij zal je onderzoeken voor een meer gedetailleerde uitleg. Hij onderzoekt het getroffen gebied na misvormingen of zwelling. Door voorzichtig op de borst te drukken, kan hij de locatie van de mogelijke ribfractuur verkleinen.
Bovendien tikt de arts en luistert naar de longen op tekenen van mogelijk gelijktijdig letsel (zoals ophoping van lucht of bloed in de pleurale ruimte).
Beeldvormingsprocedures
Om het vermoeden van een ribfractuur te onderzoeken, wordt de borst geröntgend (röntgenfoto van de borst). X-stralen worden genomen in twee vlakken. Als er geen breuk is op de eerste röntgenfoto, sluit dit geen ribbreuk uit. Vaak wordt een ribfractuur pas na weken met röntgenfoto’s vastgesteld, wanneer een callus (nieuw gevormd botweefsel) wordt gezien.
In het geval van een onduidelijke diagnose kan bovendien een computertomografie (CT) worden uitgevoerd.
Bovendien moet een ribfractuur van de eerste tot de derde rib worden doorzocht op collateraal letsel. Deze ribben worden beschermd door de schoudergordel en zachte weefsels – een breuk daar is een uiting van aanzienlijk geweld. Patiënten met moeilijke borstwandverwondingen worden meestal getroffen door een instabiele borst.
In het geval van een diepe ribfractuur (fractuur van de negende tot de twaalfde ribben), is het belangrijk om een potentieel letsel aan de lever aan de rechterkant en potentieel miltletsel aan de linkerkant op te merken. Daarom krijgen deze patiënten meestal een extra echografie om dergelijke verwondingen uit te sluiten.
Ribfractuur: behandeling
Bij jonge atletische patiënten met een geïsoleerde ribbreuk kan een verband met tape of dakpannen nuttig zijn. Anders wordt de ribfractuur niet daadwerkelijk gefixeerd met een verband, anders bestaat het risico dat de patiënt longontsteking ontwikkelt.
Behandeling van pijn
De pijn in een ribfractuur kan worden verlicht met pijnstillers en een zenuwblokkade in de juiste regio.
Voor matige tot matige pijn worden meestal niet-steroïde analgetica gebruikt. Voor ernstige pijn zijn opioïden zeer sterke pijnstillers). Er moet echter worden opgemerkt dat ze een kalmerend effect hebben en de ademhaling beperken.
Voor zenuwblokkade wordt een lokaal verdovingsmiddel in de onderste rand van de betreffende rib geïnjecteerd. Dit verdooft de intercostale zenuwen, waardoor de patiënt ongeveer zes tot acht uur pijnvrij is.
Een andere zeer effectieve pijnbehandeling is de zogenaamde thoracale epidurale anesthesie. Pijnstillers of plaatselijke verdovingsmiddelen worden geïnjecteerd in de peridurale ruimte in het wervelkanaal, wat de pijngeleidende zenuwvezels enige tijd remt. Thoracale epidurale anesthesie wordt vooral gebruikt voor ernstige pijn, ribligamentfracturen en bilaterale fracturen.
ademhalingstherapie
De fysieke respiratoire therapie is de tweede pijler van de therapie in de ribfractuur. Met behulp van fysiotherapie wordt de patiënt opgedragen diep adem te halen en hoesten te ondersteunen. Met bepaalde ademhalingstechnieken en inhalaties wordt de secretie opgelost en beter getransporteerd. De behandeling kan poliklinisch worden uitgevoerd.
Intramurale behandeling
Sommige patiënten met gebroken ribben worden in het ziekenhuis opgenomen, zoals een gebroken rib of fractuur van de eerste tot derde ribben. Zodat de patiënt zorgvuldig kan worden gevolgd en behandeld. Intubatie en ventilatie worden soms aanbevolen, zoals complicaties zoals spanning pneumothorax (een levensbedreigende vorm van pneumothorax). In zeldzame gevallen moeten ribfracturen worden geopereerd.
Ribfractuur: ziekteverloop en prognose
Het breken van een of enkele ribben is meestal onschadelijk en geneest zonder complicaties.
Bij een rib-reeksbreuk (waarbij meerdere ribben worden gebroken), kan de ademhalingsmechanica worden verstoord. Zelden leidt een breuk van de rib tot een verwonding van de pleura, resulterend in een pneumothorax (luchtkist). Het niet behandelen van deze complicaties van ribbenfracturen kan levensbedreigend zijn. Met tijdige therapie zijn ze echter gemakkelijk te controleren en genezen zonder gevolgen.
Omdat hoesten en diepe inademing en uitademing vaak worden vermeden vanwege pijn in de ribben, is er altijd het risico op longontsteking.
Ribfractuur: genezingstijd
Als er geen complicaties zijn, geneest hij Rippenbruch meestal na ongeveer vier tot zes weken. Als de symptomen na deze periode aanhouden, kan de oorzaak zijn vertraagde botgenezing of, in zeldzame gevallen, pijnlijke non-unie.