Thyroiditis (thyroiditis) is zeldzaam. De meeste van hen hebben een auto-immuunziekte, zoals Hashimoto’s thyroiditis. Maar ook bacteriën, virussen, bepaalde medicijnen en verwondingen behoren tot de mogelijke oorzaken van thyroiditis. Er zijn acute, subacute en chronische vormen van thyroiditis. Hier lees je alles wat belangrijk is voor tekenen, oorzaken en behandeling van thyroiditis.
Thyroiditis: beschrijving
Thyroiditis (thyroiditis) is relatief zeldzaam. Het is goed voor slechts één tot drie procent van alle schildklieraandoeningen.
Verschillende klinische foto’s
In de meeste gevallen ontwikkelt thyroiditis zich als onderdeel van een auto-immuunziekte. Er zijn veel andere redenen waarom de schildklier ontstoken kan zijn. Deze omvatten bacteriën, verwondingen, bepaalde medicijnen en radiotherapie. Afgezien van één gemeenschappelijk kenmerk – een ontsteking van het schildklierweefsel – zijn zeer verschillende en verschillende ziekten. Na hun cursus kunnen ze in drie groepen worden verdeeld:
- Acute thyroiditis: etterende thyroiditis (door bacteriën), niet-laterale thyroiditis (na letsel, radiotherapie of therapie met radioactief jodium)
- Subacute thyroiditis: Thyroiditis de Quervain (door virussen), stille thyroiditis
- Chronische thyroiditis: Hashimoto’s thyroiditis, ziekte van Graves, postpartum thyroiditis, drugsgerelateerde thyroiditis enz.
Hashimoto
Bij thyroiditis van Hashimoto valt het immuunsysteem van het lichaam de klier aan. Lees meer in het artikel Hashimoto’s Thyroiditis.
Ziekte van Graves
Ook bij de ziekte van Graves is het immuunsysteem de oorzaak van ontstekingsprocessen van de schildklier. Meer hierover onder de ziekte van Graves.
Thyroiditis: symptomen
De symptomen verschijnen afhankelijk van het type thyroiditis:
Acute thyroiditis: symptomen
Acute vormen van thyroiditis (etterende thyroiditis, niet-laterale thyroiditis) veroorzaken ernstige pijn, uitpuilende zwelling, roodheid en oververhitting (hyperthermie) in de schildklier. Bovendien zijn de lymfeklieren gezwollen en lijden patiënten aan dysfagie en hoge koorts.
Subacute thyroiditis: symptomen
Subacute thyroiditis, in tegenstelling tot acute thyroiditis, begint verraderlijk. Bij de Thyroiditis de Quervain Er is pijn in het gebied van de schildklier, die kan uitstralen in de kaak, de oren, het hele hoofd of de borst. Patiënten voelen zich moe en verzwakt, hebben moeite met slikken en hebben vaak hoofdpijn, spierpijn en koorts.
Subacute thyroiditis kan vrijwel symptoomvrij zijn. Artsen spreken dan van een stil of Silent thyroiditis, In dit geval kan de ontsteking van de schildklier een overfunctie van het orgaan veroorzaken (hyperthyreoïdie), wat leidt tot symptomen zoals verlies van eetlust, gewichtsverlies, nervositeit, rusteloosheid, constante warmte en gebrek aan concentratie.
Chronische thyroiditis: symptomen
de Post-partum thyroiditis, dwz een schildklierontsteking die optreedt in het puerperium, veroorzaakt in eerste instantie een lichte hyperfunctie van de schildklier met meestal milde symptomen zoals innerlijke agitatie, hartkloppingen en vermoeidheid. Ze gaat na ongeveer zes tot acht maanden in een subfunctie. Soms, aan het begin van postpartum thyroiditis, treedt ook hypofunctie op en pas dan wordt het hyperfunctionerend.
een door geneesmiddelen veroorzaakte thyroiditis als gevolg van interferontherapie is er in tweederde van alle gevallen een onderactieve schildklier (hypothyreoïdie); Een derde van de patiënten ontwikkelt hyperfunctie (hyperthyreoïdie). Af en toe wordt de overfunctie vervangen door een subfunctie. De ernst van mogelijke symptomen hangt af van de mate van de disfunctie: hypothyreoïdie kan vermoeidheid, lusteloosheid, gewichtstoename, droge huid en een depressieve stemming veroorzaken. Aan de andere kant kan hyperfunctie symptomen veroorzaken zoals innerlijke agitatie, hartkloppingen, overgevoeligheid voor hitte, slaapstoornissen en gewichtsverlies.
Ook kan het medicijn amiodaron thyroiditis veroorzaken. Indien goed gepredisponeerd, kan amiodaron de ontwikkeling van de ziekte van zowel de ziekte van Graves als de thyroiditis van Hashimoto initiëren. Bovendien kan langdurig gebruik van amiodaron milde hyperthyreoïdie veroorzaken, wat meestal geen ongemak veroorzaakt. De overfunctie kan later veranderen in een subfunctie.
Thyroiditis: oorzaken en risicofactoren
Afhankelijk van de oorzaak en het verloop onderscheiden artsen verschillende vormen van thyroiditis. Bekende voorbeelden zijn:
Acute Bacteriële Thyroiditis (Purulente Thyroiditis)
Deze etterende thyroiditis wordt veroorzaakt door bacteriën, die de schildklier meestal via de bloedbaan hebben bereikt. Vaak komen ze van een bacteriële infectie in de nek, neus of oor. Acute thyroiditis is zeer zeldzaam.
Thyroiditis na radioactief jodium, radiotherapie of trauma (niet-laterale thyroiditis)
Wanneer tumoren in het cervicale gebied (zoals lymfomen) worden behandeld met radiotherapie, kan de naburige schildklier ook de straling ontvangen. In ongeveer een procent van de gevallen ontwikkelt zich in de aflevering van thyroiditis. Ook een hoge dosis radioactief jodiumtherapie – een methode voor nucleaire geneeskunde voor verschillende schildklieraandoeningen – en trauma kunnen leiden tot een ontsteking van de schildklier. In alle gevallen is het een acute thyroiditis, maar zonder pusvorming (in tegenstelling tot acute bacteriële thyroiditis).
Subacute thyroiditis de Quervain
Deze door virus geïnduceerde vorm van schildklierontsteking ontwikkelt zich vaak twee tot drie weken na een infectie van de bovenste luchtwegen. De term “subacuut” betekent dat de ziekte langzamer begint en vordert dan de acute thyroiditis. Bij vrouwen is de kans op subacute thyroiditis de Quervain drie tot zes keer groter dan bij mannen; Kinderen worden er zelden ziek van. Overigens is de naamgenoot de Zwitserse chirurg Fritz de Quervain. Hij beschreef deze vorm van thyroiditis voor het eerst in 1904.
Hashimoto’s Thyreoidits
Hashimoto’s thyroiditis is de meest voorkomende vorm van auto-immuun thyroiditis. Het lichaam vormt antilichamen tegen zijn eigen schildklier om onbekende redenen, die een chronische ontsteking van de schildklier veroorzaken.
Post-partum thyroiditis (postpartum thyroiditis)
Deze vorm van thyroiditis ontwikkelt zich bij vrouwen zes tot 24 weken na de bevalling. Getroffen zijn ongeveer vier procent van de nieuwe moeders. Experts vermoeden dat postpartum thyroiditis een abnormale variant van auto-immuun thyroiditis is: tijdens de zwangerschap worden immuunprocessen – en dus auto-immuunprocessen – onderdrukt. In de weken na de geboorte herstelt het immuunsysteem en kan het zelfs overactief worden. Deze overactieve schildklier kan na zes tot negen maanden overgevoelig worden en dan genezen of aanhouden.
Geneesmiddelgerelateerde thyroiditis
Bepaalde medicijnen kunnen auto-immuun thyroiditis veroorzaken met over- of onderfunctioneren. Deze omvatten interferon (bij hepatitis C) en amiodaron (bij hartritmestoornissen).
Thyroiditis: onderzoeken en diagnose
Om een schildklierontsteking op te helderen, zal de arts eerst een gedetailleerd gesprek met de patiënt voeren om de medische geschiedenis (anamnese) te verhogen. Een belangrijk punt hier is over opkomende symptomen. Ze kunnen de arts waardevolle informatie geven over het type thyroiditis. Zelfs informatie uit het verleden, zoals een mogelijke keelontsteking, radiotherapie, medicamenteuze therapie of letsel kan verhelderend zijn.
Dit wordt gevolgd door een lichamelijk onderzoek en het nemen van een bloedmonster. De laatste kan snel het vermoeden van een ontsteking van de schildklier bevestigen – namelijk wanneer ontstekingsniveaus (C-reactief eiwit, bezinkingssnelheid van erytrocyten) zijn verhoogd. De hoeveelheid witte bloedcellen wordt ook bepaald: het is verhoogd bij acute thyroiditis, maar niet bij subacute thyroiditis. Ook gemeten zijn schildklierhormoonspiegels.
Een belangrijke beeldvormingstechniek voor vermoedelijke thyroiditis is echografie (echografie). Wanneer de schildklier ontstoken is, ziet deze er bij echografie donker uit en heeft een losse structuur (een gezonde schildklier lijkt meer uniform). Bij thyroiditis van Hashimoto is de schildklier kleiner dan normaal.
Voor een meer gedetailleerd onderzoek gebruikt de arts een fijne naaldbiopsie om een weefselmonster uit de schildklier te nemen. In een subacute thyroiditis van Quervain, bijvoorbeeld, kunnen de typische Langhans gigantische cellen worden gedetecteerd onder de microscoop.
Indien nodig wordt verder onderzoek uitgevoerd, bijvoorbeeld een antilichaambepaling in geval van vermoedelijke auto-immuun thyroiditis (zoals Hashimoto’s thyroiditis).
Thyroiditis: behandeling
een Acute purulente (bacteriële) thyroiditis wordt behandeld met antibiotica. Koelpads (bijvoorbeeld een ijsbinder) verlichten de pijn. Ook pijnstillende en ontstekingsremmende medicijnen zoals acetylsalicylzuur of diclofenac. Als zich als gevolg van de ontsteking een abces in de schildklier heeft gevormd, moet de aanwezige pus worden verwijderd door een punctie of een operatie.
Bij één acute niet-zijdige thyroiditis (Bijvoorbeeld na radiotherapie) krijgen patiënten ontstekingsremmende middelen.
een subacute thyroiditis de Quervain geneest meestal spontaan. Er kunnen ontstekingsremmende medicijnen zijn (zoals acetylsalicylzuur) en, in ernstige gevallen, extra cortison (zoals prednisolon).
Heeft er een postpartum thyroiditis leidde tot hypothyreoïdie, worden schildklierhormonen gebruikt. In het geval van een tijdelijke overfunctie kan een betablocker worden gegeven.
Bij één door geneesmiddelen veroorzaakte thyroiditis de therapie hangt af van de optredende dysfunctie: er worden traag werkende schildklierhormonen gegeven. Afhankelijk van de ernst wordt hyperfunctie behandeld met een jodiumarm dieet, chirurgische verwijdering van de schildklier of radioactief jodium. Als amiodaron thyroiditis veroorzaakt, wordt het medicijn indien mogelijk stopgezet.
Thyroiditis: ziekteverloop en prognose
Acute thyroiditis geneest volledig bij juiste behandeling. Als de ontsteking het schildklierweefsel echter ernstig heeft beschadigd, kan er tijdelijke of permanente hypothyreoïdie zijn.
Een subacute thyroiditis de Quervain geneest spontaan in ongeveer 80 procent van de gevallen, binnen drie tot zes maanden. Ontwikkelt zeer zelden een hypothyreoïdie, waarvoor dan de toediening van schildklierhormonen nodig is.
Stille thyroiditis geneest meestal spontaan.
Postpartum thyroiditis geneest meestal zonder gevolgen. Bij sommige patiënten blijft de hypofunctie van de schildklier bestaan en moet deze worden gecompenseerd met schildklierhormonen. Na ongeveer een half jaar kan het medicijn op proef worden stopgezet. Omdat bij de meeste vrouwen de schildklierfunctie binnen een jaar na de geboorte weer normaliseert. In ongeveer tien procent van de gevallen van postpartum thyroiditis ontwikkelt zich echter een chronische thyroiditis, meer precies: thyroiditis van een Hashimoto.