De cyste van Baker is een met vloeistof gevulde uitstulping in de knieholte. Het wordt veroorzaakt door een zwakte van de kniecapsule en bevat synoviaal vocht, synoviaal vocht genaamd. Het is meestal het gevolg van een andere ziekte van het kniegewricht. Het veroorzaakt vaak geen ongemak, maar kan op vaten en zenuwen drukken en vervolgens tot complicaties leiden. Lees alles over de ontwikkeling en behandeling van de cyste van Baker.
Baker’s cyste: beschrijving
De Baker-cyste, soms Baker-cyste genoemd, is vernoemd naar een Engelse chirurg genaamd William Baker. In de 19e eeuw stuitte hij op een cyste in de knie van sommige patiënten, meer bepaald in de popliteale fossa, en beschreef dit fenomeen eerst.
Wat is een cyste?
Cysten in de geneeskunde zijn holtes in het lichaam die niet aanwezig zijn onder normale omstandigheden. Ze komen voor in verschillende lichaamsweefsels en organen (longen, nieren, lever, eierstokken, enz.) En zijn gevuld met vloeistof of, in het geval van longcysten, met lucht. De cyste van de bakker is in veel gevallen onschadelijk en blijft in het begin vaak onopgemerkt, maar bij toenemende omvang ontstaan meestal problemen.
Hoe is de cyste van Baker gevormd?
Zoals elk gewricht, is de knie omgeven door een bindweefselachtige bedekking, de gewrichtscapsule. Enerzijds draagt het bij tot stabilisatie, anderzijds produceert zijn binnenlaag wat bekend staat als synoviale vloeistof, of kortweg synoviale vloeistof, een soort “synoviale vloeistof” die wrijving op de gewrichtsoppervlakken vermindert. Bovendien voorziet het gewrichtskraakbeen van voedingsstoffen en draagt het bij aan de mechanische demping.
Wanneer het kniegewricht beschadigd of ontstoken is, reageert het lichaam door meer synoviaal vocht te produceren. Dit verhoogt de druk in de gewrichtscapsule. Als het te groot is, kan de capsule op een zwak punt uitdunnen en als een zak evacueren. Zo’n zwakte ligt in de kniecapsule erachter en manifesteert zich dan als een cyste in de popliteale fossa. Het ontwikkelt zich meestal aan de binnenkant van de popliteale fossa tussen de aanhechtingen van de gastrocnemius-spier (een kuitspier) en de semimembranosus-spier (een grote achterste dijspier).
Wie wordt getroffen door de cyste van Baker?
Vooral bij ouderen ontstaat vaak een cyste van Baker. Knie en andere gewrichtsproblemen komen vaker voor met de leeftijd en komen dus vaker voor. Uiteindelijk kan de cyste van Baker echter op elke leeftijd voorkomen. Kinderen worden echter veel minder getroffen dan volwassenen. Op jongere leeftijd ontwikkelt de cyste van Baker zich soms spontaan, niet als gevolg van knieschade. De redenen zijn nog niet duidelijk.
Baker’s cyste: symptomen
Hoe groter de cyste van Baker, hoe groter de kans dat het problemen veroorzaakt. Daarentegen blijven kleinere cysten vaak zonder symptomen. De grootte van de cyste van een bakker hangt enerzijds af van hoe lang het zich heeft ontwikkeld en anderzijds varieert met de mechanische belasting van de aangedane knie. De cyste en de belasting zijn als volgt gerelateerd: het lichaam reageert op een zware belasting op het reeds beschadigde gewricht met een verhoogde ontstekingsreactie en dus een verhoogde vorming van synovia.
Dienovereenkomstig zwelt de cyste van een Baker bovendien, bijvoorbeeld, door oefening of fysieke arbeid. Omgekeerd wordt het weer kleiner zodra de patiënt een paar dagen zijn knie spaart. Zolang u de onderliggende ziekte niet behandelt, neemt de cyste van Baker gewoonlijk in volume toe en veroorzaakt uiteindelijk symptomen. Deze kunnen omvatten:
- een voelbare zwelling in de popliteale fossa zodra de cyste van Baker een bepaalde grootte heeft bereikt (vanaf ongeveer 2 cm).
- de merkbare beweging van vloeistof onder de huid van de knieholte. Dit fenomeen wordt in de geneeskunde fluctuatie genoemd.
- aanvankelijk een oneindige druk op de achterkant van de knie door de cyste van Baker. Het popliteale en bovenste kalf kunnen ook steeds pijnlijker worden.
- Stoornissen in de bloedsomloop en gevoelloosheid van verlamming van het onderbeen en de voet.
De in het laatste punt genoemde symptomen treden op wanneer de cyste van Baker op vaten en zenuwen drukt in het gebied van de popliteale fossa.
De burst cyste van Baker
Complicaties doen zich vooral voor wanneer de cyste van de Baker scheurde, zo scheurend. Dit kan gebeuren als het te groot wordt en de druk in relatie tot de wanddikte een kritiek niveau heeft bereikt. Als de persoon vervolgens de knie buigt, kan de verdunde cystenwand niet langer de drukverhoging en tranen weerstaan.
Zodra de cyste van de bakker is gebroken, zal het synovium in het omliggende weefsel lekken, wat ontsteking en extra pijn veroorzaakt. Na de zwaartekracht komt de gelekte synoviale vloeistof in de onderbeenspieren en in sommige gevallen zelfs in het gebied rond de enkel.
Vanwege de ontsteking en zwelling veroorzaakt in het weefsel druk opbouwt daar, die niet kan ontsnappen. Artsen spreken dan van een compartiment syndroom. Dit drukt op zenuwen en kleinste bloedvaten en kan ernstige gevolgen hebben tot het verlies van het onderbeen, indien niet behandeld in de tijd chirurgische behandeling.
Baker’s cyste: oorzaak en risicofactoren
Een abnormaal verhoogde productie van synovia in de kniegewrichtcapsule treedt vooral op wanneer het kniegewricht is beschadigd. Of het nu gaat om slijtage, verwondingen of ontstekingen. De meest voorkomende oorzaken van de cyste van een bakker zijn:
- Artrose: Naarmate mensen ouder worden, ervaren veel mensen slijtage aan hun gewrichten. Het kniegewricht wordt vooral belast tijdens lichamelijke activiteit.
- Meniscusschade: als een van de twee kraakbeenschijven in het kniegewricht breekt, bijvoorbeeld als gevolg van een ongeval, zal meer irritatie het gevolg zijn van de irritatie. Dit beïnvloedt ook jongere mensen.
- Artritis: ontsteking in het kniegewricht wordt vaak veroorzaakt door reumatoïde ziekten. In zeldzamere gevallen, maar ook bacteriën zijn de trigger.
De twee grootste risicofactoren voor de cyste van Baker zijn een hogere leeftijd, evenals, bij jongere mensen, activiteiten en sporten die worden geassocieerd met een hoge kniebelasting. Af en toe zijn operaties de trigger van een Baker-cyste. Knie-TEP-chirurgie en reconstructies van kruisbanden zijn voorbeelden.
Baker’s cyste: onderzoek en diagnose
De meeste patiënten vragen advies aan de orthopedist wanneer de cyste van de bakker al groter is en de eerste symptomen verschijnen. Soms is het echter ook incidenteel wanneer de knie om andere redenen wordt onderzocht. De arts vraagt eerst naar de medische geschiedenis van de patiënt. Hij is vooral geïnteresseerd in de problemen in het verleden met het kniegewricht. Het voorbereidende gesprek wordt gevolgd door een lichamelijk onderzoek, waarbij, in het geval van een cyste van Baker, meestal een afgeronde, uitpuilende, elastische zwelling in de popliteale fossa kan worden gevoeld.
Maar er zijn andere redenen voor dergelijke zwellingen zoals tumoren of trombose. Daarom voor de veilige diagnose van een met vloeistof gevulde cyste. Popliteale en kuitspieren onderzocht met een ultrasone machine. Aan de ene kant kan de onderzoeker de cyste van Baker in de knie herkennen als een met vloeistof gevulde capsulebolling; aan de andere kant kunnen zwellingen in de kuitspieren worden gedetecteerd door een gelekte synovia.
Een andere onderzoeksmethode is magnetische resonantiebeeldvorming (MRI), die kan worden gebruikt om vochtophoping in het lichaam te detecteren. Een MRI is nauwkeuriger dan echografie en minder afhankelijk van de ervaring van de onderzoeker. Het biedt ook aanvullende informatie over mogelijke meniscusschade of gewrichtsslijtage. Deze onderzoeksmethode is echter ook veel duurder en wordt daarom niet standaard gebruikt.
Als de diagnose “Baker’s cyste” wordt vastgesteld, kunnen aanvullende studies worden opgenomen om de oorzakelijke aandoening op te sporen.
Baker’s cyste: behandeling
Therapie maakt onderscheid tussen symptomatische en causale benaderingen. Symptomatische methoden verlichten alleen de symptomen die worden veroorzaakt door de cyste van een bakker, terwijl causale therapie de oorzaak van de aandoening aanpakt. Niet elke cyste van een bakker hoeft te worden behandeld. Zolang ze geen problemen veroorzaakt, kun je ook wachten.
Baker’s cyste: therapie met medicijnen
Voor de behandeling van pijn zijn de klassieke medicijnen uit het veld van niet-steroïde ontstekingsremmers (NSAID’s) beschikbaar. Deze groep omvat bijvoorbeeld diclofenac en ibuprofen. Naast het verlichten van pijn, gaan ze ook ontstekingen tegen. Verder zijn er zogenaamde Cox-2-remmers, die vergelijkbaar zijn met de klassieke NSAID’s, maar minder bijwerkingen hebben op het maagdarmkanaal.
Cortison is een natuurlijk voorkomend hormoon (cortisol) in het lichaam, dat talloze effecten heeft, waaronder een sterke ontstekingsremmer. Omdat het aanzienlijke bijwerkingen heeft bij hoge doses of bij langdurig gebruik, moet het verstandig worden gebruikt. In de cyste van Baker kan de arts cortison in het kniegewricht injecteren, zodat de werkzame stof daar de ontstekingsprocessen tijdelijk stopt. Maar dit mag niet meer dan drie keer per jaar gebeuren.
Ten slotte is er de mogelijkheid om hyaluronzuur in het gewricht te injecteren. Dat klinkt tegenstrijdig, want hyaluronzuur is inderdaad het hoofdbestanddeel van de Synovia, waarvan er eigenlijk teveel is. Hyaluronzuur verbetert echter de kwaliteit van kraakbeenweefsel in het gewricht, waarvan de schade vaak de oorzaak is van de cyste van een bakker. Voor zover kan het gebruik van deze stof op lange termijn positieve effecten hebben.
Baker’s cyste: fysiotherapie
Verschillende fysiotherapeutische maatregelen helpen de symptomen van de cyste van een bakker te verlichten. Er zijn bijvoorbeeld speciale kracht- en beenas-training of watertraining – methoden die de gewrichten helpen om de spieren rond het kniegewricht te versterken en de stimulatiesituatie te verminderen. Afhankelijk van de onderliggende ziekte moet echter altijd door een arts worden opgehelderd of fysiotherapie een optie is.
Baker’s cyste: lekke band
Het is mogelijk om de cyste van een bakker te doorboren en een spuit te gebruiken om de vloeibare inhoud op te zuigen. Dit kan tijdelijke verlichting voor de patiënt zijn, maar het is zeer waarschijnlijk dat de cyste snel volloopt met Synovia en weer opzwelt.
Baker’s cyste: chirurgie en thermotherapie
Om de cyste van een bakker duurzaam te behandelen, moet de werkelijke oorzaak worden behandeld. Voor veel patiënten betekent dit vroeg of laat een operatie aan het kniegewricht, bijvoorbeeld om schade aan het kraakbeen of de menisci te herstellen. Een dergelijke interventie kan open zijn of, minimaal invasief, via een gezamenlijke mirroring. De werkelijke cyste wordt meestal niet verwijderd, het gaat terug naar het elimineren van de oorzaak van alleen. Als echter reumatoïde artritis de oorzaak is, verwijdert de chirurg de hele cyste van Baker.
Meer recente technieken vertrouwen op bipolaire stroom, die door middel van elektroden op de cyste-wand wordt aangebracht, nadat de cyste-inhoud is doorboord. De resulterende hitte krimpt en verstopt de cystenwand, waardoor Synovia niet overloopt.
Baker’s cyste: homeopathie
Homeopathische benaderingen voor de behandeling van de cyste van Baker worden gelijktijdig met de bovengenoemde therapeutische methoden gebruikt. Na een operatie moeten ze bijvoorbeeld het genezingsproces ondersteunen. Een veelgebruikt middel in de homeopathie, dat ook wordt gebruikt in de cyste van Baker, is Arnica C30.
Het concept van Schüßler-zouten en hun specifieke werkzaamheid zijn controversieel in de wetenschap en niet duidelijk vastgesteld door studies.
Baker’s cyste: ziekteverloop en prognose
De cyste van de bakker veroorzaakt in veel gevallen geen problemen zolang deze nog kleiner is. Dienovereenkomstig zijn therapeutische maatregelen alleen vereist als zich symptomen voordoen of als er een risico op complicaties bestaat. Omdat de cyste in de knie meestal alleen het symptoom is van een andere ziekte en deze ook vaak in omvang toeneemt, ontstaat vroeg of laat de behoefte aan een therapie.
Hoewel symptomatische behandelingen de symptomen kunnen verlichten en de operatie kunnen vertragen, wordt spontane regressie van de cyste niet verwacht. Veel patiënten zullen alleen de operatie ondergaan Baker cyste permanent bezig.