De term chondropathie betekent “kraakbeenachtig”. Het wordt gebruikt voor verschillende ziekten die kraakbeenschade veroorzaken. Het gewrichtskraakbeen wordt met name vaak aangetast door de schouder, heup, knie en enkel. Oorzaken zijn vooral onjuiste belastingen, slijtage, ontstekingen, maar ook externe effecten van geweld zoals vallen of verwondingen. Lees hier over de vormen, oorzaken en behandeling van chondropathie.
Chondropathie: beschrijving
“Chondropathie” beschrijft verschillende soorten ziekten van het kraakbeenweefsel in het menselijk lichaam. De term “kraakbeenschade” wordt ook als synoniemen gebruikt. Het kan ook optreden na een jeugdige sportblessure en bij geavanceerde artrose. Vaak wordt echter niet alleen het kraakbeenweefsel aangetast, maar ook het aangrenzende bot. Dit wordt osteochondropathie genoemd.
Welke soorten chondropathie zijn er?
Chondropathie kan voorkomen in elk type kraakbeen. Omdat vaak hoge mechanische belastingen op de kraakbeencoating van de gewrichtsoppervlakken werken en de reparatieprocessen ervan zeer langzaam plaatsvinden, ontwikkelt zich daar relatief vaak kraakbeenschade. De heup, schouder en enkel worden steeds meer aangetast, maar vooral de knie.
Kraakbeenschade aan de knie
Het kniegewricht is zwaar belast in het dagelijks leven en loopt daarom een bijzonder risico op slijtage op de kraakbeenoppervlakken. Het beïnvloedt niet alleen de contactoppervlakken tussen de boven- en onderbeenbeenderen, maar ook het achteroppervlak van de knieschijf, die sterke trekkrachten van de dijspieren moet overbrengen naar het onderbeen wanneer het been wordt gestrekt. Retropatellaire chondropathie, dat wil zeggen kraakbeenschade achter de knieschijf, is daarom een veel voorkomende orthopedische diagnose.
Een retropatellaire kraakbeenschade treedt vaak op in jongere jaren, soms worden zelfs kinderen getroffen. Bovendien is het kniegewricht, vooral bij fysiek actieve kinderen, relatief vaak aangetast door de osteochondritis dissecans, waarbij, om nog onduidelijke redenen, de circulatie van een botgebied onder het gewrichtskraakbeen wordt verstoord. Er wordt aangenomen dat korte impactbelastingen zoals het stoppen van stappen in tennis of voetbal van invloed zijn.
Als gevolg hiervan sterft dit stuk bot samen met het bovenliggende kraakbeen. Vaak scheidt het dode bot-kraakbeen stuk zich af van het resterende bot en zweeft dan vrij in het gewricht (gewrichtsmuis, vrij gewrichtslichaam).
Kraakbeenschade op de heup
Ook moet het heupgewricht bestand zijn tegen hoge belastingen tijdens het leven. Bovendien is het alleen bedekt met een relatief dunne kraakbeenlaag. Dit is de reden waarom kraakbeenschade vooral voorkomt bij ouderen op hoge leeftijd. Het resultaat – een zogenaamde heupgewrichtartrose, wordt al als een wijdverbreide ziekte beschouwd.
Een speciale vorm van chondropathie op het heupgewricht is de epiphysiolysis capitis femoris, ook wel juveniele heupgewrichtoplossing genoemd. Het bovenste deel van het dijbeen scheidt zich van het onderliggende bot langs het groeigewricht (epifyse) en glijdt weg. Zonder medische behandeling sterft het losgemaakte botstuk samen met het kraakbeen. De oplossing van heupgewrichten bij adolescenten komt vooral voor bij adolescenten in de puberteit, vaak in combinatie met obesitas.
Kraakbeenschade aan schouder en enkel
Niet alleen slijtage, maar ook acute verwondingen en chronische stress op de gewrichten leiden vaak tot kraakbeenschade. De enkel en schouder lopen vooral gevaar, vooral voor fysiek actieve mensen. Degenen die bijvoorbeeld over hun voeten buigen, lopen vaak niet alleen verwondingen op aan ligamenten en botten, maar kunnen ook hun kraakbeen verwonden.
Bij sommige sporten, zoals tennis of zwemmen, worden de schouders constant alleen in een bepaalde bewegingsrichting belast. Dit creëert een gespierde onbalans en de humeruskop verschuift uit het midden van de schoudergewrichtskom. De last wordt dan niet langer gelijkmatig verdeeld over het kraakbeen, het resultaat kan een chondropathie op het schoudergewricht zijn. Zelfs intense krachttraining, zoals bankdrukken of gewichtheffen, kan de schouders beschadigen. Vooral als je de oefeningen verkeerd uitvoert of er niet op let om ook de spieren aan de andere kant van het gewricht te trainen
Speciale vormen van chondropathie
Naast de klassieke chondropathieën op het gewrichtskraakbeen, zijn er enkele speciale varianten zoals het Tietze-syndroom. In het proces ontbranden de ribben bij de verbinding met het borstbeen en veroorzaken pijn en zwelling. Hoe het Tietze-syndroom precies ontstaat, is nog niet duidelijk.
Zelfs de triggers van polychondritis zijn nog niet duidelijk in medisch onderzoek. In deze vorm van chondropathie kan al het kraakbeen van het lichaam ontstoken zijn. Dit beïnvloedt meestal het gewrichtskraakbeen, maar er zijn ook gevallen waarin de oorschelpen of het neuskraakbeen worden aangetast.
Hoe de omvang van kraakbeenschade beschrijven?
Hoe uitgesproken een chondropathie van gewrichtskraakbeen is, beschrijven artsen met behulp van een speciale divisie van Outerbridge van kraakbeenschade graad 0 tot kraakbeenschade graad 4:
- Chondropathie graad 0: het kraakbeen is gezond en onbeschadigd, dus er is geen schade aan het kraakbeen.
- Chondropathie graad 1: het kraakbeen is volledig aanwezig en glad, maar wordt gedeeltelijk verzacht, vooral in de zones met intense druk.
- Chondropathie graad 2: het kraakbeen is opgeruwd en er zijn soms kleine scheurtjes
- Chondropathie graad 3: Er zijn scheuren en gaten in het kraakbeen, maar deze bereiken het bot niet.
- Chondropathie graad 4: op plaatsen wordt de kraakbeenlaag volledig vernietigd en wordt het onderliggende bot blootgesteld.
Chondropathie: symptomen
Het ongemak van een kraakbeenschade hangt af van of het plotseling is ontstaan, zoals een ongeval, of dat het kruipt als een slijtage. Daarnaast speelt de lokalisatie van schade een rol. Algemene symptomen van chondropathie van het gewrichtskraakbeen zijn:
- in een vroeg stadium een onbepaald drukgevoel op de aangetaste gewrichten
- Pijn vordert naarmate het letsel vordert, eerst tijdens de oefening, later in rust
- Pijn bij druk op het aangetaste gewricht of de knieschijf
- Bewegingsbeperkingen vanwege de pijn
- mogelijk gezamenlijke effusies met zwelling
Het gewrichtskraakbeen zelf heeft geen zenuwen, dus kraakbeenschade veroorzaakt geen pijn. In het geval van een langzaam voortschrijdende chondropathie hebben de getroffen personen daarom in eerste instantie vaak geen klachten aan de gewrichten. Als de kraakbeenschade zich helemaal tot aan het gevoelige periostum uitstrekt, kan dit erg pijnlijk zijn.
Een typisch fenomeen bij chondropathie is de zogenaamde beginpijn. De patiënten voelen pijn, vooral aan het begin van een activiteit. Het begin van pijn treedt bijvoorbeeld op na langdurig zitten of staan, wanneer je opstaat of begint te rennen. Bij continu laden neemt de pijn weer af en kan zelfs tijdelijk helemaal verdwijnen.
Typisch zijn de retropatellaire kraakbeenschade. Kniesymptomen bij bergaf of bergaf lopen, hurken en langer zitten, terwijl lopen op de vloer vaak geen ongemak veroorzaakt.
Chondropathie: oorzaken en risicofactoren
Er zijn verschillende mogelijke oorzaken voor de verschillende vormen van chondropathie. Schaafwonden op het gewrichtskraakbeen zijn vaak de oorzaak. Dergelijke tekenen van slijtage ontwikkelen zich gedeeltelijk in de loop van de jaren en komen vaker voor, vooral met het toenemen van de leeftijd. Naast het hebben van de individuele fysieke stress en de leeftijd is overgewicht een andere risicofactor.
Slijtage van het gewrichtskraakbeen kan ook optreden bij jonge mensen en verloopt veel sneller. Meestal is dit de oorzaak van een misstand of misvorming (dysplasie) van het overeenkomstige gewricht.
Skeletafwijkingen zijn ook vaak de oorzaak van retropatellaire kraakbeenschade. Knieschijf en kniegewricht gedragen zich als een slee en zijn kanaal: de knieschijf glijdt over het kniegewricht tijdens flexie en extensie van het onderbeen binnen een vaste baan. Als de verdeling van krachten op de knie verandert als gevolg van beenafwijkingen of de zwakte van bepaalde spiercomponenten, kan de knieschijf zijdelings uit zijn “goot” worden getrokken en kan het kraakbeen op zijn achteroppervlak worden beschadigd.
Een andere oorzaak van chondropathie is ontsteking van het gewricht, bijvoorbeeld bij reumatoïde ziekten of bacteriële infecties. Dit verandert de samenstelling van de synoviale vloeistof en tast het kraakbeen aan in plaats van het kraakbeen te beschermen en te voeden.
Oorzaken van acute chondropathie zijn meestal sportblessures of werkgerelateerde ongevallen. Zo kan een harde schok of twistbelasting het kraakbeen scheuren. Maar zelfs een permanente overbelasting schaadt het kraakbeenweefsel bij de gewrichten. Overmatig lopen kan bijvoorbeeld retropatellaire chondropathie (Runner’s Knee) veroorzaken.
Dus, degenen die sporten met een hoge en eenzijdige gewrichtsbelasting, of vaak werk verrichten waarbij een hoog gewicht wordt gedragen of extreme stralen van de gewrichten, hebben een hoger risico op het ontwikkelen van chondropathie. Ten slotte spelen ook genetische aandoeningen een rol: sommige mensen hebben een minder duurzaam kraakbeen vanwege hun aandoening.
Chondropathie: onderzoek en diagnose
In de voorbespreking, de zogenaamde anamnese, vraagt de arts eerst welke symptomen zich voordoen en in welke situaties ze merkbaar zijn. Vinden ze alleen plaats tijdens bepaalde bewegingen of permanent? Als start-up, als een constante of toenemende stresspijn? Kwamen de problemen plotseling of langzaam? Ben je ’s morgens slechter dan overdag of’ s nachts?
Dit wordt gevolgd door een lichamelijk onderzoek, waarbij de arts de mate van mobiliteit van de gewrichten controleert en voelt of bepaalde bewegingen onder zijn of haar hand wrijven of ploffen veroorzaken, of dat druk pijn kan veroorzaken. Als de patiënt bijvoorbeeld pijn heeft wanneer de knieschijf onder lichte druk naar beneden wordt gedrukt en vervolgens wordt gevraagd om de dijspier te spannen, kan dit een teken zijn van een retropatellaire chondropathie (tekenen van een tand).
Zeer belangrijk voor de diagnose van chondropathie zijn apparaatondersteunde onderzoeken. Voor sommige vragen worden röntgenstralen of computertomografie (CT) gebruikt, maar vooral magnetische resonantiebeeldvorming (MRI) biedt goede informatie voor het beoordelen van kraakbeenschade. De onderzoeker kan immers ook een gewrichtsscan (artroscopie) uitvoeren, met behulp van een camera om het kraakbeenweefsel direct te onderzoeken en mogelijk zelfs op dezelfde manier te behandelen.
Chondropathie: behandeling
De therapie van een chondropathie hangt af van het specifieke type en de oorzaak van kraakbeenschade. Zo vaak is een behandeling van de onderliggende ziekte of het vermijden van mechanische triggers vereist. Speciale medicijnen verlichten de pijn en gaan ontstekingen tegen. Ook een fysiotherapie kan helpen. Bepaalde oefeningen kunnen bijvoorbeeld spiergebreken compenseren en onjuiste of onjuiste gewrichten corrigeren.
Als chondropathie echter ernstig is en er geen kans is op regeneratie van kraakbeen, kan een operatie nodig zijn. In het geval van een gezamenlijke spiegeling kan het kraakbeen bijvoorbeeld ook worden gladgemaakt, gespoeld, indien nodig verwijderd, vrije gewrichtslichamen worden verwijderd en gordelroos of scheuren zitten vast in het kraakbeen.
Als aangeboren afwijkingen van de gewrichten de oorzaak zijn van chondropathie, kunnen ze worden verholpen door een operatie die het gewricht beter uitlijnt.
Recente methoden maken ook de transplantatie van kraakbeenweefsel mogelijk, hetzij uit het eigen lichaam van de patiënt of kunstmatig gekweekt in de reageerbuis.
Als de vernietiging van een kraakbeenoppervlak al erg geavanceerd is, komt soms alleen een volledige gewrichtsvervanging in het geding. Een typisch voorbeeld hiervan is totale heupartroplastiek (heup TEP) als laatste optie voor ernstige kraakbeenschade.
Knee Treatment
Als een retropatellaire kraakbeenschade is veroorzaakt door een overbelasting van het kniegewricht, moet u eerst het gewricht beschermen. Het is echter belangrijk om de aangedane knie zo vroeg mogelijk te bewegen en, omdat een te lange immobilisatie kan leiden tot permanente bewegingsbeperkingen en een vermindering van de dijspieren. Dit kan op zijn beurt de krachtenbalans op het kniegewricht en de knieschijf verstoren en zelfs retropatellaire chondropathie verergeren.
Chondropathie: ziekteverloop en prognose
Chondropathie van de gewrichten is vaak eenrichtingsverkeer. Vooral met het ouder worden, kan het gewrichtskraakbeen nauwelijks regenereren. Bij jonge mensen genezen acute, lichte verwondingen aan het kraakbeenweefsel zichzelf vaak, zodat het meestal voldoende is om het aangetaste gewricht tijdelijk te beschermen.
Men kan echter het risico op kraakbeenschade verminderen als men zich onthoudt van bijzonder gewrichtsensporten, gewrichtszachte oefentechnieken beoefent en obesitas voorkomt.
De basisregel is: in het geval van lichte articulaire kraakbeenschade, is het niet zuinig maar beweging die de beste therapie is. Omdat het de circulatie in het gewricht verbetert en ervoor zorgt dat het voedselrijke synovium beter in het inwendige van het gewricht circuleert. een chondropathie Dus je kunt het misschien niet altijd voorkomen, maar de koers vertragen.