zwangerschapsdiabetes

Wat is zwangerschapsdiabetes?

Zwangerschapsdiabetes is een vorm van diabetes mellitus die voor het eerst tijdens de zwangerschap wordt gediagnosticeerd. Hij wordt soms Type 4 diabetes genoemd. Als diabetes al vóór de zwangerschap bestaat, wordt dit geen zwangerschapsdiabetes genoemd.

De overgang tussen een licht verhoogde bloedsuikerspiegel en zwangerschapsdiabetes is vloeibaar. Er is geen gedefinieerde drempel die de grens aangeeft. Omdat de zwangerschap het metabolisme verandert, zodat de suiker na een maaltijd langzamer wordt opgenomen dan bij niet-zwangere vrouwen uit het bloed in de lichaamscellen: licht verhoogde bloedsuikerspiegels zijn daarom in veel gevallen niet ongewoon bij zwangere vrouwen.

By the way: Zwangerschapsdiabetes wordt soms afgekort tot SS-diabetes.

Zwangerschapsdiabetes: oorzaken en risicofactoren

De exacte oorzaken en mechanismen die leiden tot zwangerschapsdiabetes zijn nog niet bekend. Deskundigen zijn echter van mening dat ze grotendeels vergelijkbaar zijn met die van diabetes mellitus type 2.

Blijkbaar getroffen vrouwen hebben al een chronisch verminderde insulinegevoeligheid tijdens de zwangerschap. Dit betekent dat de lichaamscellen minder reageren op het bloedsuikerverlagende hormoon insuline dan normaal. Dit neemt toe in de loop van de zwangerschap, omdat vanaf de 20e week van de zwangerschap de cellen over het algemeen ongevoelig zijn voor insuline (fysiologische insulineresistentie). Natuurlijke hormonale veranderingen tijdens de zwangerschap spelen hierbij een rol:

Vooral in de tweede helft van de zwangerschap produceert het vrouwelijk lichaam grotere hoeveelheden van de hormonen oestrogeen, progesteron, cortisol, placenta lactogen en prolactine. Deze hormonen zorgen er onder andere voor dat grotere hoeveelheden energie in het lichaam worden aangelegd – voor de best mogelijke ontwikkeling van het kind.

Tegelijkertijd wordt het effect van het bloedsuikerverlagende hormoon insuline verminderd. Het ontwikkelt insulineresistentie vergelijkbaar met type 2 diabetes. Normaal produceren zwangere vrouwen nog steeds voldoende insuline om een ​​hoge bloedsuikerspiegel tegen te gaan. Bij vrouwen met zwangerschapsdiabetes is de insulineproductie echter niet voldoende om de extra behoeften te dekken.

Wanneer is uw risico bijzonder hoog?

Onderzoekers hebben verschillende risicofactoren voor zwangerschapsdiabetes geïdentificeerd. Zij omvatten:

overgewicht: Obesitas en overgewicht (obesitas = obesitas) zijn meestal het gevolg van een ongezond, vetrijk en suikerrijk dieet en gebrek aan lichaamsbeweging. Vooral vrouwen met obesitas lopen een hoger risico op zwangerschapsdiabetes (en in het algemeen op diabetes type 2). Bovenal geven de vetcellen van het buikvet bepaalde boodschappersubstanties vrij die insulineresistentie van de lichaamscellen bevorderen (zoals adipokines). Het weefsel wordt dan alleen verzwakt tot de insuline die door de alvleesklier wordt geproduceerd. Als gevolg hiervan zijn grotere hoeveelheden insuline nodig om de circulatie in de bloedsuikerspiegel in de cellen te absorberen.

Zelfs bij vrouwen die tijdens de zwangerschap excessief aankomen, is het risico op zwangerschapsdiabetes verhoogd.

Diabetes in het gezin: Zwangere vrouwen met een eerstegraads familielid (ouders of broers en zussen) met diabetes zijn gevoeliger voor zwangerschapsdiabetes. Dit suggereert dat genetische factoren (aanleg) betrokken zijn bij de ontwikkeling van diabetes.

Vorige zwangerschap met zwangerschapsdiabetes: Aanstaande moeders die in een vorige zwangerschap SS-diabetes hadden, worden waarschijnlijk weer ziek. Deze kans wordt door experts gegeven op 30 tot 70 procent.

Vorige geboorte van een zeer groot of misvormd kind:Het risico op zwangerschapsdiabetes is groter wanneer een zwangere vrouw is bevallen van een baby die meer dan 4.500 gram weegt. Hetzelfde geldt voor zwangere vrouwen die in het verleden een kind hebben geboren met ernstige aangeboren afwijkingen.

Herhaalde miskramen: Vrouwen die drie of meer miskramen achter elkaar hebben gehad, zijn gevoeliger voor zwangerschapsdiabetes.

Hogere leeftijd: Zwangere vrouwen van hogere leeftijd hebben een verhoogd risico op zwangerschapsdiabetes. Wat wordt bedoeld met “oudere” leeftijd wordt besproken door experts. De informatie in de literatuur varieert tussen> 25 jaar en> 35 jaar.

Ziekten met insulineresistentie: Er zijn verschillende ziekten die kunnen worden geassocieerd met insulineresistentie, dat wil zeggen een verminderde reactie van de lichaamscellen op insuline. Dit geldt bijvoorbeeld voor polycysteus ovariumsyndroom (PCO). Zwangere vrouwen met dergelijke aandoeningen lopen mogelijk een verhoogd risico op SS-diabetes.

Bepaalde medicijnen: Sommige medicijnen hebben een negatieve invloed op het suikermetabolisme. Deze omvatten bijvoorbeeld bètablokkers (hypotensief), glucocorticoïden (“cortison”) en sommige antidepressiva. Het gebruik van dergelijke medicijnen wordt beschouwd als een risicofactor voor zwangerschapsdiabetes.

Afkomst: Een hoger risico op zwangerschapsdiabetes wordt gezien bij vrouwen uit Midden-Amerika, Afrika, het Midden-Oosten en Zuid- en Oost-Azië.

Zwangerschapsdiabetes: symptomen

In de meeste gevallen is zwangerschapsdiabetes grotendeels asymptomatisch. De typische symptomen van diabetes mellitus zoals ernstige dorst (polydipsie), frequent urineren (polyurie), vermoeidheid en zwakte zijn vaak erg mild en worden anders geïnterpreteerd in de context van zwangerschap. Zwangerschapsdiabetes kan echter het volgende aangeven:

• frequente urineweginfecties of vaginale ontsteking: De suiker in de urine biedt bacteriën en schimmels goede voorwaarden voor voortplanting.
• toegenomen Vruchtwater:Zo’n polyhydramnion kan de gynaecoloog op echografie bepalen.
• Overgewicht en lengtetoename van het ongeboren kind: Deze macrosomie is te wijten aan de abnormaal hoge bloedsuikerspiegel van aanstaande moeders.
• Hypertensie (arteriële hypertensie): Hij verschijnt vaak met zwangerschapsdiabetes.

Zwangerschapsdiabetes: onderzoeken en diagnose

Het juiste contact voor vermoedelijke zwangerschapsdiabetes is een gynaecoloog en verloskundige.

Als onderdeel van de prenatale zorg zal de arts binnen zijn interview met de aanstaande moeder in het algemeen voor eventuele klachten en afwijkingen. Symptomen zoals ernstige dorst, vermoeidheid, duizeligheid of herhaalde urineweginfecties kunnen wijzen op zwangerschapsdiabetes, maar kunnen andere oorzaken hebben.

een lichamelijk onderzoek (met bloeddrukmeting, gewichtsbepaling etc.) kan helpen bij het ophelderen van dergelijke klachten. Maar het maakt ook deel uit van een routinematige zwangerschapsscreening.

Tests voor zwangerschapsdiabetes

Bovendien worden alle vrouwen in de 24e tot 28e week van de zwangerschap (SSW) meestal getest op diabetes of verminderde glucosetolerantie. Meestal gebruikt men de orale glucosetolerantietest (OGTT), Bij zwangere vrouwen met risicofactoren kan de diabetes-screeningstest worden uitgevoerd in het eerste trimester van de zwangerschap. Als het resultaat negatief is, moet dit worden herhaald in de 24e tot 28e week van de zwangerschap, met nog een negatief resultaat in de 32e tot 34e week van de zwangerschap.

De glucosetolerantietest bestaat uit een pretest en de eigenlijke “diagnostische test”:

wanneer Pretest (50-g-oGTT) de zwangere vrouw drinkt een glas water, waarin eerder 50 gram glucose was opgelost. Een uur later wordt haar bloed uit een brachiale ader gehaald om de bloedsuikerspiegel te bepalen. Als de waarde lager is dan 7,5 mmol / l (lager dan 135 mg / dl), is het resultaat onopvallend. Hiermee is de glucosetolerantietest voltooid.

Maar als de bloedsuikerspiegel boven deze drempel ligt, is het resultaat opvallend (maar nog steeds geen bewijs van zwangerschapsdiabetes!). Voor verdere verduidelijking ontvangt de vrouw een nieuwe onderzoeksdatum voor de meer uitgebreide 75 g oGTT, Hiervoor moet de zwangere vrouw nuchter zijn. Ze mag niet acht uur eerder hebben gegeten en gedronken (behalve nog steeds water).

De 75 g oGTT begint met een bloedtest en bloedsuikerbepaling (nuchtere bloedsuiker). Dan drinkt de zwangere vrouw een suikeroplossing met 75 gram opgeloste suiker. Zowel na één als twee uur wordt haar veneuze bloed afgenomen voor de bepaling van de bloedsuiker (bloedglucose van 1 uur en 2 uur). Als een van de drie gemeten bloedglucosewaarden bepaalde limieten overschrijdt, is de diagnose “zwangerschapsdiabetes” vastgesteld:

• Nuchter bloedglucose: 5,1 mmol / l (92 mg / dl)
• 1 uur bloedglucose: 10 mmol / l (180 mg / dl)
• Bloedsuiker gedurende 2 uur: 8,5 mmol / L (153 mg / dL)

Andere veel voorkomende diabetes-testmethoden zijn niet geschikt voor het diagnosticeren van zwangerschapsdiabetes. Deze omvatten glucosemeting in de urine en bepaling van HbA1c of nuchtere bloedglucose.

By the way: De kosten voor de orale glucosetolerantietest (voorlopige en diagnostische test) worden gedekt door de wettelijke zorgverzekeraars.

Zwangerschapsdiabetes: behandeling

Bij de overgrote meerderheid van vrouwen met zwangerschapsdiabetes kan de bloedsuikerspiegel worden geregeld door een veranderingen in het dieet normaliseren. Ook fysieke activiteit is logisch. Als beide samen niet voldoende werken, zijn insuline spuiten noodzakelijk.

Hypoglykemische geneesmiddelen in tabletvorm (orale hypoglycemische middelen) zijn nog niet goedgekeurd voor zwangere vrouwen. Het is niet zeker of ze het kind pijn kunnen doen. In sommige andere landen kunnen tabletten die de hypoglykemische metformine bevatten ook aan zwangere vrouwen worden gegeven als de verhoogde bloedsuikerspiegel met insuline-injecties niet voldoende kan worden verlaagd. In Duitsland worden ze (ondanks het gebrek aan goedkeuring) in uitzonderlijke gevallen voorgeschreven aan zwangere vrouwen met overgewicht na voldoende opleiding.

Zwangerschapsdiabetes: dieet

Na de diagnose zwangerschapsdiabetes moeten aanstaande moeders individueel voedingsadvies krijgen. De verandering van dieet heeft de volgende doelen:

• Verlaag de bloedsuikerspiegel tot een gezonder niveau, waardoor complicaties zoals hypoglykemie worden vermeden
• Gewichtstoename zoals aanbevolen tijdens de zwangerschap (afhankelijk van gewicht en pre-zwangerschap body mass index)
• normale groei van het ongeboren kind

Het voedingsplan moet rekening houden met de eetgewoonten, de dagelijkse routine en het lichaamsgewicht van de zwangere vrouwen.

Over het algemeen moeten vrouwen met zwangerschapsdiabetes 1.800 tot 2.400 kilocalorieën per dag om te eten. Deze hoeveelheid energie moet als volgt over de belangrijkste voedingsstoffen worden verdeeld:

• 40 tot 50% koolhydraten: Langzaam opneembare koolhydraten verdienen de voorkeur, zoals volle granen. Suiker absorbeert snel zoals witte bloemproducten, snoepjes en vruchtensappen zijn echter ongunstig: ze veroorzaken dat de bloedsuiker extreem snel en sterk stijgt. Bovendien moet elke dag ten minste 30 gram vezels worden geconsumeerd (volle granen, peulvruchten, fruit, groenten).
• 30% vet:Over het algemeen moeten zwangere vrouwen (en niet-zwangere vrouwen) plantaardige vetten en oliën verkiezen boven dierlijke.
• 20 tot 30% eiwitten (eiwitten):Geeft de voorkeur aan vetarme zuivelproducten en zuivelproducten, evenals vetarme vlees- en worstproducten.

Het is logisch als de zwangere vrouw vijf tot zeven kleine maaltijden (in plaats van een paar grote) verbruikt. Dit helpt om bloedsuikerpieken na een maaltijd te voorkomen. In de late avond moet nog een kleine, koolhydraat bevattende late maaltijd worden genomen. Dit voorkomt het verlies van vetreserves tijdens de nacht als gevolg van een gebrek aan energie en de vorming van overmatige ketonlichamen (zie hieronder: ketoacidose).

Bij het samenstellen van het dieet moet ook worden gebaseerd op voldoende inname van Vitaminen en mineralen gerespecteerd worden.

Zwangere vrouwen met overgewicht (met en zonder zwangerschapsdiabetes) moeten geen streng dieet voldoen! Dit kan de zorg en ontwikkeling van het kind in gevaar brengen. In plaats daarvan moet de dagelijkse calorie-inname worden verlaagd tot een acceptabel niveau in overleg met de arts of voedingsdeskundige.

By the way: Als zwangerschapsdiabetes alleen wordt behandeld met een dieet (zonder insuline), moeten de getroffen vrouwen hun bloedsuikerspiegel meerdere keren per week controleren met een bloedglucosemeter.

Zwangerschapsdiabetes: lichamelijke activiteit

Zwangere vrouwen met zwangerschapsdiabetes moeten ook regelmatig sporten. Je kunt zelfs sporten (met mate). De voorwaarde is natuurlijk dat de medische kant geen bezwaar maakt.

Regelmatige lichamelijke activiteit kan helpen bij het verlagen van de verhoogde bloedsuikerspiegel. Welke en hoeveel activiteit in elk afzonderlijk geval aan te raden is, hangt af van hoe veerkrachtig de vrouw is en hoe de zwangerschap vordert. Meestal zijn sporten zoals fietsen, wandelen of zwemmen geschikt. Maar ook regelmatige snelle wandelingen hebben een positief effect. Elke zwangere vrouw moet advies vragen aan haar arts.

Zwangerschapsdiabetes: insuline

Als de verandering in dieet en lichamelijke activiteit bij zwangerschapsdiabetes niet de gewenste resultaten oplevert, schrijft de arts extra insuline voor. De meeste zullen er een zijn geïntensiveerde insulinetherapie uitgevoerd:

De getroffen vrouwen injecteren zichzelf ’s avonds of’ s ochtends en ’s avonds een langdurige insuline (retardatie-insuline) onder de huid. Het dekt de basisbehoefte aan dit hormoon. Voor een maaltijd is meestal nog steeds een injectie met een kortwerkende insuline nodig om de verwachte toename van de bloedsuikerspiegel op te vangen (als gevolg van voedselinname). De keuze van de juiste dosis insuline en de controle van het suikermetabolisme vereist meerdere keren per dag bloedglucosemetingen.

Voordat met insulinetherapie wordt begonnen, moeten vrouwen met zwangerschapsdiabetes er een hebben opleiding ontvangen. Ze moeten leren hoe ze de bloedglucose goed kunnen meten, de meetwaarden interpreteren, de juiste insulinedosis selecteren en de injecties op de juiste manier toedienen. De zwangere vrouwen moeten ook op de hoogte zijn van mogelijke complicaties en tegenmaatregelen. Elke diabetische vrouw die insuline injecteert, moet altijd wat glucose bij zich hebben – in geval van plotselinge hypoglykemie.

By the way:Komt slechts zelden voor bij zwangerschapsdiabetes insuline Pump in plaats van intensievere insulinetherapie voor gebruik. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn wanneer een zwangere vrouw hoge insulinedoses nodig heeft en ernstige insulineresistentie heeft.

Zwangerschapsdiabetes: ziekteverloop en prognose

Voor een succesvolle behandeling van zwangerschapsdiabetes is meestal alleen een verandering in dieet (en mogelijk meer beweging) nodig. Bij de overgrote meerderheid van de getroffen vrouwen is de zwangerschap anders normaal en wordt een gezond kind geboren. Na de geboorte verdwijnt zwangerschapsdiabetes meestal vanzelf.

Niettemin wordt zwangerschap met zwangerschapsdiabetes geclassificeerd als een zwangerschap met een hoog risico. De verhoogde bloedsuikerspiegel kan divers zijn Complicaties en gevolgen oorzaak voor moeder en kind:

Preeclampsie, eclampsie en het HELLP-syndroom

Een slecht aangepaste zwangerschapsdiabetes bevordert de ontwikkeling van hoge bloeddruk (hypertensie) tijdens de zwangerschap. Bij sommige vrouwen gaat hoge bloeddruk gepaard met eiwitafscheiding in de urine (proteïnurie) en waterretentie in het weefsel (oedeem). Deze symptoomtriade tijdens de zwangerschap wordt ook genoemd pre-eclampsie genoemd. Vrouwen met zwangerschapsdiabetes (of andere soorten diabetes) zijn hier gevoeliger voor dan niet-diabetici.

Pre-eclampsie is een voorloper van de potentieel levensbedreigende symptomen van eclampsie en het HELLP-syndroom. de eclampsie manifesteert zich door neurologische aandoeningen. Het kan hoofdpijn, flikkeringen en epileptische aanvallen veroorzaken. De zogenaamde HELLP-syndroom kan binnen een zeer korte tijd (ongeveer een uur) trainen. HELLP staat voor H = hemolyse (verval van bloedcellen), EL = verhoogde leverwaarden en LP = lage bloedplaatjes. Ernstige pijn in de bovenbuik, misselijkheid en braken en mogelijk diarree zijn veel voorkomende symptomen.

Eclampsie en het HELLP-syndroom komen ook vaker voor bij vrouwen met zwangerschapsdiabetes dan bij gezonde zwangere vrouwen.

Infecties in de urinewegen

Normaal zit er geen suiker in de urine. In tegenstelling tot zwangerschapsdiabetes (en andere vormen van diabetes): als de bloedsuikerspiegel te hoog is, wordt suiker uitgescheiden in de urine (glucosurie). Dit bevordert de verspreiding van pathogenen zoals bacteriën en schimmels in de urinewegen van zwangere vrouwen – de ziektekiemen gebruiken de suiker als voedsel. Daarom zijn vrouwen met zwangerschapsdiabetes meer vatbaar voor Urineweginfecties zoals een blaasontsteking, Hieruit kan men worden pyelonefritis ontwikkelen zich wanneer de kiemen uit de blaas via de urineleiders in de nieren opstijgen.

ketoacidose

Af en toe is er ernstige hypoglykemie bij zwangerschapsdiabetes (maar vaker bij type 1 diabetes) – zoals wanneer de insulinetruc of andere vormen van diabetes) ernstige hypoglykemie (hypoglykemie) optreedt, dit kan gevaarlijk zijn: het lichaam vermindert vervolgens in toenemende mate zijn vetvoorraden om aan zijn energiebehoeften te voldoen. Vetverlies veroorzaakt zogenaamde ketonlichamen. Deze zure verbindingen verzuren het bloed – er ontstaat zogenaamde ketoacidose. Belangrijke tekenen van deze ernstige metabole ontsporing zijn dorst, braken, een acetongeur in de uitgeademde lucht en duizeligheid tot bewustzijnsverlies (ketoacidotische coma). Dat is er één noodgevaldie onmiddellijk medische hulp nodig heeft!

By the way: Diabetische ketoacidose kan bijvoorbeeld ontstaan ​​als een hoogwaardige zwangerschapsdiabetes niet wordt behandeld of als u de insuline-injecties vergeet.

Vroeggeboorte en miskraam

Vrouwen met zwangerschapsdiabetes lopen een verhoogd risico op vroeggeboorte en een miskraam. Maternale infecties of overtollig vruchtwater (zie hieronder) kunnen bijvoorbeeld vroeggeboorte bevorderen.

Te veel vruchtwater (polyhydramnios)

Vrouwen met zwangerschapsdiabetes (of andere soorten diabetes) hebben vaak te veel vruchtwater (polyhydramnios). Als de baarmoeder de ongewoon grote hoeveelheid vloeistof niet kan vasthouden, kan er een voortijdige breuk van de blaas optreden. Of een zwangere vrouw overmatig vruchtwater heeft, kan de arts bepalen door echografie.

Overmatige groei van het kind (macrosomie)

Vanwege verhoogde bloedsuikerspiegels bij zwangere vrouwen met zwangerschapsdiabetes (of andere vormen van diabetes), reageert het lichaam van het ongeboren kind met een teveel aan insuline (hyperinsulinisme). Het gevolg is dat het kind buitensporig groeit (macrosomia): Dergelijke macrosomale kinderen wegen bij de geboorte meer dan 4.000 gram. Vanwege hun grootte kunnen er ook problemen zijn bij de geboorte.

De schouder van het kind kan bijvoorbeeld verstrikt raken in het bekken van de moeder (schouderdystocie). Dan bestaat het risico dat het kind niet genoeg zuurstof krijgt. Artsen en verloskundigen moeten daarom snel ingrijpen – met het risico op geboorteverwondingen bij moeder en kind.

Soms wordt bij zeer grote baby’s niet alleen een vaginale bevalling geprobeerd, maar meteen een keizersnede (sectio caesarea).

Andere complicaties bij het kind

Hoewel macrosome pasgeborenen van meer dan gemiddelde grootte en zwaar zijn, zijn ze functioneel onvolwassen. Daarom hebben ze vaak last van ademhalingsproblemen (respiratory distress syndrome) vanwege de nog niet volwassen long. Bovendien is de macrosomie verhoogde bilirubinewaarden en stollingsstoornissen meenemen. Verhoogde niveaus van bilirubine in het bloed kunnen veroorzaken neonatale geelzucht (Geelzucht bij pasgeborenen).

De verhoogde insulineproductie van het ongeboren kind in reactie op de vele suikers in het bloed van de moeder, kan na de geboorte tot een hypoglykemie (Hypoglykemie) leiden.

Vooral bij vroege zwangerschapsdiabetes (eerste trimester), die niet wordt gedetecteerd en behandeld, is er een verhoogd risico op afwijkingen, over het hart van het kind.

Lange termijn gevolgen voor moeder en kind

Ongeveer vier van de tien vrouwen die ooit zwangerschapsdiabetes hebben gehad, worden weer ziek tijdens een andere zwangerschap. Dit is vooral het geval als er andere risicofactoren zijn (zoals ernstig overgewicht).

Bovendien ontwikkelt meer dan de helft van alle vrouwen met zwangerschapsdiabetes diabetes mellitus binnen de komende 10 jaar. Dit gevaar bestaat vooral wanneer de zwangerschapsdiabetes met insuline moest worden behandeld. Daarom moeten vrouwen, zelfs na het begin van zwangerschapsdiabetes, regelmatig hun bloedsuikerspiegel controleren en risicofactoren zoals obesitas verminderen.

Deze maatregelen kunnen ook raadzaam zijn voor de kinderen: omdat de nakomelingen van moeders met zwangerschapsdiabetes ook een verhoogd risico op diabetes mellitus hebben. Dit is al te zien in de eerste twee decennia van het leven. Obesitas (of obesitas), hypertensie en het metabool syndroom ontwikkelen zich vaak op deze jonge leeftijd. Het risico op deze ziekten is hoger dan bij kinderen wier moeder dat niet doet zwangerschapsdiabetes gehad.

Verdere informatie:

richtlijnen:

• S3-richtlijn “Gestationsdiabetes mellitus (GDM)” van de Duitse diabetesvereniging en de Duitse vereniging voor gynaecologie en verloskunde (vanaf 2016)
• Richtlijn “zwangerschapsdiabetes” voor patiënten, zwangere vrouwen en diegenen die geïnteresseerd zijn in diagnose, behandeling en follow-up; German Diabetes Society en German Society for Gynaecology and Obstetrics (vanaf 2012)