Subclavian steal syndrome is een bloedsomloopstoornis van de hersenen. Het komt tot stand door een vernauwing van een slagader in de buurt van het sleutelbeen (subclavische slagader). Patiënten ervaren vaak duizeligheid of wazig zien. Invasieve procedures kunnen het Subclavian steel syndroom genezen. Hier zijn alle belangrijke dingen om te weten over het Subclavian steal-syndroom.
Subclavian steal syndrome: beschrijving
Subclavian steel syndroom is een zeer zeldzame bloedsomloopstoornis van de hersenen. Het treedt op wanneer de sleutelbeenslagader (subclavia-slagader) wordt versmald. Deze vernauwing is meestal te wijten aan een verkalking van de vaten. De vernauwde sleutelbeenslagader tikt in de wervelslagader (arteria vertebralis), die eigenlijk bloed naar de hersenen stuurt: met andere woorden, het sleutelbeen “steelt” bloed van de wervelslagader en dus van de hersenen. Dit leidt tot een gebrek aan aanbod van verschillende hersendelen. Bekijk de anatomie om de oorzaken van een Subclaviaans Steal-syndroom beter te begrijpen:
anatomie
De hersenen worden voorzien van bloed door de rechter en linker interne halsslagader evenals door de rechter en linker wervelslagader. Deze slagaders zijn verbonden door onderling verbonden bloedvaten.
De linker halsslagader komt voort uit de hoofdader (aorta). Links vertakt zich van de linker subclavische slagader. De rechterhelft van het lichaam wordt geleverd door afkomstig te zijn van de aorta van de brachiocefalische romp. Dit verdeelt zich vervolgens in de juiste subclavische slagader en de juiste halsslagader.
Van de rechter en linker subclavische slagader ontstaat de respectieve wervelslagader. Dit loopt langs het wervellichaam naar de schedel en levert daar delen van de hersenen. De subclavische slagader gaat verder onder het sleutelbeen langs de oksel en neemt de bloedtoevoer naar de armen over.
Vanwege het verloop van de bloedvaten staan de halsslagader, de wervelslagader en de subclavia-ader in verbinding met elkaar.
Subclavian steel syndroom en subclavian steel fenomeen
Subclavian steal-syndroom wordt als zodanig genoemd wanneer er verschillende tekenen van ziekte gelijktijdig optreden en onderling verband houden. Men spreekt dan van een symptoomcomplex. Dit moet worden onderscheiden van het fenomeen subclavian-steal. Artsen gebruiken deze term wanneer de oorzaak van een mogelijk subclavian-steal syndroom aanwezig is, maar de patiënt (nog) geen symptomen vertoont, dat wil zeggen asymptomatisch is.
Subclavian steal syndroom: symptomen
Het subclavian steel syndroom manifesteert zich door verschillende symptomen, die meestal slechts de helft van het lichaam treffen. Niet alle volgende symptomen kunnen aanwezig zijn, en sommige patiënten blijven symptoomvrij (asymptomatisch, subclaviaans stelen fenomeen) bij het vernauwen van de subclavische slagader.
De volgende symptomen zijn typerend voor het Subclavian steal-syndroom:
- niet-gerichte duizeligheid, evenwichtsstoornissen, tinnitus
- Verminderde visie, oogspierverlamming
- Bewustzijnsstoornissen
- Verlamming, sensorische stoornissen
- Spraak, slikstoornissen
- Hoofdpijn op de achterkant van het hoofd
Bij een subclaviaans stealsyndroom nemen de symptomen vaak toe naarmate de patiënt de arm van de aangedane zijde beweegt.
Subclavian steal syndrome: oorzaken en risicofactoren
De oorzaak van het Subclavian steal-syndroom is een ernstige vernauwing (stenose) of obstructie (occlusie) van de subclavia-slagader of brachiocefalische romp. Het is van cruciaal belang dat deze vernauwing voorafgaat aan het vertrek van de wervelslagader uit de subclavische slagader. Door de vernauwing komt te weinig bloed in de arm van de aangedane zijde. Om de bloedtoevoer naar de arm te waarborgen, tikt de subclavia-slagader op de wervelslagader, die meestal de hersenen van energie voorziet. De bloedstroom van de wervelslagader is omgekeerd en het bloed stroomt ervan naar de subclavische slagader en niet langer in de hersenen. De vernauwing van de subclavische slagader wordt daarom omzeild, waarbij de arm bloed ontvangt via de wervelslagader, die op zijn beurt bloed uit de hersenen ontvangt via de halsslagader, die op zijn beurt wordt gevoed vanuit de aorta of de brachiocefale romp.
Vanwege deze compenserende of bypass-mechanismen in het Subclavian-Steal-syndroom, is er geen bloed in de hersenen. Vooral als de aangedane arm een verhoogde bloedbehoefte heeft, zoals tijdens het sporten, wordt het gebrek aan toevoer in de hersenen versterkt. Als gevolg hiervan, vooral aan de aangedane zijde, treden tekorten op zoals duizeligheid of wazig zien.
Risicofactoren voor een subclaviaans steel syndroom
Patiënten met vaatziekten lopen een bijzonder risico op het subclavian steal syndroom. Vooral verkalkingen (atherosclerose) zorgen ervoor dat de bloedvaten samentrekken. Risicofactoren hiervoor zijn roken, verhoogde bloedlipideniveaus en gebrek aan lichaamsbeweging. Bovendien kunnen misvormingen van de vaten ook leiden tot een vernauwing.
Subclavian steal syndroom: onderzoeken en diagnose
Om een subclaviaans stealsyndroom te diagnosticeren, kan uw arts verschillende onderzoeksmethoden gebruiken. Eerst vraagt hij u naar uw medische geschiedenis (anamnese). Hiervoor stelt hij u de volgende vragen:
- Voelt u zich vaak duizelig?
- Wordt de duizeligheid groter na een belasting van de armen?
- Heb je tinnitus?
- Is duizeligheid wankelend, draaiend of ongericht?
- Heeft u last van bloedontvetting?
- Heeft u problemen met het hart of de bloedvaten?
Vervolgens zal uw arts u fysiek onderzoeken. Hij voelt onder andere de pols en meet de bloeddruk. Als aan één kant de pols verzwakt is en er een bloeddrukverschil is van meer dan 20 mmHg tussen beide armen, duidt dit op een mogelijke vernauwing van de subclavische slagader en dus een subclaviaans steel syndroom.
Uw arts zal ook naar uw hart en omliggende bloedvaten luisteren. In een vernauwing van de subclavische slagader kan hij daar een niet normaal stromingsgeluid horen.
Als u een Subclaviaans stealsyndroom vermoedt, kan uw arts verder onderzoek regelen. De methode van eerste keuze is de Doppler- of duplex-echografie. Dit is een echografie die zowel bloedvaten als bloedstroom toont. Aldus kan een mogelijke vernauwing van de subclavia-slagader en een omkering van de bloedstroom in de wervelslagader worden aangetoond.
Andere beeldvormingsmodaliteiten kunnen worden gebruikt in aanvulling op de diagnose van het subclavian steal syndroom. Dit omvat een röntgenonderzoek van de bloedvaten door middel van computertomografie of magnetische resonantietomografie (CT- of MRI-angiografie).
Subclavian steal syndroom moet worden onderscheiden van aortaboogsyndroom, dat vergelijkbare symptomen kan veroorzaken, maar in meerdere vaten kan worden vernauwd.
Subclavian steal syndroom: behandeling
Er zijn verschillende manieren om het Subclavian steal-syndroom te behandelen. Als er ernstige symptomen aanwezig zijn, als de patiënt veel lijdt en het onderzoek een ernstige vernauwing of occlusie van de subclavia-slagader aan het licht brengt, wordt een invasieve therapie uitgevoerd. Invasieve chirurgie is een invasie van het lichaam (zoals een operatie). Gebruikelijke procedures zijn percutane transluminale angioplastiek (PTA) en het inbrengen van een bypass.
Transluminale angioplastiek en bypass
Bij transluminale angioplastiek (PTA) wordt een katheter door een bloedvat naar de vernauwing bewogen. Daar wordt een ballon geplaatst die het vat verbreedt.
Een bypass maakt het mogelijk om een vernauwd vat te omzeilen: de bypass, die vaak uit eigen vaten van het lichaam bestaat, is vóór en na de vernauwing met het bloedvat verbonden. Op deze manier wordt het instromende bloed langs de bypass geleid bij de vernauwing en blijven de onderliggende lichaamssecties worden toegevoerd.
Preventieve maatregelen
Bovendien kan het Subclavian Steal-syndroom preventief worden behandeld. Er wordt een poging gedaan om het risico van mogelijke occlusie van de subclavia-slagader te verminderen. Omdat een dergelijke vasoconstrictie vaak ontstaat bij arteriosclerose, is het belangrijk om deze te behandelen of te voorkomen. Dienovereenkomstig moet u niet roken, een vetarm en uitgebalanceerd dieet eten en regelmatig sporten.
Subclavian-steal syndroom: ziekteverloop en prognose
Met tijdige behandeling heeft het subclavian steal-syndroom een goede prognose. Niet alle patiënten met een vernauwing van de subclavia-slagader vertonen de overeenkomstige symptomen (fenomeen van subclavia). Na verloop van tijd kan een kleine vernauwing een ernstige vernauwing worden of zelfs leiden tot sluiting van het vat. Andere slagaders kunnen ook vergelijkbare vernauwingen of verkalkingen hebben die levensbedreigend kunnen worden. Daarom moeten andere vasculaire secties, zoals de kransslagaders, ook worden gecontroleerd tijdens het verloop van de procedure.
Coronaire bypass-klieren worden vaak gemaakt met behulp van de interne borstslagader (Arteria thoracica interna), die ontstaat uit de subclavische slagader. Als er een subclaviaans syndroom is, dat wil zeggen een vernauwing van de subclavische slagader, kan een dergelijke bypass daarom leiden tot een tekorttoevoer naar het hart.
Naast deze symptomen van het subclavian-steal syndroom, kan occlusie van de subclavia-slagader ook leiden tot stoornissen in de bloedsomloop in de arm. Als de brachiocefalische romp versmald is, kan deze naast de Subclavia stelen syndroom Geef problemen in de hersenzorg via de halsslagader. Deze kunnen leiden tot beroertes.