De auto-immuunziekte Hashimoto’s thyroiditis is de meest voorkomende vorm van thyroiditis – goed voor ongeveer 80 procent van alle gevallen van thyroiditis. Vrouwen hebben negen keer meer kans op Hashimoto’s thyroiditis dan mannen. In de meeste gevallen treedt de ziekte op tussen de leeftijd van 40 en 50 jaar. Lees hier meer over oorzaken, diagnose en behandeling van Hashimoto’s thyroiditis!
Twee gangen
Hashimoto’s thyroiditis wordt ook chronische lymfocytaire thyroiditis, chronische thyroiditis Hashimoto of (meer zelden) de ziekte van Hashimoto genoemd. Soms kom je ook de termen auto-immuun thyroiditis, het Hashimoto-syndroom, de ziekte van Hashimoto of de korte naam Hashimoto tegen.
Er zijn twee vormen van Hashimoto’s thyroiditis:
- De klassieke vorm vergroot de schildklier (struma-vorming), maar verliest zijn functie.
- In de atrofische vorm wordt schildklierweefsel vernietigd en het orgaan stunt.
In Duitsland wordt de atrofische vorm van thyroiditis van Hashimoto vaker waargenomen dan de klassieke vorm.
Hashimoto’s thyroiditis: oorzaak
De schildklierziekte Hashimoto’s thyroiditis is auto-immuun geconditioneerd, dat wil zeggen: het lichaam begint hier om onbekende redenen antilichamen tegen eiwitten van de schildklier te vormen. Dit leidt tot een chronische ontsteking van de schildklier. Op de lange termijn kan het constant ontstoken schildklierweefsel worden vernietigd, wat leidt tot hyperthyreoïdie (hypothyreoïdie). In feite is Hashimoto’s thyroiditis de belangrijkste oorzaak van hypothyreoïdie.
Omdat Hashimoto’s thyroiditis in families kan voorkomen, vermoeden experts dat er een genetische aanleg voor de ziekte bestaat.
Ook speelt een rol bij de ontwikkeling van de ziekte blijkbaar de leverontsteking van type C (hepatitis C).
Soms lijden patiënten met Hashimoto’s thyroiditis ook aan andere auto-immuunziekten zoals de ziekte van Addison, diabetes type 1, coeliakie of een ernstige vorm van bloedarmoede (pernicieuze anemie).
Hashimoto’s thyroiditis: symptomen
Hashimoto’s thyroiditis is pijnloos. Zelfs anders treden er nauwelijks symptomen op, daarom wordt de ziekte vaak pas in een vergevorderd stadium ontdekt – als het tot hypothyreoïdie (hypothyreoïdie) heeft geleid. Er zijn dan duidelijkere klachten zoals:
- constante vermoeidheid, zwakte en vermoeidheid,
- Desinteresse en ongenoegen,
- Concentratieproblemen en geheugenzwakte,
- heesheid,
- Cold overgevoeligheid,
- constipatie,
- Gewichtstoename ondanks onveranderde voedingsgewoonten,
- droge huid en broze nagels,
- broos haar en verhoogd haarverlies,
- Cyclusstoornissen en verminderde vruchtbaarheid ook
- verhoogde bloedlipideniveaus.
Hashimoto’s encefalopathie
Hashimoto’s thyroiditis kan hersenziekten veroorzaken. Deze encefalopathie van Hashimoto leidt tot een verscheidenheid aan neurologische en psychiatrische symptomen, zoals cognitieve tekorten, verwardheid, psychose, voorbijgaande slaperigheid, coma, epileptische aanvallen en bewegingsstoornis (ataxie).
Hashimoto’s thyroiditis: diagnose
In het begin zal de arts zijn medische geschiedenis bespreken in een gedetailleerd gesprek met de patiënt (anamnese). Latere bloedtesten kunnen het vermoeden van schildklierdisfunctie als gevolg van Hashimoto’s thyroiditis bevestigen. De concentratie van schildklierhormonen T3 en T4 evenals die van TSH worden gemeten. TSH is een hypofysehormoon dat de schildklier stimuleert om hormonen te produceren. Bovendien wordt het bloedmonster getest op antilichamen tegen eiwitten van de schildklier.
Een echografisch onderzoek van de schildklier ondersteunt de Hashimoto-diagnose als een beeldvormingsprocedure. Dit is de typische bevinding in Hashimoto: schildklier kleiner dan normaal en met een uniform donkere structuur in de echografie.
Met behulp van een fijne naaldbiopsie kan de arts een weefselmonster uit de schildklier halen om het nader te onderzoeken: bij Hashimoto’s thyroiditis kunnen aanzienlijk meer witte bloedcellen in het weefsel worden gevonden dan normaal.
Om de encefalopathie van Hashimoto te onderzoeken, kan verder onderzoek nodig zijn, zoals de analyse van een monster cerebrospinale vloeistof (CSF) en een meting van elektrische hersenactiviteit (EEG).
Hashimoto’s thyroiditis: therapie
Er is geen remedie voor de oorzaak van Hashimoto. Symptomen die het gevolg zijn van hypothyreoïdie kunnen echter worden behandeld door het ontbrekende schildklierhormoon te vervangen Patiënten krijgen meestal levenslange tabletten met het kunstmatige hormoon levothyroxine. Voor een optimale opname in het lichaam moet het medicijn ’s morgens op een lege maag worden ingenomen.
Als de ziekte heeft geleid tot vergroting van de schildklier (struma), kan de therapie van Hashimoto bestaan uit chirurgische verwijdering van het orgaan.
Hashimoto’s encefalopathie kan meestal goed worden behandeld met hoge doses cortison (prednisolon).
Leven met Hashimoto: Dieet
Verhoogde jodiuminname kan een rol spelen bij de ontwikkeling van thyroiditis van Hashimoto en kan ook het verloop van de ziekte negatief beïnvloeden. Daarom moeten patiënten met Hashimoto een te hoge dosis jodium vermijden, wat betekent: neem geen jodiumtabletten en controleer de jodiuminname via het dieet. Zeevis (zoals makreel, haring, koolvis) en zeevruchten zijn bijvoorbeeld zeer rijk aan jodium.
Hashimoto bij kinderen en adolescenten
Als kinderen en adolescenten met Hashimoto’s thyroiditis een struma (struma) of hypothyreoïdie hebben, zal de arts het gebruik van schildklierhormonen voorschrijven.
Hashimoto’s thyroiditis: prognose
Het ziekteverloop bij thyroiditis van Hashimoto kan niet worden voorspeld. Slechts zelden ontwikkelt de ziekte zich spontaan.
De vernietiging van schildklierweefsel veroorzaakt door de chronische ontsteking kan niet ongedaan worden gemaakt. Hypothyreoïdie, die zich ontwikkelt in de loop van Hashimoto ontwikkeld, vereist meestal een levenslange inname van schildklierhormonen.